Tuahsernak (Nawlbia) in Pathian lungton/ Zungzal Nunnak hmuh khawh a si maw?

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (October 13, 2010)

Tuahsernak (Nawlbia) in Pathian lungton/Zungzal Nunnak hmuh khawh a si maw? NAWLBIA 10 
(Exo. 20:1-20)

Khrih le Miphun ah unau,

Minung hi Pathian pekmi zungzal nunnak hmuh duh lo taktak cu kan um lai lo dah ka ti. Cu kan hmuh khawhnak ding caah cun minung tuahsernak le minung i zuamnak in cun hmuh khawh a si lo tiah voi tampi chim le langhter a si tawn. Zungzal nunnak kan hmuh khawhnak ding caah thil ttha tuahnak in Pathian lung kan tlinh kho taktak maw ti hi Pathian pekmi nawlbia (10) in langhter ka duh.

Nawlbia hi Pathian lei ah kan zulh dingmi le minung lei ah zulh dingmi, tiin tthen hnih in a um. “Bawipa na Pathian cu na lungthin dihlak le na ruahnak dihlak le na nunnak dihlak in na dawt lai, tihi a nganbik le a biapi bik nawlbia cu a si. A hun changtu biapi bik nawlbia cu, cu bantuk tthiamtthiam cu a si i, na innpa cu nangmah naa dawt bantukin na dawt lai, tihi a si” (Mat. 22:37-40).

Pathian lei ah zulh dingmi.

1. Keimah hlei in pathian dang zeihmanh na bi alai lo. Pathian dang cu ka bia bak lo kan ti ko hnga. 
Relding: 2 Pit. 2:19 “ Minung teitu cu minung i an Pathian a si”.
2. Zei bantuk siasal hmanh an si ah, an hmai ah nan kuun lai lo i nan bia hna lai lo (Exo. 20:5). Siasal cu ka bia bal tthiamtthiam lo ti zong na ti khawh tthan men.
 Relding: Kol. 3:5 “Hakkauhnak hi siasal biak ning phunkhat a si.”
3. Bawipa na Pathian min cu ningcang lo in hmang hlah u (Exo. 20:7). Hi ka zawn te ah hin cun ka hmang bal lem lo tiah kan ti ko lai. Tahchunnak ah a dam lomi minung pakhat hi vawlei si le ai in conghhramh i cun Khrihfabu le Pastor, Pathian riantuan tampi hna nih thlacamnak in a bawmh ko nain Pathian tikcucaan a zat rih lo caah a dam lo tik ah khuachia ngei (Phungki le Khuavang, Nat ka daw, etc.) hei ti bantuk hna sin ah kal pi i amah dam in a dam tik ah ka ni thawh i Pathian zaangfahnak in le nan thlacam piak nak thawngin ka dam cang tiah Biakinn hna ah tehte kan khang. Cu lawng si rih lo in tanghra camipuai ah ca ka ni fir riangmang in in kan tin tik ah nu le pa, unau hna nih na phi kho maw ti tik ah kan ni thawh i Pathian zaangfahnak in ka ken mi a ttu i ka phi kho ngai kan ti. Satan nih kan ca fir mi cungah thlua a chuah i camipuai cu ka aung sual tik ah Pastor le Khrihfabu hna auh in Pathian nih a kan zaangfah caah camipuai kan awng ka ti mi hna vialte hi Pathian min a ningcang lo in hman a si.
 Relding: (Mat. 7:21-22)
4. Sabbath ni kha philh hlah u. Bawipa caah va hmang u (Exo. 20:8). Hi Sabbath ni hi Pathian nih Baibal in a kan cawnpiak ningin a ho hmanh nih ka zul kho lo.

 

Hi minung lei in Pathian lei ah tuah dingmi le zulh dingmi (4) hi kan zulh khawh lo caah Pathian lung a tong kho mi a ho hmanh kan um lo. Cu caah hi hna (4) aiawh in Pathian nih minung sinah a kan pekmi tuah dingcu;

Marka 12:31 ah “Na innpa kha nangmah naa dawt bantuk in na dawt lai” ti tu hi a si. Hi zong hi kan zul kho hlei lo. Cu caah nawlbia zulhnak thawngin khamhnak hmuh i vancung a phan kho tu a ho hmanh kan um lo. Cu caah hell cu na ta bak a si.

