Lunglawmh Chim Kan Bau Ko Rua

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (November 28, 2010)

Caan hmangtu: Thomas Cung Bik

“1Vawlei mi vialte hna, lunglawm in BAWIPA cu hla in thangṭhat u! 2 BAWIPA cu lunglawm tein bia u law lunglawmhnak hla he a hmai ah cun ra chuak u. 3 BAWIPA cu Pathian a si kha zeitik hmanh ah philh hlah u! A kan sertu cu amah a si i kannih cu amah ta kan si; a mi kan si i a tuurun kan si. 4 A kutka chungah cun lawmhnak he lut tuah u, a tual ah cun thangṭhatnak hla he lut tuah u; amah cu lawm u law thangṭhat tuah u. 5 BAWIPA cu a ṭha; a fekmi a dawtnak cu zungzal in a hmun, zumhawktlak a sinak cu chan vialte tiangin a hmun.” (Salm 100)

Khuazing Pathian cu a tha, a dawtnak a hmun. Cucaah, a sinah lawmhnak chim hna usih! Nihin ah thawngtha bia kan i ruahti khawhmi hi, Pathian thawngin a si. Nihin tiang ei awk le din awk dong cat lo tein kan hmuh khawhmi hi Pathian thawngin a si. Dawtu le bawmchantu a kan petu zong Pathian a si. Pathian a min thangthat si ko seh!

Thla kan cam dingmi:

• Siangbawi Dr. Cope Lairam ah rian a rak tuan kum 100 tlinnak puai zawh ah a kal i, mawtaw in an rilh ruangah thihnak a tongmi chungkhar caah thlacam usih. Cun, aa hliam i sizung ah a phanmi hna nih damnak an hmuh than nakhnga thlacam piak hna usih.
• St. Paul, MN ah a ummi Pu Bual Hre le Pi Biak Sung (Hakha peng Farrawn khuami) i an fanu Nu Hoi Taang (kum 16) caah thlacam piak hna usih. Atu hi St. Paul Children's Hospital PICU ah an chiah i, a cei ngai an ti. A zawtnak hi Lupus an ti.
• Laitlang ah le ka dang hmundang ah ngaihchiatnak le damlonak a tongmi hna caah thlacam hna usih.
• Kan miphun le kan Khrihfabu, a kan hruaitu hna caah thlacam hna usih.
• Pathian thawngtha chim rian a tuanmi hna caah thlacam hna usih.

Nihin hi caan thiahmi kong ah laklawhnak te a um caah, keimah nih caan ka vun tlaih thannak a si. Kan zapi ruah ti dingin chim ka duhmi cu "Lunglawmh chim kan bau ko rua" tihi a si.

Lunglawmh Chim Kan Bau Ko Rua

Baibal relnak: Luka 17:11-19

11Jesuh cu Jerusalem khua lei i a kalpah ah khan Samaria le Galilee karlak in a kal. 12Khua pakhat chungah hin a va lut i cuka ah cun thinghmuimi pahra an rak um i cu hna nih cun an rak ton. Lamhlatpi khin an dir i, 13“Jesuh Bawipa, kan zaangfah tuah,” tiah an au. 14Jesuh nih cun a hmuh hna i, “Va kal u law tlangbawi nih khan rak in zoh hna seh,” tiah a ti hna. An kalpah cun lampi ah cun an thiang. 15An lak i pakhat cu ka dam cang ti a hngalh tikah khan a ra kir i Pathian kha fak piin a thangṭhat. 16Jesuh ke hram ah khan vawlei ah a bawk i Jesuh cu a lawmh. Cu pa cu Samaria mi a si. 17Jesuh nih aa thawh i, “An pahra ningin an dam lo maw? Pakua tah khuazei ah dah an si kun? 18Annih zong ra kir in Pathian kha an thangṭhat kho lo maw? Hi ramdang mipa lawng hi maw a ra kho?” tiah a ti. 19Cun Jesuh nih amah cu a thawh i, “Tho law kal tuah; na zumhnak nih an damter cang,” tiah a ti.

Hla phuahtu nih cun “A sin lunglawmh chim kan bau ko rua” a ti. Pathian sinah, kan hawi sinah lunglawmh chim kan bau sual maw?

U le nau, tha tein ruat ve hmanh u

Bawipa thluachuah hi rel zia kan thiam maw

A kan pekmi laksawng phunkip chungin

A sin lunglawmh biachimkan bau ko rua.

Thinghmui zawtnak a ngeimi pahra kong hi Luka chung lawngah kan hmuh. Jesuh cu Jerusalem lei ah a kal. Lampi ah khua pakhat chungah a va lut i cuka hmun ahcun thinghmuimi pahra an rak um. Cu hna nih cun Jesuh cu “an rak ton.” Luka nih a chimning cun, lamhlatpi ah an dir, a ti. “Lamhlat pi khin an dir” a timi hi Judahmi an phung ningin a si (Lev 13:46; Num 5:2-3). Thinghmui zawtnak a ngeimi cu a thiang lo tiah ruah an si caah, riahhmun (mi zapi umnak) a lengah umter an si. Harnak an tonnak hmun, an vaan sannak hmun in Jesuh cu an rak ton. “Jesuh Bawipa, kan zaangfah tuah” tiah an au (Lk 17:13). Thinghmuimi hna bantuk in Pathian sinah “kan zaangfah ko” tiah voi zeizat ko dah kan au bal cang? Ruat than hna hmanh usih!

Jesuh nih cun a hmuh hna tikah “va kal ulaw tlangbawi nih khan rak in zoh hna seh” tiah a ti hna. “Tlangbawi nih khan rak in zoh hna seh” a timi zong hi Judahmi an phung ning a si thiam (Lev 13:2-8; 14:2-3). A chimh hna bantuk in an kal colh. An kalpah ah cun an thiang (Lk 17:14). Biakam Hlun ah Elisha nih Naaman a damternak kan hmuh. Naaman nih cun fawile bai in a rak duh lo. Biasi a phai len ta. A hnu bikah profet chimmi a zulh tikah damnak a rak hmuh than (2 Siang 5:1-14).

Hika zawn ah thil pahnih langhter ka duh:

• Jesuh nih tuah u tiah a fialmi hna kha an zapi in an tuahmi hi a si. Aho hmanh nih tlangbawi sin ahcun kan thian tik lawngah pei kal awk a that cu, an ti lo.
• Harnak an tonnak hmun ahcun an lung aa rual ngaingai. Aho hmanh biasi an phai lo. Aruang cu damnak hmuh an duh cio caah a si. Jesuh nih tlangbawi sinah kal ulaw rak in zoh hna seh a ti tik zong ah aho nih an al lo. An tuah colh ko.

Nain, cu ka ahcun kan tuanbia a dong lo. Tlangbawi sinah an kalpah ah lampi ah an dam. Luka nih cun “an lak i pakhat cu ka dam cang ti a hngalh tikah khan a ra kir” a ti. Jesuh sin a phanh tikah thil pahnih a tuah. Cucu kan Bawipa Jesuh Khrih nih cawnpiak a kan duhmi a si tiah zumhnak ka ngei:

• Pathian kha fak piin a thangthat (Lk 17:15).
• Jesuh ke hram ah khan vawlei ah a bawk i Jesuh cu a lawmh (Lk 17:16).

Jesuh sinah a rak kir than i, Pathian a thangthat i, Jesuh sinah lawmhnak a chimmi hi Samaria mi a si. Hi nih thil dang ruahchap ding a kan pek. Tuanbia umtuning ah, Judahmi le Samaria mi cu aa rem lo ngaimi an si. Judahmi nih hin Samaria mi hna an umnak pal pah hi an duh lo ngaimi, an hrial tawnmi a si. Samaria mi cu thi thiang lo, biaknak ah zumh tlak lo an si tiah an rak ruah hna, Judahmi nih. Kan tuanbia ahcun thinghmui pahra an um ti cu hna lakah Samaria mi aa tel tihi a si. Harnak an ton tikah cun Judahmi pakua nih Samaria pa cu an rak cohlan ve ko, an sinah umnak nawl an rak pek ko. Harnak ton lio ahcun aa ralmi hmanh an i daw, an ti tawnmi hi, hika ahcun a lang. Zei cah dah pakhat le pakhat pei an i herh cu!

Jesuh nih a rak kirmi hi pakhat lawng a si caah le Samaria mi a si caah biahalnak pali bak te a chim: “An pahra ningin an dam lo maw? Pakua tah khuazei ah dah an si kun? Annih zong ra kir in Pathian kha an thangthat kho lo maw? Hi ramdang mipa lawng hi maw a ra kho?” (Lk 17:17-18). Nihin ah Jesuh nih a takpum in kan sinah um rih sehlaw, a cunglei biahalnak hi hitihin a kan hal ve men lai dah: “Nannih tah nan dam lo maw? Khuazei ah dah nan si dih? Nannih zong rak kir in Pathian kha nan thangthat kho lo maw? Zei caah dah midang lawng nih Pathian sinah lawmhnak an chim, nan ra kho lo maw?” Zei tin dah kan leh cio hnga?

Kan nunnak ah, harnak chungin Bawipa cu, kan zaangfah ko tiah kan nawl. A kan zaangfah taktak. Sihmanhsehlaw, thluachuahnak kan don taktak tikah a sinah lawmhnak chim kan bau theo tawn. Hlaphuahtu nih cun “a sin lunglawmh chim kan bau ko rua” a ti. Pathian sinah lawmhnak chim kan bau tak ko rua! Jesuh nih cun mipa cu “Tho law kal tuah; na zumhnak nih an damter cang” tiah a ti. “An damter cang” timi hi an tialnak Greek holh umtuning ah “an khamh cang” ti zong ah leh khawh a si.

Warren W. Wiersbe nih cun, “An dam ti an i hngalh in i fonh riangmang in hlasabu an ser i, Salm 103 hi an sak ti hna ding a si!” a ti. A hman ngaingai. Sihmanhsehlaw, pakua hna cu an rak kir ti lo. Pakhat lawng nih a rak kir i Pathian a thangthat, Jesuh sinah lawmhnak a chim. Hi hna pakua hi kan mawhchiat hna ngam ding a si lo. Kan nunnak ah kan comi thluachuah hi a si awk a si ko (for granted) tiah ruah in Pathian sinah lunglawmhnak chim kan tlolh hi voi zeizat ko dah a si cang hnga? Caan tampi ahcun kan donmi thluachuahnak ah kan i lawm i, thluachuah laksawng a kan petu Pathian kan philh tawn.

Wiersbe nih cun “Thlacam ahcun kan khul a rang nain, thangthat ahcun kan nuar” (we are quick to pray but slow to praise) tiah a ti. A hman tuk hringhran. Keimah ko hi ka si bik rua lai dah! Bawmhhal ahcun kan khul a rang nain, lunglawmhnak chim ahcun kan nuar tuk. Kan tlolh caan a tam. Samaria pa cu Jesuh sinah a rak kir tikah taksa in damnak a hmuh lawng si loin thlarau khamhnak zong a hmuh chih (“your faith has saved you” tiah Jesuh nih a ti).

Dawtmi ka u le ka nau hna, “Kaa lawm” (Thank-you) timi cu biafang pahnih te lawng a si ko. Nain, ziah chim kan i harh tuk hnga? Thinghmui zawtnak in a zawmi pahra cu Jesuh nih a damter hna. Sihmanhsehlaw, pakhat lawng a rak kir i, “Pathian kha fakpi in a thangthat” i “Jesuh cu a lawmh.” Lunglawmhnak chim kan bau tuk sual maw? Pathian sinah lawmhnak chim kan bau maw? Kan minung hawi sinah lawmhnak chim kan bau maw?

Kan biakmi Khuazing Pathian nih thluachuahnak in pe cio ko hna seh!

Kaa lawm,

Thomas Cung Bik

Philadelphia

Pathian Sinah Lawmhnak Chim

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (November 24, 2010)

Caan tlaitu: Thomas Cung Bik

Thawngtha chimtu: Sayama Biak Tha Hnem

Mi vialte hna, Pathian cu lunglawmhnak in thangthat tuah u! A sunglawi mi a min kha hla in thangthat u, sunparnak in thangthat u. Miphun vialte hna, kan Pathian cu thangthat tuah u; nan thangthatnak cu thanter u. Amah nih nung dam tein a kan umter i tlu loin a kan umter. (Salm 66:1-2, 8-9)

Pathian cu a tha! Nihin zong ah nunnak le damnak a kan pek i, ramkip ah kan um hna nain a thawngtha bia i hrawmtinak caan a kan pek than. Pathian cu thangthat ko usih!

Thlacam dingmi:

• Nov 24-28 tiang Malaysia ah tuahmi GCCF i tonnak caah
• Cyclone Giri ruangah ngaihchiatnak le harnak a tongmi hna, a bikin Asho Chin kan unau hna caah
• Kan ram ah daihnak, zalonnak le thanchonak a um nakhnga
• Vawleicung ah daihnak a um nakhnga, a hlei in atu lio ral aa tumi Chak le Thlang Korea an i remthan nakhnga
• Tuzarh hi US le Canada ahcun thanksgiving tuah caan a si. Pathian sinah lawmhnak chim caan a si, chungkhar i hlam caan a si. Cu bantuk in Pathian sinah lawmhnak chim hna usih, cun kan nunnak ah a kan bawmchantu hna caah thluachuah hal piak hna usih.

Nai November 20, 2010 ni ah Indianapolis Chin Bapist Church nih National Missionary Conference ah hla an va remh. Pathian thangthatnak hla a si pinah, an thiam kho tuk. Laimi hmaihngal tertu an si i, an cungah kan i lawm. An hlaremhmi HIKA ah vun ngai ta hna usih.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Sayama Biak Tha Hnem a si. ZTC in B.Th. le MIT in M.Div. a dih hnuah ZTC ah lecturer a rak tuan. MIT in a dih kum zong ah pakhat nak a rak kan hmuh piak. Cun, Divinity School of Chung Chi College, Chinese University, Hong Kong in M.Th. zong a dih. Pathian aa bochanmi a si lawng si loin sianginn a kainak paoh ah ca a thiam i, mithmai tha a hmu lengmang. Hmailei ah kan i bochan chin rih dingmi kan farnu a si. Atu hi a chungkhar he Spokane, Washington State, USA ah an um. Caan a kan hmanpiak khawh caah, a cungah kan i lawm.

Biahmaithi

Tuchun ah Pathian thawngtha ruatti dingin caantha ka hmuh caah tampi lawmhnak ka ngei ko. Thaizing cun American ram pumpi nih an sunsak i an tuah tawnmi Thanksgiving Day caah nihnih chung zungkhar ding a si cang. An i ton lonak a sau cangmi chungkhar hna zong an i tong hna lai i hmunkhat te ah Pathian thangthat tinak, ti le rawl ei tinak le nuamhnak phunphun an ngei cang hna lai. Kannih chung zong retired pastor te chungkhar nih an kan sawm ve caah thaizing cu an sinah Thanksgiving chuncaw ei ding in kal kan i tim ve. Hi ni hi Pathian sinah lawmhnak bia chimnak caan a si.

Baibal cangthim: 1 Chanrelnak 16:34

Bawipa cu lawm tuah u, zeitintiah amah cu a ṭha; Zeitintiah a fekmi a dawtnak cu zungzal in a hmun!

Pathian Sinah Lawmhnak Chim

Pakhat nak ah lawmhnak chim cu Pathian nih a duhmi a si

Pathian nih amah a zumtu hna minung pawl nih tuah hna seh ti a kan duhmi lak ah aa tel mi cu a sinah lawmhnak a chimmi Khrihfa si hna seh ti hi a si. Cu kong cu Luka 17:11 in a tanglei kan rel ahcun kan hmuh khawh. Damnak hmuh duh ah lamhlat piin thinghmui in a zawmi pa hra hna nih khan Jesuh Khrih sinah damnak hal in an au. Moses nawlbia ning in thinghmui in a zawmi cu khuachung ah umter phung a si lo caah khualeng lamhlat pi in Jesuh Khrih sinah damnak hmuh duh ah an au hi a rak si. An zaa ten lampi ah cun an dam dih hna. Samaria mi pa pakhat cu ka dam cang ti aa theih tikah a rak kir than i Jesuh Khrih sinah lawmhnak a chim. Jesuh Khrih nih a dang pakua tah an dam ve lo maw tiah a rak ti.

Hi a dang pakua hna hi Jesuh nih a fial hna bantuk in tlangbawi sinah an kal ruangah an i manh rih lo cazong ah a si kho. Cun an chungkhar le an hawikom hna sinah an damnak kong chimh hmasa an duh hna ca zongah a si kho fawn. Riantuan colh an duh ruang zong ah Jesuh Khrih sinah rak kir in lawmhnak an chim manh lo hi a si kho. A ruang tampi a um kho nain Baibal nih a ruang a tial lo caah kan thei kho lo. Kan theih khawhmi tu cu damnak an hmuh hnu ah Bawipa sinah lawmhnak an chim lo tihi a si.

Nifatin kan nunnak zongah hin rian kan tuannak ah kan ba tuk tiin Pathian nih nikhat chung, thlakhat chung, kumkhat hnu kumkhat lam a kan hruaimi vialte ruat lo in Pathian sinah lawmhnak bia chim kho lo in a ummi chungkhar kan um ve sual a si ahcun Pathian nih damnak a pek ve ko tung hna i lawmhnak bia hmanh a chim manh lo mi thinghmui pakua hna bantuk kan si lai. Bawipa nih kan cungah a tuahmi thil tha ruangah hin a sinah nifatin lawmhnak kan chim awk a si. Cucu Pathian nih tuah hna seh ti zong a kan duhmi a si. Sertu Pathian chim lo minung le minung kan i pehtlaihnak hmanh ah “kaa lawm” timi bia nih hin a chimtu zong, a ngaitu zong thinlung a damter i hmailei i pehtlaihnak tiang a thatter. Dawtnak a fehter. Kan minung hawi sin zongah lawmhnak bia chim hna usih law a hlei in Sertu le Dawtu kan Pathian sinah lawmhnak chim hna usih.

Pahnihnak ah a luanciami kan nunnak ruat in Pathian sinah lawmhnak chim ding kan si.

Dawtmi u le nau hna, na ruah cuahmah lio mi thil kha ngol ta in a luancia mi na nunnak kha vun ruat ta hmanh. Pathian nih zei tluk in dah an ven i zeitluk in dah thluachuah an pek ti kha pakhat hnu pakhat in vun tuak hmanh. Pathian dawtnak a thuh i a san zia na hmuh ko lai. Kan thinphannak le kan ngaihchiatnak lawnglawng nih kan nunnak a uk a si ahcun Pathian dawtnak thluachuah rel kan philh sual lengmang. A ngaingai ti ah cun nihin tiang nang le kei a nungmi kan si hrimhrim hi i lawmh tuk ding kan si. Kan nun rih ruangah Pathian thil khuaruah har sermi lawm te in kan hmang kho rih hna. Bawipa nih kan veng hlah sehlaw khoi ka paoh ah zei paoh a tong kho mi kan si. Kan i tlak ruangah a si lo. A dawtnak a thuh tuk i a san tuk caah a si. A luancia mi na nunnak kha zoh than law Bawipa dawtnak zei tluk in a tam zia na nunnak nih an chimh ko lai. Hlaphuah tu nih cun,

Thachin pakhat hnu pakhat rel tuah
Aa tampi an pek kha na hngalh lai.
Tha chin retuah pakhat hnu pakhat,
Pathian nih zeitluk an dawt kha na hngalh lai.

tiah a ti bantuk in Pathian dawtnak a sunlawi zia, a ngan zia rel ti hna usih. A luancia mi kan nunnak cio ah harnak zong kan ton caan a rak um i lawmhnak kan ton caan zong tampi a um. Kan mual a pho caan zong a um bantuk in mi cungah hlorh kan si caan zong an um. Mi tampi nih mi kan tluk khawh lonak cu voikhat te thangchiatnak kan tonmi nih kan nunnak ah mi sin chuak kho ti lo in a kan tuah i kan tluk thai theu caah, cu kan tluk nak cun kan tho kho ti lo. A ngaingai ti ah cun chiatnak hi nangmah lawng nih na tong lo aho poh nih kan ton ciomi a si. Chiatnak pakhat hnih kan tonmi nih kan nunnak nuam lo ngai in a kan uk lio caan ah hin Bawipa nih kan cungah thatnak a tuahmi thil tampi ruat hna usih. Kan caah a lu hmanh a hlo siangtu Bawipa sinah a luancia mi kan nunnak ah thiltha tampi a tuahmi ruat than in lawmhnak chim hna usih.

Pathumnak ah hmailei kan nunnak Pathian sinah ap hna usih.