Minung lei ah zulh dingmi.

1. Na nu le na pa kha upat hna (Exo. 20:12). Laimi tampi nih kan chambaunak bik mi le zumlotu kawl hmanh nu le pa upatnak ah cun kan tluk hna lo nak cu hi ka zawn te hin a si. Kan nih cio zong hi ka zawn ah hin kan cham bau dih. Chim duh mi cu kan zul kho hrimhrim lo.
2. Lai nan nawng lai lo (Exo. 20:13). 
Relding: I Jn. 3:15 “ .. a unau a hua mi paoh cu lai nawng mi an si”.
3. Va cung in pa nan i duh lai lo. Nu cung in nu nan duh lai lo (Exo. 20:14).
 Relding: Mat. 5:28. Mit in zoh in lungthin chungah sual duhnak lungthin ngeih hmamh hi Pathian nih sual a si ti cang.
4. Na fir lai lo (Exo. 20: 15). 
Relding: Malachi 3:8 Pathian chaw cheuhra cheukhat kan fir. Pathian chaw kan fir ruangah Pathian kan cungah a lung a fak. Hi Pathian chaw cheuhra cheukhat kan fir mi nih hin thluachuahnak tampi a dawnh.
5. Nan minung hawi cungah tehte dinglo na chim lai lo (Exo.20:16). 
Lihchim hlah ti nak a si. Lihchim cu kan ni foih bik mi le ka huam bikmi thil pakhat a si hoi caah kan zul kho tthiamtthiam lo.
6. Nan inn pa inn kha na mit a thi lai lo (Exo. 20:17). Mi chaw ve hngar hlah ti nak a si. Minung cu tthil ttha kan hmuh ah cun a mit thi tuk mi kan si. Kan mit hi thal sisehlaw mi tamtuk kan thah cang hna lai.

Hi a cung lei i kan i ruahmi kan minung hawi hna sinah tuah dingmi thil zong kan tuahzul kho lo caah nawlbia in cu vancung phan kho ding kan um lo. Hi hna aiawh ah Pathian nih;

Luka 10:27 ah “Bawipa na Pathian cu na lungthin dihlak le na thazang dihlak le na ruahnak dihlak in na dawt lai…” tiah a kan ti. Hi chinchin hi cu kan tuah kho chinchin lo. Pathian kan dawt khawh lo ninghi chim ding tampi a um. Zarhpini pumh caan i thawhlawm $ 1 kan thlak lai tiah kan ruah i $ 20 kan thlak palh sual hmanh ah ai ngaichihmi minung kan si. A taktak ahcun Pathian kan dawt khawh lo ningcu a kan pek ciami thluachuah chungin amah sinah thawhlawm peknak in siseh, Amah Pathian nih ka ta a si a ticiami cheuhra cheukhat hmanh kan pe duh tthan lo.

Hi ka zawn i chim duhmi cu mizei hmanh hi a tlamtling mi kan um lo. Misual, mipalh le mi tlamtling lo lawngte kan si dih ko caah minung nih thisa in thilttha tuah i zuamnak thawngin Bawipa lungton i zungzal nunnak hmuh ding hi cu a si kho lo.

Cucaah Pathian lungtonnak ding caah le zungzal nunnak hmuhnak ding ah “Khrih Jesuh thawngin a langmi a dawtnak chung i a ummi a vel cu zeitluk in dah a ngan ti kha a zungzal in hmu hna seh ti a kan duh caah, hi cu a tuah. Nannih cu vel an ngeih hna caah an khamh hna i khamhnak nan hmuh cu amah nan zumhnak thawngin a si. Khamhnak nan hmuhmi cu nanmah tuahmi a si lo, Pathian laksawng a si. Hi kongah hin nan i porhlawt khawhmi zeihmanh a um lo, zeicahtiah nanmah ttuannak thawngin nan hmuhmi a si lo” (Efesa 2:7-9).

Gal. 2:21 “Pathian vel cu pakpalawng ah ka ser lai lo. Minung le Pathian i remnak cu Nawlbia thawngin a si ahcun, Khrih cu pakpalawng ah a thi tinak a si hnga.”

Kan zapi te cungah Pathian nih thluachuahnak kan pek piak ko seh.


Danny Bawi Thianhlun

Chicago, USA