Pathian sinah lawmhnak chim kan ti tikah a luancia mi kan nunnak zoh in Pathian thawnnak, a lianhngannak a chim ding kan si bantuk in a ra lai dingmi kan nunnak zong Bawipa sinah ap ding kan si. Thaizing ah zei kan ton lai kan hngal lo. Thaizing nih zei a chuahpi rih lai kan hngal lo. Fahnak zong zeimaw zat a tong rih ding kan si i lawmhnak zong tampi kan ton ko rih lai, Bawipa nih nunnak a kan hlanh chung paoh ah cun. Cu kan ton dingmi vialte cu kanmah thazaang in kan tei kho lai lo. Kanmah sining in kan kalpi kho lai lo. Minung nih lianhngan/sunparnak sang tuk kan ton zongah hin kan phur kho tawn lo. Mah nih cun a kan thluk tawn i cucu kan i tluk pi tawn. Ngaihchaitnak zong faktuk i kan ton tikah kan phur kho lo a rit tuk. Cu vialte lak ah cun a kan chawngtu ding le kan lungfahnak, kan i lawmhnak ah a kan tel pi ve ding in Bawipa sawm hna u sih. Cu lawnglawng ah cun kan nunnak ah hnangamnak a um lai.

Nihin kan vawlei kan zoh tikah khoi ka hmanh ah himnak le hnangamngak taktak hi a um lo. Bawipa he kan um lawnglawng ah kan hna a ngam lai i, amah nih kan nunnak a uk lawnglawng ah kan nunnak ah lawmhnak le himnak taktak cu a um ko lai.

Sertu, dawtu Pathian sinah lawmhnak bia chim hi kan rian ngan bik a si i cucu Pathian zong nih siter a kan duhmi cu a si. November zarh donghnak nili ni paoh ah USA cozah nih Thanksgiving day tiah zung an khar tawn. Asinain Thanksgiving timi cu kumkhat ah nikhat lawng si loin nitin te hi kan caah kan Thanksgiving day a si ahcun sertu Pathian zong aa lawm ko lai. Cathiang nih Bawipa cu lawm tuah u, zeitintiah amah cu a ṭha; Zeitintiah a fekmi a dawtnak cu zungzal in a hmun! tiah a kan cawnpiak.

Nan zapi cungah tampi kaa lawm,

Siang Siang Nu

Spokane, WA

Ahodah Na Si?

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (November 21, 2010)

Caantlaitu: Pu Ro Thawng

Thawngṭha Chimtu: Rev Tluang Hu (Khuapi)

Lunglawmhnak:

Hmasa bikah nihin November 21 ni CIM Caanhmannak tiang lam a kan hruaitu kan Pathian min thangṭhat si ko seh.

Nihin Thawngṭha a kan chimtu ding Rev Tluang Hu a si i amah hi Khuapi Baptist Church ah pastor a ṭuan liomi a si. Pathian rian kum 30 leng a ṭuan cangmi a si. Nihin CIM ah kan rak thlahmi Thawngṭhabia hi kan hnu zarh November 14 ni ah khan Singapore ah Lai Christian Fellowship ah Thawngṭha a kan chimhmi a si i zapi nih thazaang i lak cio hna u sih tiah nihin CIM ah kan rak thlahnak a si. Atulio hi Malaysia i Kuala Lumpur khuapi ah tuah liomi Global Chin Christian Fellowship conference ah kai dingin KL ah a um lio a si.

Thawngṭha Chimnak

Baibal Caangthim: Genesis 27:18-19; Genesis 32

Tlaangtaar: Ahodah Na Si?

Cathiang Isaiah 52 chungah kan hmuhmi cu Pathian nih nan ruahmi le ka ruahmi aa khat lo. Nan thil tuahmi cu ka thiltuahmi he aa khat lo, van cu vawlei nakin a sang deuh bantuk in Nan ruahmi cu ka ruahmi nak in a dang seuh minung ruahnak cu aa khat lo.

Bawipa ka thangṭhat hringhran. Bawipa Jesuh sinah lunglawmhnak tampi ka ngei. Pathian nih sunparnak co ko seh. Amen! Ka lung aa lawm. Nihin caan i chim ka duhmi cu, "Ahodah na si" timi hi ṭha tein le tawi tein i ruah hna u sih timi hi sawm kan duhmi hna cu a si.

Minung nih kan rem lo bik hna, kan huat bikmi hna hi zeibantuk an si? kan i lo cio lai lo, keimah nih na huat bikmi a um ve ko lai, nangmah zong nih na rem lo bikmi a um ve ko lai. Nain buaktlak in kan tuak ahcun kan rem lo bikmi hna hi “mahhngallo” an si, mah hngal lo pawl hi. A rum lo nain rum bantuk, a fimlo nain a fim bantuk, aa dawh lo nain aa dawh ngai bantukin a ummi pawl hi zapi nih rem lomi, mi huattlaimi an si lai dah ka ti. Keimah zong nih ka rem hna lo, nanmah zong nih nan rem hna lai lo dah ka ti. Cucaah cun nihin caan ah hin “ahodah na si, ahodah ka si” tihi ṭhatein i ruahṭi hna u sih, tihi tawi tein i chim ka duhmi cu a si.

Genesis 27 nak kan zoh tikah khan, Jacob le a pa tuanbia kan hmuh. A pa cu a tar cang, a mitkhua a hmu ti lo. A thi deng cang, fapa pahnih a ngeih hna. Kha ah khan Isaac nih a dawt bikmi cu a fa upa Esau kha a si. Esau kha a auh i a thli tein a naupa Jacob theih loin a chimhmi cu “ka fa Esau, nangmah kan dawt, atu ah na pa kei cu ka tar cang, ka mit zong khua a hmu ti lo. Cuccah cun ka fa, ka thih hlan te ah hin thluachuah pek kan duh. Cucaah cun va kal law ramlak ah, sa va ka kahpiak law, a lung, a thin pawl kha rak ka pe law thluachuah kan pek lai” tiah a ti. Esau nih “E a si, ka pa” a ti. Esau cu a rannak in ramlak ah a kal. Cu lioah cun Esau le a pa bia an i ruahmi kha Jocab nu Rebekah nih a theih hna i Jacob nu Rebekah nih cun a rannak in a fapa Jacob kha a auh i “ka fa ra tuah, Na pa le na u bia an i ruahmi cu hi bantukin a si…. Atu hi ramlak ah aa thawhka te a si. Cucaah a rannak in meheh kha va la law va that. A chungril kha tha tein va chum law, Jacob nih cun “ka nu, a si kho hnga maw?” a ti nain a nu nih cun Jacob, na thinphang hlah, keimah pei ka um ko hi” a ti. Ka pa nih a ka theih lai ko lai a tin ain a nu nih cun, “theih lo nakding cu ka thiam tuk ko” tiah a nu nih thazaang a pek ngai i a nu bia kha a el duh ti lo i a rannak cun meheh cu a thah, a cancan i a chuan hnu ah a pa sinah a kal. “Ka pa” tiah a auh. “Hawi” tiah a leh i a pa cu a khuaruah a har ngai. Mah aw cu aho aw dah a si hgna? “Ka fapa pahnih lak ah khan aho kha dah na si tiah a pa Isaac nih a ti tikah khan, a fapa Jacob nih a timi cu “ka pa, na fapa pahnih lakah khan upa Esau kha ka si” tiah a ti. Mah hi ruat tuah u si law, Jacob hi a hmaan hnga maw? Esau a si maw? a si hrimhrim lo.

Nihin ah zumtu Khrihfami tampi cu “aho kha dah na si” tihi i halnak um sehlaw “Jacob ka si” kan ti lai maw, Esau ka si kan ti lai dah! Biatak tein ruah a hau mah hi. Jacob kha a lung a hring pah. “Ziah ka fa, na khulrang ko e, atunai te pei kan chimh kha, zeikar ah cun sa cu na va hmuh? tiah a ti. Jacob nih cun, “Ka pa, na Pathian cu a tha tuk, na Pathian nih a ka umpi i a rannak in sa cu a ka pek i hi a si ko” a ti.. Jacob nih cun a zum kho hlei lo. Khoi, khoi, ra tuah. A tawinak in ka chim ko lai. A mitkhua a hmu ti lo. A rim cu a hnimh i "Aw, ka fapa a si tak ko" a ti. Ruah lopi in Isaac nih cun a fapa upa Esau ruah in Jacob kha thluachuahnak a pek dih.

Cucu zapi nih kan dirpimi Baibal chungah fiang tein kan hmuhmi a si. Jacob nih a u Esau thluachuahnak a co kan ti. Kan lungtling ngai, phungchimtu zong nih kan chim. Nain nihin ni ah chim ka duhmi cu Jacob nih hin a pa thluachuahnak a co taktak maw? A co tak maw?. Cucu ruah ṭhan a haumi a si. Ṭha tein rel hmanh! Caang 19 -21 tangah khan zoh hmanh! Isaac nih Esau cu thluachuahnak cu a pek, a pek taktak. Nain Jacob nun ah a pa thluachuahnak kha a tak in a um maw? a tak in a co maw, Jacob nun ah. Kha kha a biapimi cu a si.

Nihin ah biatak in kan ruah dingmi cu a pa thluachuahnak Jacob nih a nunnak ah a lut um taktak maw? Cathiang ah tha tein zoh hmah! A thluahchuah cu Isaac nih cun a pek ko. A tak ah cun a pa thluchuahnak a nun ah a lang lo. Rumnak, lawmhnak, hnangamnak daihnak micung bawi sinak thluachuah tling tein a pek ko nain Jacon nun zoh hmanh, zeidah a ton? Tlawmpal a rauh ah a upa cu a rak tlung i Esau cu a thinhung cang i Jacob nih maw a ka hlen, ka thluachuahnak vialte a ka chuh dih, ka thah lai ti a si. Jacob cu a thin a phang cang. A nu zong nih a bawm kho ti lo. “Ka fa, zeiti awk ṭha. Zeihmanh kan bawm kho ti lo, ka ṭa Laban sin tu ah va zaam ko” tiah a ti. Khoika hmanh ah a kal bal lomi, minaal, ngakchiapate Jacob cu ruahlopiin a pa thluachuah cu lawmhnak hnangamnak a nunnak ah um manh loin ramlak ah a pu Laban sinah a zaam ko.

A pu Laban sin a phan. Laban nih fanu pahnih a ngeih hna. Jacob nih cun tlangval note a si i a pu fanule cu a zoh, a zoh hna i a pu fale cu a duh hna. A zoh hna i ngakchia nu hi aa dawh deuh, a lunghmui ngai. “Aa ka pu, na tu pei ka si cu! Na sinah ka ra riangmang i hi na fale hi na ka pek a hau tiah a ti. A pu nih cun “Aw, kan pek lai. ahodah na duh?” tiah a ti. “Aw. Ka duhmi cu, khi nute khi a si” tiah a ti. A pu nih cun “cuti a si ahcun kum sarih chung tu na khal lai mu” tiah a ti. Kum sarih chung cu tuu a khal i “Kha ka pu, kum sarih a si cang. na fanu cu ka pe cang” a ti. “E khah, kan pek” a ti. A pupa nih cun kum sarih chuug na tuanman tiah a fanu pakhat cu nupi ah a pek i Jacob cu aa nuam tuk. Sinain a thaizing ah a tho i a zoh ciammam cun a duhmi Rachel kha a si ti lo. A thinhung tuk i “Aa, ka pu hi ziah, mahti hin a ka hlen” a ti.

U le nau, nulepa hna, chim ka duhmi cu a pa thluachuah a co nain a pa mitcaw a hlen caah zan zongah hlen a tong ve. A nunnak ah hlennak in a khat. Biatak pakhat hmanh a um ti lo. A pa thluachuah vilate khoika dah a kal dih? Zeiruangah tiah ruah lo awk a ṭha ti lo. Cucacun “ka pu, a si kho lo. Rachel kan ti i Leah na ka pek” a ti. A pu nih cun “Rachel na duh ahcun kum sarih na ṭuan rih lai” tiah a ti. “E law” a ti ve i kum hleili a ṭuanpiak.

A donghnak ah thil a um ṭhanmi cu tuu le meheh a conghter ṭhan i a pu Laban nih cun heh, tiah a hlen, a pu Laban sinum hna zong nih an rem ti lo. Cun Laban nih khan a rem ti lo tikah khan Jacob thinlung ah aa nuam ti lo, a nunnak ah. Ziah Pathian biami a si, a pa Isaac thluachuah a comi a si ko nain Jacob nun ah ziah, lawmhnak a um lo? Ziah a nunnnak ah hnangamnak a um lo? “Ahodah na si, ka fa?” a ti lioah khan “na fa upa Esau kha ka si” a ti.

Jacob sinah cun hnangamnak a um ti lo. Sihmanhsehlaw Pathian nih cun “Na pa sinah cun va kir ko, keimah nih kan um pi lai. Na thinphang hlah” a ti. Jacob nih cu a ṭih tuk. Ka kir ah cun ka u Esau nih a ka thah lai. Ka u Esau hi ka cungah a thinhungmi kha a tha cang hnga maw? Cu caan lioah Pathian nih “kir cang” a ti lioah khan Jacob cu a buai chinchin cang. Ka kir ko lai a ti i. a tawinak in kan him ah cun Jacob kha a nupi a fale le a sinum hna he khan an rak kir cang tiah a upa Esau nih a theih tikah khan aa lawm tuk i a sinum 400 he khan “E, ka naupa don ah kaa thawh lai” a ti i an kal. Jacob nih cun a thilri le saṭil hna kha ṭhen hnih ah a ṭhen hna i a sinum hna kha hmaiah a kalter hna. Jacob nih cun bia a cah hna i “ka u Esau nan ton tikah, hihi zeithil dah a si, an ti ahcun ‘na nau Esau nih nangmah caah laksawng an pekmi a si tiah nan ti lai” a ti hna. A thlahmi hna nih thawngpang an theihmi cu “Esau nih minung 400 he Jacob don dingah an ra, tiah an theih tikah rianrang in an kir i an bawi Jacob cu an chimh tikah ”Bawipa, atu hi na upa Esau cu nangmah don awkah a sal, sinum minung 400 he an ra, zeitin kan tuah lai?” tiah an chimh tikah Jacob cu a thinphang tuk cang. “Elaw, zeitin kan tuah lai, ka hlenmi kha a thinhung tuk cang i keimah thah awkah a ra ko cang” tiah a thinphang tuk cang i zeituah awk a thei ti lo, a lungre a thei tuk cang.

Jacob cu a pa thluachuah cotu a si.Thluachuah a pek ko nain a thinlung ah hnangamnak zeihmanh a ngei ti lo. Lungretheihnak in a khat, Thluachuahnak vialte khoidah an kal dih? Cu lioah khan Jacob nih thil pakhat a tuah ṭhanmi cu “Aa, a si ahcun ka satil le thilri te hi a hmuh ahcun a thinlung a ṭha ko lai tiah laksawng a tuah i a sinum hna kha hmaiah a kalter hna. Cu hnulei in a um lioah khan Jacob cu a lungre a thei ngai ko, khuaruahhar in a um lioah khan vanmi hna Pathian nih a rak thlah i a paih ti kan hmuh. Genesis 34 ah khan kha an i paih lioah khan Jacob nih vanmi kha a thlah duh ti lo. “Mipa rak ka thlah, khua a dei cang lai” tiah a ti. “Kan thlah bal lai lo, thluachuah na ka pek lo ahcun” a ti. “A si ahcun na min ahodah a si?” tiah a ti. Genesis 27 ah cun “ahodah na si a ti lioah khan Esau ka si a ti. Genesis 34 ah cun ni min ahodah na si a ti taktak tikah cun Jacob ka si’ tiah a sining taktak kha a chim cang. A sining taktak kha Pathian sinah a phuan tikah cun Jacob a si. Jacob timi cu mihlengpa, mihrokhrol pa Jacob ka si tinak a si. Hmasa ah cun mifelpa, mithawngpa Esau ka si tiah a si lomi pa a rak ti. A sining taktak kha phuan tikah cun Bawipa nih a cohlan. Mipa nih cun “Nangmah cu Jacob na si ti lai lo, Israel ti na si cang lai” tiah a ti i thluachuah a pek tiah kan hmuh.

Cucaah cun u le nau hna, nihin zanlei chim ka duhmi cu ‘ahodah na si, ahodah ka si timi hi ṭha tein i thei u sih. Pathian hmaiah kan sining taktak hi i phuang hna u sih. Kan sining i phuan loin Esau le Jacob si duh in Esau min in hal cu Pathian nih a duh lo, thluachuah kan hmu kho lai lo. Kan sining taktak kan phuan lo ahcun Bawipa thluachuahnak hi kan hmu kho lai lo.

A bikin Nihin ah chim ka duhmi cu minung nih kan hlen khawh lomi hna pahnih an um. Pakhatnak ah minung nih Pathian cu kan hleng kho bal lai lo. Pahnihnak ah nangmah le nangmah naa hleng kho bal lai lo. Voi tampi cu Pathian zong kan hlen tawn. Kanmah le kanmah zong kan i hleng tawn. Cathiang chungah “nanmah le nanmah i hleng lengmang hlah uh” a ti. Nihin ah Khrihfabu hna, nanmah le nanmah i hleng lengmang hlah uh, aa hlengmi khrihfabu si hlah uh tiah cah kan duhmi hna a si. Zeicahtiah cun ram ṭhatnak ah nan phan. Minung tampi cu Pathian kan philh tawn, kanmah le kanmah kan i philh tawn. Ahodah kan si, ti kan i philh tawn i mah hngalo dirhmun ah kan dir tawn.

Pathian thluachuah kan hmuh nakhnga Pathian hmaiah hin kan sining taktak hi i phuang cang hna u sih tihi tawi tein in chim ka duhmi a si. Pathian nih thluachuah kan pekpiak ko seh. Amen!

Nihin Thawngṭha a kan chimtu Rev Tluang Hu cungah lunglawmhnak tampi kan ngei. Kan Pathian nih nunkhuasaunak pe chin ko seh!

Ngaihthiam Hal Usih

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (November 17, 2010)

Caan hmangtu: Thomas Cung Bik

“‘BAWIPA inn ah kal usih’ an ti tikah ka rak i lawm” (Salm 122:1) tiah Salm catialtu nih cun Pathian biaknak hmun i kal a duhnak, Pathian thangthat a duhnak kha a phuan. Kannih zong Pathian thangthatnak kal le i tel ah aa lawmmi si i zuam usih!

Kan biakmi Pathian cu a tha i a dawtnak a hmun zungzal ko. Nihin zong ah ramkip hmun kip ah kan um nain hmun khat te ah thawngtha bia kan i ruahti kho than hna. Zei tluk in dah thluachuah kan don! BAWIPA a tha, kan cungah, ti hi philh hrim hlah usih.

Thlacamnak: Malaysia i a ummi kan Laimi hawi hna caah thla kan cam lai.

Hla: “Ka Caah Nai Dawh Khun Ko” timi hi ngai ta hna usih.

CIM a kan hotu nih nihin caan hman dingin tuanvo a ka pek caah a cungah kaa lawm. Pathian ka thangthat!

Ngaihthiam Hal Usih

Baibal relnak: Salm 51:1-6

1 Pathian, a fekmi na dawtnak ruangah ka cungah zaangfahnak ngei ko; na zaangfahnak a ngan caah ka sualnak cu ka thenhpiak ko hna. 2 Ka thatlonak cu ka tawl piak hna law ka sualnak cu ka thenh piak ko hna. 3 Ka palhnak cu kaa hngal i ka sualnak cu kaa thei zungzal ko. 4 Ka sualnak cu, nangmah cungah, nangmah cung hrimhrim ah a si i a tha lo ah na ruahmi kha ka tuah. Cucaah cun bia na ka ceih tikah na hmaan ko i sual na ka phawt tikah na ding ko. 5 Ka chuahka in mithalo ka si, ka chuah ni in mi sual ka si. 6 Zumh awk tlak lungthin hi na duhmi a si ka lung chung hi na fimnak in khah ter ko.

Laimi hi “Ka/n palh” ti chim aa harh ngaimi kan si. Kan palh ko zong ah, ka palh ti kan i harh tuk. Midang zong nih sualphawt hi cu an duh cio lai lo. Nain, midang kong cu kan hngalh lo caah, kanmah Laimi kong in chim ko ahcun, “Ka palh lo” ti hi kan uar. Uar phu cu a si hrim ko. Sihmanhsehlaw, kan palhmi cu ka palh, kan palh ti khawh i zuam ve ding a si. Nihin ah Salm 51:1-6 ah Salm catialtu nih Pathian sinah ngaihthiam halnak a thlacam mi hi kan caah fimchimtu tha ngai a si tiah ka zumh caah a thar in ruahti hna dingah chim ka duh.

Salm 51 hi Siangpahrang David nih a tialmi a si tiah ruah a si. David hi a tuanbia kan zoh tikah uar a umnak zawn a um bantuk in, aa tuah sual ngai caan zong a um. Pathian nih Israelmi hna hruaitu dingah a thimmi a si. Pathian nih a fial bantuk in Samuel nih ngakchia pa David cu chiti a rak thuh. Hruaitu dingah Pathian nih a thimmi a rak si. A ngakchiat lio te in Pathian aa bochanmi pa a si. Israelmi hna an ral Golaith hmanh kha Pathian bochannak in a doh caah a rak tei (1 Samuel 17). Israelmi hna an khualipi Jerusalem zong David nih a rak sakmi a si. Amah uknak tang ah Israel ram cu a rak thawng i, Israel tuanbia hmanh ah golden age (sui chan) tiah an rak ti. Baibal chungah kan hmuhmi Salm fung tam deuh hi David nih a phanmi hla pawl a si tiah zumh a si fawn. Uar a um hrimhrim.

Sihmanhsehlaw, minung a si, a palh kho a si. Palhnak a rak tuahmi an um len. Tuah awk a simi tuah a tlolhmi zong an um len. Tuah lo ding a simi a tuah sualmi zong an um. Tahchunhnak pakhat kan chim hmanh lai. 2 Samuel 11 ahcun David le Bathsheba kong hmuh khawh a si. David nih a ralkap Uriah i a nupi a simi Bathsheba cu a sualpi. Fa a pawi ti kha a hngalh tikah David nih a va Uriah cu raltuknak in rak tlung seh tiah a cah. Uriah cu David sin a phanh tikah David nih inn ah va tin law, na nupi he nuam tein va din tiah, a fial. Nain, Uriah nih a duh lo. A sualnak a puang cang lai ti a phan caah, David nih Uriah cu ral hratnak bikah a kuat i, a thi. Cun, Bathsheba cu nupi ah aa lak. David nih ka sualnak ka thuh khawh tiah aa ruah.

Sihmanhselaw, 2 Samuel 12 nih a kan chimhmi cu, Nathan timi profet nih David cu a ton i tuanbia tawi te a chimh:

Voikhat cu mirumpa cu khualtlung pakhat a ngei i amah turun chungin siseh, caw run chungin siseh, sa cu thah duh riangmang lo in, misifakpa tufate tu cu a lak i a khualpa cu a thah.

Cu kong cu a theih tikah David cu a thin hung ngaingai. Mirumpa cu thih awk a tlak tiah a ti. Cu tikah Nathan nih “Mipa cu nangmah hi na si” (1 Sam 12:7) a ti. David nih cun “BAWIPA sinah ka sual cang” (1 Sam 12:13) tiah a ti. Hika zawn ah David cu uar a um ngaingai. “Ka sual cang” tiah a chim. Kan relmi Salm 51 hi David nih hi thil a tawnmi cungin a tialmi a si tiah Baibal lei a thiammi nih an zumh. Sidawh ngai a si.

Siangpahrang David nih cun a palhnak, a sualnak aa hngalh tikah BAWIPA Pathian lei hoih in Pathian sinah ngaihthiamnak a hal. Ka palh, ka sual cang, tiah fiang tein aa hngalh tikah Pathian kha a fuh i, Pathian sinah ngaihthiamnak a hal. David nih Pathian sinah ngaithiam a hal tikah, a hal ngamnak a ruang cu Pathian nih a ngeihmi “a fekmi dawtnak” kha fiang tein a hngalh caah a si. David nih Salm 51:1-3 ahcun,

1 Pathian, a fekmi na dawtnak ruangah ka cungah zaangfahnak ngei ko; na zaangfahnak a ngan caah ka sualnak cu ka thenhpiak ko hna. 2 Ka thatlonak cu ka tawl piak hna law ka sualnak cu ka thenh piak ko hna. 3 Ka palhnak cu kaa hngal i ka sualnak cu kaa thei zungzal ko.

David nih cun “ka palhnak cu kaa hngal i ka sualnak cu kaa thei zungzal ko” tiah a ti. Cun Pathian sinah “ka thatlonak ka tawl piak hna” “ka sualnak ka thenh piak ko hna” tiah a nawl. Hihi aa dawh tukmi thil a si. Pathian duhmi zong a si. Kan sualnak kan i hngalh i, Pathian sinah ka sualnak ka thenh piak hna law, ka thatlonak cu ka tawlpiak hna, ti khawh hi a biapi ngai.

Salm 51:4 ahcun David nih “Ka sualnak cu, nangmah cungah, nangmah cung hrimhrim ah a si i a tha lo ah na ruahmi kha ka tuah. Cu caah cun bia na ka ceih tikah na hmaan ko i sual na ka phawt tikah na ding ko” tiah Pathian cu a ti. Kan sualnak hi Pathian cung ah a si ti kha David nih amah nunnak hmang in a kan cawnpiak. Sualnak kan ti lengmang mi hi Pathian duhlonak, Pathian nih a tha lo tiah a timi tuah hi an si.

Salm 51:5 ahcun David nih “Ka chuahka in mithalo ka si, ka chuah ni in misual ka si” tiah a ti. Hihi Adam sualnak he pehtlaihter tawn a si. Nain, David nih a chim duh deuhmi cu “ka sual tuk hringhran” ti hi a si deuh. David nih a sualnak kha a ngan tuk, a cei hma tuk ti a langhternak a si. Phundang in kan chim ahcun, David nih “kei cu mi sual tuk ka si” ti aa hngalh i, a sualnak aa phuannak kha a si.

Salm 51:6 ahcun David nih “Zumh awk tlak lungthin hi na duhmi a si, ka lung chung hi na fimnak in khahter ko” tiah Pathian cu a nawl. Pathian nih a duhmi cu zumh awk tlak lungthin a si. Cucu David nih a rak ngeih lo kha aa hngalh. Cu caah, kei cu misual tuk ka si, zumh awk tlak lungthin ka rak ngei lo. Sihmanhsehlaw, Pathian nih cun zumh awk tlak lungthin hi a duh, ti kha a chimmi cu a si. David nih cun Pathian sinah “ka lung chung hi na fimnak in khahter ko” tiah a nawl. Pathian fimnak in a khatmi lungthin cu zumh awk tlak lungthin kha a si ko. Pathian duhnak kha aa thim. Pathian duhnak kha tuah a duh. A chia le a tha thleidan a hauh tikah a tha kha aa thim, a tha kha teitu a si ter. Cucu David nih a hngalh caah Pathian cu fimnak ka pe law, tiah a nawl nak cu a si.

Nihin ah aho hmanh a dingmi, a sual lomi kan um lo. Kan tuahsernak in, kan thinlung in midang cungah, kanmah chungkhar lila cungah, kanmah pumpak cung hrim zong ah kan tuahmi thatlonak hi a tam hringhran. David nih a nunnak i a tonmi cungin Salm 51 hi a tialmi a si. Phundang in kan chim ahcun, sual ngaihchihnak he Pathian a panhnak a si. David bantuk in “BAWIPA, kei cu misual ka si. Na cungah ka sual cang. Ka ngaithiam ko. Ka sualnak hi ka thenh piak hna law, ka thatlonak hi ka tawl piak ko hna. Cun, zumh awk tlak lungthin ka pe ko. Fimnak in ka khahter ko” tiin Pathian cu kan fuh ahcun Pathian nih damnak a kan pek lai.

Khuazing Pathian nih nan umnak cio ah thluachuah vanluhnak in pe ko hna seh!

Kaa lawm.

Thomas Cung Bik

Philadelphia

Bawipa Duhnak Tuah, Kan Sii Tha Bik

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (November 14, 2010)

Caan tlaitu: Thomas Cung Bik

Thawngtha chimtu: Rev. James Biak Peng

BAWIPA, kan BAWIPA, na lianhngannak cu vawlei cung dihlak ah hin a lang ko! . . . Nangmah na sermi van le an hmun ciote ah na chiahmi hna thlapa le arfi hna khi ka zoh tikah, minung hi zeidah a si i na hnak kar ah na tenh? Minung menmen a simi hi zeidah a si i a zawn na ruah, tihi ka ruat. BAWIPA, kan BAWIPA, na lianhngannak cu vawlei cung dihlak ahhin a lang ko! (Salm 8:1, 3, 4, 9)

Khrih ah u le nau, nu le pa hna, Pathian nih daihnak in pe ko hna seh! Pathian cu a tha i, a dawtnak a hmun zungzal. Pathian nih minung a kan dawtnak hi a ngan hringhran ko. Cucu, kan nunnak ah Pathian nih lam a kan hruainak kha tha tein kan ruah tikah a fiang khun. Pathian hi thangthat awk tlakmi Pathian a si. A zungzal in thangthat ko hna usih!

Thlacamnak: A tanglei caah thlacam ti dingin kan sawm hna:

• Nunnak, damnak le riantuan khawhnak a kan petu Pathian sinah lawmhnak kan chim lai.
• Kan nunnak hi BAWIPA kan cohlang law, na Pennak caah kan hmang ko tiin thla kan cam hna lai.
• Kan Khrihfabu le Pathian riantuantu hna caah thla kan cam hna lai.
• Kan ram le miphun a damnak hnga le, kan ram caah riantuantu hna caah thla kan cam hna lai.
• A dam lomi le thong chungah a ummi hna caah thla kan cam hna lai.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Rev. James Biak Peng a si. Hakha Baptist Association ah evangelist term hnih (1997-2003), le Prison and Hospital pastor term khat (2003-2006) a rak tuan. Cun, Hakha Khuahlun Baptist Church ah senior pastor (2006-2008) a tuan hnu ah Trulock Theological Seminary, Serampore Senate, India ah M.Div. final year a kai lio a si. Khrihfa hla tampi a kan phuah piaktu a si. Atu tan ah kan sawm bantuk in caan a kan hmanpiak khawh caah a cungah kan i lawm hringhran.

Rev. James Biak Peng nih a phuahmi hla lakah “Khrihfa cu Baibal Cathiang kan si” timi hi ngaih ti hna dingin kan sawm hna.

Rev. James Biak Peng:

Bawipa Duhnak Tuah, Kan Sii Tha Bik

“‘Bawipa, Bawipa,’ tiah a ka timi paoh in vancung pennak chungah an lut dih lai, tinak a si lo, sihmanhsehlaw vancung i a ummi ka Pa nih tuah hna seh ti a duhmi a tuahmi lawnglawng kha an lut lai.” (Matthai 7:21)

Hi Baibal cang hi Greek holh i a bia hman ningah Luka 6:46 (“Zeica tiah nannih nih, ‘Bawipa, Bawipa,’ nan ka ti len ko i kan chimhmi hna cu nan tuah tung lo?”) he sullam aa khat in a hman.

Hi Baibal cang nih a langhtermi cu Khrihfami hna nih kan nunnak in Bawipa tihzah le upat loin, kan i ti termi thangthatnak, le kan kaa lawng in chim i nunnak ah a lang lomi sining kha a chim duhmi a si. Pathian kan thangthat tikah amah Pathian kehram bak ah kan biak i kan thangthat ti theih lo ahcun hlanlio Farasimi le Judahmi hna bantuk si ve sual a fawi te. Khrihfa zumhnak le biaknak hi dawtnak le riantuannak ah a langh lo ahcun, a tak si loin a lem (a-tuh) zumhnak le biaknak a si an ti.

Zumhnak a hmanmi le biaknak a hmanmi nihhin minung zong a kan sersiam i khua le ram le miphun zong a sersiam. Sihmanhsehlaw, zumhnak hman lomi le biaknak a hman lomi nih minung pumpak zong a hrawh i khua le ram miphun zong a hrawh ve.

Voikhat ah Laimi kan pa pakhat nih Khrihfabu nih Lairam nan hrawh sual te lai ti kan phang tiah a ka ti. Ziah ka pa? ka ti i, riantuantu pawl nih nan kaa lawngin Bawipa rian nan tuan hna i zumtu pawl zong nih kan kaa lawng in Pathian kan biak cang hna, Pathian kan tih ti lo i kan upat kho ti lo. Cun Jerusalem Biakinn i thleidannak puanzar kha piantharnak puanzar in Lairam ah nan zar than. Mah bantuk Khrihfabu nan cawlcanghnak nihhin thennak le remlonak a chuah ter, hi bantuk miphun fa te chung ahhin remlonak nan chuahter chin lengmang lai i, a rawk te ko lai, tiah a ka ti. Pastor pakhat dirhmun in ka ning a zak i ka lung zong a tha lo. Asinain, ka dirhmun kaa chek i tampi a rak hman, khua tampi a ka ruahter.

Nihin kan Laimi Khrihfami hna kan nun ah upat awk tlak le tihzah awk a tlakmi nunnak in Bawipa hmai ah kan nung hna lo i, biaknak dang hna hmai zongah kan nung kho deuh hna lo. Cucaah an kan serhsat le zei an kan rel lo zong hi an mawh lo ka ti. Lungput pipuam Khrihfami hna lungput taktak ngeih kan herh. Kan duhnak ah siseh, duh lonak ah siseh, thil tinak in le tuahsernak in langhter i, kaa lawng in thiam cuhnak men sawhsawh in si loin, nunnak le thil tinak ah upat tlak taktakmi dirhmun ah kan dirkhawh ahcun miphun dang, biaknak dang le kan ral hna nih an kan tihzah lai, an kan upat ve ko lai. Cun, kan i daw ciocio hna lai. Khrihfami hna kan nunram cu dawtnak chungah a tlawnglengmi a si caah lawmhnak le daihnak le hnangamnak in a khat zungzal.

India ram, Andhra Pradesh State i Chief Minister, Raisekhara Reddy an timi, Congress party pa hi 2009 September 2, ah Nallamala forest ranges ah helicopter in a tla i a thi. Amah hi Khrihfa a si. Amah thawng in Khrihfa zong an ram ah rianrang in a karh i an thangcho. Cu lawng si loin amah riantuannak thawng in Khrihfami hna hi an upat hna i an tihzah hna. Zeicatiah amah hi dawtnak taktak a ngei i, cu dawtnak cu kaa lawng si loin thiltinak in a langhter. Sifak a dawt hna. A nunnak ahhin Khrihfa le Hindu hi a thleidang hna lo. Cun amah hi Telegu miphun a si nain Hindi miphun le miphun dang fa tete zong hua hlei in, Teleko miphun zong hi a daw deuh hlei hna lo. Aa khat dih in minung vialte hi a dawt dih khawh hna. Sifak a dawt hna, mihar a dawt hna, a hawikom ah mi vialte a ser dih hna, cun political lei zongah party dang soiselnak le miphun dang soiselnak hi a lungtlin lonak um zongah zeitik hmanh ah a chimtuk bal lo tiah an ti. Mizei miphun hmanh hi ral ah a chia hna lo hawikom tha ah a chiah dih hna.

Mah pa a thih thawng an theih tikah cu state i a ummi miphun hna cu an ngaih a chia tuk, an lung a fahtuk caah, minung tampi anmah le anmah an i that (suicide an i tuah). Cun lungzawtnak (heart-attack) in an thi. Hi a thimi le aa thatmi ahhin Hindu biaknak a biami zong an i tel i Hindi miphun le miphun dang tete zong an i tel ti a si. Sizung i a phanmi hna hi rel cawk lo an si. Hi pa nih hin zeitik hmanh ah Bawi Jesuh ka zum, Khrihfa ka si, ka piangthar tiah a chim bal lo i, a nunzia tu ahhin mizapi nih Khrihfa a sinak kha fiang tein an hmuh khawh. Cucu nihin Jesuh nih Bawipa duhnak a tuahmi tiah a timi pa cu a si. Cun hi pa hi Khrihfa taktak timi cu a si i, politician taktak zong a si tiah mifim tampi hna le biaknak lei hruaitu tampi hna nih a kong an chim.

Kan Bawipa Jesuh Khrih Gethsemane dum i thla a cam ah khan, ka Pa hi hrai hi ka lak piak ko tiah thla a cam kha, amah minung duhnak lei in a cammi a si caah a nunnak ah a re a theituk i a thlan kha thisen in a luang, a pa zong nih a let hlei fawn lo. Sihmanhsehlaw ka Pa keimah duhnak bang cun si hlah seh nangmah duhnak bang in si ko seh tiah, a pa duhnak lei ah a nunnak a mer than tikah cun a thlan kha dai zuahmah in an keo i a thilrit vialte a zaang dih, ral tha te in a ral hna hmaika ah a kal i, i thuh le zaam um loin, keimah hi nan kawlmi Jesuh cu ka si tiah a ti khawh. Cu Bawipa duhnak lei lam ahcun teinak, nunnak le thawhthannak nun a hmuh i khamhnak rian zong a lim ti kan hmuh.

Ka dawtmi ka phun hawi careltu vialte hna, Bawipa duhnak tuah hi nang le kei kan nunnak ca le kan ram ca zong ah sii tha bik Vancung pennak chungah luhnak tawh taktak cu a si ve ko hnga lo maw? Bawipa nih thluachuahnak kan pek piak ko seh.

Nun Hi Zei Dah A Si?

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (November 10, 2010)

Caan tlaitu : Ngun Thawng Lian

Thawngthabia chimtu: Rev. Japheth Lian, Australia

Bawi Khrih ah Zumtu Nu le Pa hna,

Pathian Dawtnak, Velngeihnak le Daihnak cu pumpak cio nan cung ah hmun tthan ko seh. CIM cu ramkip ah a ummi Zumtu hna nih kanmah holh tein thawngtthabia ihrawmnak, thlacamnak hna i cahnak le Ramkip ah a ummi kan Saya te hna nih Pathianbia an kan ruahnak hmun asi. CIM ah chungtel thar hawikom nan dihlak in kan in don hna. Nikhat ah can tlawmte Thawngthabia relnak ah na caan ttha na hman lai caah thilttha tuk asi. Thlarau lei mit an au tertu le, thazaang an petu asi ve nak lai kan thlacamnak asi. Bawipa nih lam in hruai ko seh.

Psalm120:1 “Harnak chung ka um tikah Bawipa cu ka auh i a ka leh.”

Thlacam cahnak:

• Mizoram um mi kan unau hna le ngaihchiatnak a tong lio mi hna chungkhar caah
• Kan ram ihruainak le hruaitu hna caah
• A ra lai mi Nov. 24-28 tiang Malaysia tuah ding mi GCCF conference caah
• Kan Pastor te, Khrihfa upa hna le kan Khrihfa bu cio caah

Nihin thawngtthabia a kan chimtu cu, Rev. Japhet Lian, Victoria Chin Baptist Church, Melbourne ah Pastor a ttuan lio mi asi. Lawmhnak he kan don. (CIM can hmannak ah thawngtthabia chimtu hna hmanthlak hi asi khawh chung in taar lengmang a si. Sermon tu nih hmanthlak an kan kuat lo ah cun kan taar kho tawn lo. A poi ngai te. Nihin zong, phungchimtu hmanthlak kan taar khawhlo caah kan lung a ttha lo.)

Thawngtthabia kan i hrawm hna hlan ah I Love you Lord hla ngai ta hna u sih. Youtube zoh khawhlo nak hmun na um ah cun hla na ngai kho lai lo. (Sermon hna hi http://www.chininternetministry.org/ ah zoh khawh an si.)

Rev. Japheth Lian:

Nun hi zei dah a si. (What is Life?)

Filipi 1:21 kha rak kau tti dingin kan sawm hna. Hi Baibal cang hi “Nunnak” cang a si. Nunnak timi hi zeitindah nan ruah cio hnga? Harnak le lungrawhnak lawngte in a chunchun a zanzan in kan um mi hi nun cu a si hnga maw? Hmaipanh ngai in kan um caan a tlawm i, kan tuak, kan tan, naknih hin kan nun nuamterlo in chanchung hiti bantuk in nun hi, nun cu a si hnga maw? Nun timi hi zeidah a lawh tiah khuatuaktan thiam Solomon nih cun "pakpalawng lawngte, pakpalawng lawngte, zeizong vialte hi pakpalawng" (phungchimtu 1:2) a ti.

A chimduhmi cu nunnak kan timi le vawleicung thil kan uar i kan tuaktan len kan kawl len mi hi cu zeihmanh an rak si hna lo a ti duhnak kha a si ko. Solomon sph hi fimnak leiin amah bantuk mifim dang an rak um ballo, nihin ni tiang zongah an um rih fawn lo. Cun chawva leiin mirum taktak a si. Ni fatin a fimnak in khua a tuaktan, chawva a kawl, a sunparnak cu a ngan chinchin. A donghnak ah Nun timi cu hmanthlak bantuk in a suai i a zoh, a fimnak in a tuaktan tikah zeizong vialte hi pakpalawng an si ti a hmuh.

Kan Bawipa Jesuh nih "Mi pakhatkhat nih Vawlei pumpi hi co ko hmanhsehlaw a nunnak a sungh tung ahcun zeital a miak hnga maw. Miak hlah! Cu a nunnak cu zeital in (vawlei cung chaw in) a caw tthan kho hnga maw? Caw tthan kho hlah" (Mark 8:36-37) a ti. Hi cawnpiaknak hi na nunnak nih a hmuhton mi tampi a um cang ka zumh. Vawlei cung mirum hna hi aa nuam mi nakin Mah le mah athat (suicide) a tuah mi le buainak a ngei mi, mirum an tam. Asi ahcun vawlei rumnak cu Nunnak a silo maw a si kun hnga?

Asilo ahcun Vawlei cung ah fimnak kawl in mifim si cu Nun cu a si hnga maw? Fimnak ngeih cu nun a si. Thiamnak ngeih cu nun a si kan ti ahcun vawlei cung ah fimnak a ngei mi hna hi a nun a nuam lo bik mi an si. Paul nih a chim mi cu, "Lenglei phunglam ka bochan khawh a timi an um ahcun cu bantuk ti khawhnak cu tamdeuh chin chin in ka ngei. Zarhkhat ka ti ah cuarpartan ka si, chuahkehnak leiin Isreal mi, Benzamin phun, Hebrew mithiang ka si. Judah mi nawlbia zumhnak lei ah farasi ka si i ka tanh tuk ah Khifabu kha ka hrem. Nawlbia chung zulh in ti ahcun soi awk um lo ka si. Sihmanhsehlaw cu vialte miak ah ka ruah mi cu Khrih ruang ah sungh ah ka rel dih hna. Cu lawng cu si lo a dang vialte zong kha sungh cikcek ah ka rel hna ..... an dih lak in hnomtam ah ka rel hna" (Filipi 3:4-8). Paul caah cun vawlei sinak le fimnak kha nun a si lo i nunnak in tah ahcun hnomtam ah a ruah hna.

Cu caah kan Baibal nih nun asi timi le vawlei nun (taksa nun) a timi hi aa khat lo caah a si ko lai. Pathian a zumlo mi hna caah cun vawleicung thilchuak vialte kawl le ngeih ding i zuam cu nun man ngei le nun ah ruah a si ko. Phaisa, minthangnak, huham, nuamhnak hna cu nun a si an ti. Asi nain Pathian minung Paul caah cun taksa mit le nun in co khawhlo mi, thlarau nun le mit in hmuhkhawhlo mi le cokhawhlo mi, Khrih thisen in tlanhnak thawng lawnglawng le zumhnak thawng lawng in hmuh khawh-co khawh mi zungzal nunnak mansung kha theih i, cu nunnak he cun, Khrih kong a thei rihlo mi Khrih kong theih ter cu Nun a si a ti.

Paul i a nunnak vialte man ngeibik ah a ruahmi cu Khrih kong kha ralttha ngaiin chim le amah Khrih kha duhsah tein lawhchin lengmang kha nun a si a ti. "Nunnak hi ka caah zei dah a si? kei ka caah cun nunnak cu Khrih a si ko" (Filipi 1:21). Paul nih a chimmi cu thih hmanh hi ka caah cun a ttha deuh, zeica’htiah hi vawlei harnak le thil sining viate in ka luat lai a ti. Ka thih ahcun vawlei harnak in ka luat lawng si loin Khrih kha hmaitonh tein ka hmuh lai a ti (1John 3:2, 3). Paul cu thih ding kha ready in a um caah a nunnak ding zong ah ready a si peng. Cu caah thih kha na ready lo ahcun nun na ready rih lo tinak a si hnga.

Paul nih kei ka caah cun nunnak cu Khrih a si ko a ti tikah keimah cu mi ralttha, super star ka si a tinak a si hnga maw? Asi lo. Ka thih ahcun vawlei harnak in ka luat lawng si loin Khrih kha hmaitonh tein ka hmuh lai a tinak a si. Biadangin a kong ka theih tawn mi, a chim zong ka chim ve tawn mi, ka biakmi le ka thangthat mi cu hmaitonh tein ka hmuh lai a tinak a si. Hi a zumhnak hi kannih vialte caah, zumtu vialte caah a hmanmi a si. Paul nih cun vawlei a nun chung ah, a nun lio ah a zumhmi kha a hngalh, Khrih he an i ton ding kha a hngalh.

Cu caah kei ka nun hi zeibantuk nunnak a ngeimi dah ka si. Khua zeileidah ka panh, khuazei lei panh in dah ka nunnak lam hi ka zawh, timi cu kan nun chung ah kan fian a hau hrim hrim ko. Kan i fian hnu lawng ah kan nunnak ahhin a ral a ttha mi kan si hnga.Vawlei cung kan nun hi kan ttih lailo pin ah thih zong kan ttih fawn hnga lo.

Mary le Martha te u nau le Bawipa Jesuh bia an i ruahnak kan zoh tikah nunnak kong ah a fiang ngaingai mi pakhat kan hmuh kawh. Zeitindah asi kan ti tikah, Martha nih a tuah mi thil hi a palh kan ti kho hrimhrim lo. Jesuh le a nau pawkhim ter cu a herh mi a si bantuk in, tuanvo zong a ngei. Chun nitlak rawllo in an um ahcun an thi lai. Vawlei kan nunnak cu rawl ah a um. Kan nun caah kan ttuan, kan ttuan kan kawl cu kan nunnak hnga caah a si a ti. Asi nain Jesuh nih cun cuticun a ruahlo pin ah a diklo mi nunnak asi a ti. Martha thiltampi kong ah na lungre a thei i na ing a puang. Sihmanhsehlaw a herh taktakmi cu pakhat lawng a si ko. Mary nih a hmanmi thil cu aa thim cang. Cucu a hohmanhnih an chut lai lo (Luke 10:41) a ti.

Hi a cunglei Baibal ca cang nih hin a fianter ngaimi cu nunnak cu rawl kha a si lo. Nunnak timi cu Khrih kha a si i a nungmi nih cun a rawl asi mi Pathian bia kha an ei awk a si ko. Bawipa Jesuh nih “keimah hi Nunnak changreu ka si a ti. Lam le biatak le nunnak ka si a ti”. Cu pin ah cu nunnak, keimah a ka hmumi, a ka hngalmi cu ahohmanh nih an chut kho lai lo a ti rih. An chut kho lai lo a tinak cu Khrih a zummi cu an thi ti lai lo. A thih hmanh thi hna sehlaw an nung tthan lai tiah Jesuh nih a kan cawnpiak rih. Cu caah Khrih nunnak a ngeilo mi cu minung an si lo. An nung nain a thi mi an si i ka nung ko an ti lio ah an thih an theih lo ca ah zaangfah awk an si. Cu caah vawlei nun ah a thi mi hna kha khrih ah an nun nak hnga a nung mi hna nih tuanvo nganpi kan ngei ti hi kan philh lo awk a si. Cu riancu Pathian kan ti i midang caah nun kan timi cu a si.

Cu caah kan Baibal nih a kan cawnpiak bantuk in nun kan timi cu Khrih he nun lawng ah Baibal hmuh ning ahcun a nung ko ti khawh a si i Khrih he a nunglo mi cu Khrih hmai le Pathian hmai ah mithi kan si. Bawipa nih thluachuah pe ko seh. Amen!

Japheth Lian

Melbourne

Pathian Mi Vialte A Riantuan Awkah Va Ser Hna

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (November 7, 2010)

Caan tlaitu: Thomas Cung Bik

Thawngtha chimtu: Saya Stanley (MIT, Yangon)

Tlang khi ka hei cuan hna i, khuazei in dah bawmhnak ka hmuh lai, ka ti. Bawmhnak ka hmuh dingmi cu BAWIPA sinin a ra lai, van le vawlei a simi sin cun a ra lai.  

(Salm 121:1-2)

A tho thanmi Jesuh Khrih min in nan kut kan in tlaih hna! Pathian nih daihnak in pe ko hna seh! BAWIPA cu a tha, a dawtnak a hmun! Nihin zong ah thawngtha bia i hrawmtinak caan sunglawi taktak a kan pek than. Pathian hi thangthat awk tlak hrimhrim a si. 

“Kei cu ka si a fak i ka re a thei, sihmanhsehlaw BAWIPA, nangmah nih na ka ruah ko. Nangmah cu ka Khamhtu le a ka Bawmtu na si—rau sawh hlah, maw ka Pathian!” (Salm 40:17). “Maranatha—Kan Bawipa, ra cang ko!” (1 Kor 16:22). Amen!

Thlacam cahnak:

• Nihin cu kan ram ah thimnak tuah ni a si. Kan ram caah a hlei khun in thlacamnak ngei cio hna usih. Kan ram ah daihnak le zalonnak a um khawh nakhnga, cun kan ram aa thlennak dingah riantuantu hna caah thlacamnak ngei hna usih.
• Kanmah pumpak cio zong nih kan ram sersiamnak ah a chimrel lawng siloin tuahsernak in aa tel kho kan si cio nakhnga timhtuahnak le thlacamnak ngei cio hna usih.
• Cyclone Giri ruangah harnak a tongmi hna caah thlacam hna usih, cun kan ti khawh tawk cio in bawm ve hna usih.

Voidang ahcun midang sakmi hla kan ngai tawn. Nihin cu kanmah bak nih a tanglei hla hi sak dingin kan sawm hna:

ZBC 513 “A Hme Ram Laitlang”

A hme ram Laitlang

Tiva a tam pangpar a tam,

Fing le tlang kip ah,

An aw cio in va te an awn.

Lawmhnak in hla kan sa lai, mi vialte,

Vanrang ah tian a pau khua vialte,

Maw Laitlang, keimah caah,

Na tha ngai ve ko maw kan khua.

Temhnak tam hmanh seh,

Kan lawmh cio kan lo kan hmuh tik

Anhring fangvoi, fang,

Thli nih a rak hranh, thonglawi thawng

A sang kan umnak,

Zil nih leng hna, dai siarmar in,

Caan sa chuak hmanh seh,

Lai ram len a nuam zungzal ko.

Ram nuam tlawng hmanh ning,

Maw chilchial te lang lai pei ti’n

Khoi maw Lai khua kha,

Lungleng in ka ngai riangmang tawn.

Nihin thawngtha a kan chimtu hi Saya Stanley a si. A ngakchiat tein Pathian a duhmi, biaknak ah aa pum pemi a si. Chin Christian College, Hakha in B.Th. le Myanmar Institute of Theology in M.Div. a dih. Bochan awk tlakmi le ca a thiammi a si chih caah, M.Div. a dih cangka in MIT nih cachimtu (lecturer) ah an sawm colh i, MIT ah missiology lei cawnpiaktu rian a tuan lio a si. Mino a si nain bochan awk tlak taktak a si. Atu tan ah kan sawm bantuk in caan a kan hmanpiak khawh caah a cungah kan i lawm hringhran.

PATHIAN MI VIALTE A RIANTUAN AWKAH VA SER HNA

Efesa 4:11-12

“Mi kha laksawng a petu hna” cu amah kha a si; a cheu cu lamkaltu ah a ser hna i a cheu cu profet ah a ser hna, a cheu cu Thawngtha chimtu ah a ser hna a cheu cu pastor le cawnpiaktu ah a ser hna. Khrih pum kha thanter awkah Pathian mi vialte cu hi bantukin Khrihfa riantuan awkah a thim hna. Cucaah kan zumhnak le Pathian Fapa kan hngalhnak i pakhat kan sinak ah khan kan i fon dih lai; nutling patling kan si lai i Khrih thlinnak a sanning taktak zongkha kan phan ve lai.

Biatlangvan

Caan tha a kan petu Pathian min ka thangthat. “Pathian mi ah va ser hna” timi tlangtaar in Pathian bia i ruah ti dingin kan sawm hna.

Pathian Laksawng le Sersiamnak

Kan chirhchanmi Efesa 4 nih a chim duhmi a tlangpi cun “Pathian mi vialte” “Amah Pathian caah” “lungrual tein” “Amah Pathian nih a kan pekmi” “thiamnak le thil tikhawhnak laksawng” hmangin riantuan ding hi a si.

Minung hi Pathian nih Amah mui cuang in sermi kan si dih i thiamnak le thil ti khawhnak laksawng pakhat cio a kan pek dih. Cucaah a niam, a sang tiin thleidannak ngeih ding kan si lo. Kan zapi tein Pathian mi le fa kan si dih, thiamnak le thil ti khawhnak pakhat cio a ngei dihmi kan si.

Cathiang nih a kan cawnpiakmi cu “Pathian pakhat lawng a um, Bawi pakhat lawng a um, zumhnak pakhat lawng a um, tipilnak pakhat lawng a um” ti hi a si (Efe. 4:4-5). Sihmanhsehlaw cu Bawipa rian tuannak ding tu ahcun lam tampi a um (many offices in God’s ministry). Cu rian caah cun Pathian nih laksawng pakhat cio a kan pek ti hi Paul nih kan relmi Cathiang ah a chim duhmi a si: “a cheu cu lamkaltu ah a ser hna i a cheu cu profet ah a ser hna, a cheu cu Thawngtha chimtu ah a ser hna a cheu cu pastor le cawnpiaktu ah a ser hna.” Cucaah kan ngeihmi laksawng hi a sawhsawh in ruah ding a si lo. Chiah sawhsawh ding zong a si fawn lo. Pathian le Amah minung hna caah hman dingin Pathian nih a kan pekmi an si. Cu laksawng a kan peknak a ruang cu “Amah Pathian mi hna kha sersiam ding” caah a si.

“Sersiam” timi hi Greek holh in katatismos ti a si. A sullam cu “remh, timhlamh, thuamh” ti khi a si (Matt. 4). Cucaah “sersiam (katatismos)” timi nih a sawh duhmi cu thil pakhat khat kha rian pakhatkhat caah timhlamh le thuamh (to help make functional, to get something ready for service) ti khi a si. 2 Tim. 3:17 chung ah kan hmuhmi cu “Cucaah cun Pathian riantuantu a simi cu zeizong zeizong ah tlamtlingmi a si awk le thil tha phun zakip tuah khawh awkah thilthuam tling tein a ngeimi a si awk a si” ti a si. Cucu “sersiam” kan timi nih a chim duhmi a si. “Thilthuam tlamtling tein a ngeimi” kan si khawh nakding caah “sersiam” khi kan tlangtaar nih a chim duhmi cu a si. Bawipa rian caah thilthuam tlamtling tein kan ngei hna maw? Zeidah kan bau rih? Cucu kan chap hna a herh.

Pathian pekmi laksawng hi amah laksawng ah a dongmi a si bal lo. Midang caah hman ding le tuan piak ding caah pekmi a si. Kan ngeihmi thilri, thil ti khawhnak, chawva, fimnak vialte zong hi Pathian laksawng an si caah midang caah kan hman a herh. Kanmah ca lawngah kan chiah ahcun cucu Pathian tinh piakmi a si lo. Pathian lung kan tling hnga lo.

Sersiam ding Rian

Kan Cathiang relmi chung in kan hmuh khawhmi rian a tlawmbik phun thum an um.

Pakhatnak ah “Khrih pum kha than ternak rian” a si (v. 12). Pathian nih a kan pekmi laksawng hmang in Amah Khrih pum lila kha than ter ding rian kan ngei. Khrih pum cu zeidah a si? Cathiang nih a kan chimhmi cu Khrih pum (the body of Christ) timi cu Khrihfabu hi a si. Chim duhmi cu Khrih thawngtha phuan i Khrih pum a simi Khrihfabu kha than ter a si. Pathian nih mi tampi cu Thawngtha chim thiamnak a kan pek. Midang hruai khawhnak thiamnak (leadership skill) zong a kan pek. Cu laksawng cu a lakin chiah sawh ding a si lo.

Hi zawn ah chim ka duhmi cu Khrihfa vialte hi Khrih Thawngtha phuangtu dingah le Khrih Pennak karhter dingah rian kan ngei dih ti hi a si. Pastorte le Khrihfa upa, Baibal siangngakchia lawng rinh ding kan si lo. Zumtu vialte tlangbawi kan si dih caah Khrih Thawngtha phuangtu kan si dih. Rian khinh dih kan si. Kanmah le kan si khawh tawk cio le kan umnak cioah Khrih caah tehte kan si awk a si. A rawkmi remh dingah rian kan ngei. Kan ram a rawkmi, kan pawngkam a rawkmi remh than ding le sersiam than ding rian hi kanmah rian a si. Buu le zumhnak, sinak, nupa thleidannak le miphun thleidannak um loin hmunkhat te ah sersiamtu kan si awk a si.

Pahnihnak rian cu “kan zumhnak le Pathian Fapa kan hngalhnak i pakhat kan sinak ding rian” a si (v. 13). Cucaah Khrih pum a simi Khrihfabu le kan pawngkam vialte kha sersiam i kan zumhnak le Pathian Fapa Jesuh kan hngalhnak ah pakhat kan si khawh nakhnga rian kan ngei. Soisel caan a si ti lo. I dawt le i theihthiam caan a si cang. Pumkhat si khawh nakding caah dawntu bik pakhat cu thleidannak a si. Mi vialte thleidang loin a kan dawtu Pathian a si bantukin kannih zong thleidannak um loin rian kan tuan awk a si. Midang santlaih lonak le sualnak kawlnak nih huatnak lawng a chuahpi. Cucaah kan pawngkam le kan innpa hna that lonak le santlaih lonak lawng kawl lo ding kan si. An santlaihnak le an i dawhnak kha kawl piak thiam kan herh. A taktak ti ahcun mi vialte hi kan i dawh dih. Sermi thil vialte an i dawh dih. Sertu Pathian hmanh nih “ai dawh” a ti i a lung a tlinmi an si dih.

Minung kan si caah, sermi kan si caah sermi thil vialte nih dannak kan ngei cio. Cucu kan i dawhnak tlam a tlinnak a si khun. Cu kan i dannak cu kan i thennak a si awk a si lo. Dawhnak tlamtling a chuahpitu si khawh nakding ca tu ah kan i zuam deuh awk tu a si.

Pathumnak rian cu “nutling patling kan si lai i Khrih thlinnak a sanning taktak zongkha kan phan ve lai” timi hi a si (v. 13). Khrihfa cu Khrih a fale kan si caah Khrih nun a cawngmi kan si. Cucaah kan biakmi Khrih bantuk kan si ding kha kan i zuam awk a si. Khrih tlin tluk in kan tling kho hnga maw? Kan tling kho lo men lai. Zeicahtiah kannih cu sermi kan si i ri a ngeimi kan si. Sihmanhsehlaw cu tlinnak lei ah nutling patling si khawhnak ding tu ah cun ai zuam peng ding kan si. Kan tling kho lai lo tiah um sawh ding a si lo. Jesuh nih a kan chiah tami Thiang Thlarau bawmhnak kha kan hal lai i cu tlamtlinnak lam ah kal khawh kan i zuam lai. Thut sawhnak nih tlamtlinnak a chuahpi kho lo. Zuamnak nih thil zeimaw zat cu a chuahpi khawh. Khrih tlinnak lam ah nutling patling si timi cu Khrih nunzia cawn, Khrih cawnpiakmi zulh, a tuahmi cawn te hna hi an si ko. Cu Khrih nawl cawn ding rian cu ngol lo tein kan i zuam zungzal a herh. Ni khatkhat ahcun Pathian vel thawng in Khrih ah nutling patling kan si kho ve la. Khrih tlinnak kha kan i hrawn kho ve te la. Tlinnak lei lam kan panhnak dingah zeidah a kan dawntu an si. Thathutnak te hna, mah le mah i zohchuknak te hna zong an si kho. Cu vialte tei in Khrih tlinnak kha Pathian nih a veel thawngin a kan hrawmh ve te la. Khrih ah nutling patling sinak lam panh kan i zuam awk a si.

Biatlangkawm

A cunglei rian hna caah hin Khrih nih “kan dihlak in kan i tlakning cio in laksawng pek kan si” (v. 7). Cucaah Khrih rian caah tuanvo a ngeimi lawngte kan si dih. Paul nih Efesa 4:16 chungah, “Khrih cu lu a si i amah cungah cun pum cu a ningpi in aa khing. Pum chung i a ummi hliah le cang vialte nih pum cu kekkuai loin an tem an tawn i pum chung i a ummi hna nih anmah le an tuah awk cio an rak tuahnak thawng khan, pum cu a ning piin dawtnak in a thang,” a ti. Kannih pawl cu hliah le cang cu kan si. Khrih nge kan si dih.

Cucaah zumtu vialte hi Khrih rian caah tuanvo ngeimi kan si dih. Cu rian “sersiamnak le remhthannak” caah cun Khrih nih a vel in laksawng le thiamnak pakhat cio a kan pek dih. Cu a kan pekmi kan laksawng cu Amah Khrih pum than nakding ah, cun rualrem tein hmunkhat um nakding caah le nutling patling sinak kan phanh khawh nakding caah, le kan pawngkam sersiam awk a ummi vialte caah lungthul loin biatak chuah ngai in tuan i zuam hna u sih. Kan pawngkam ah sersiam awk rian tam tuk a um, Khrih Thawngtha a thei rih lomi le a zum rih lomi zong tampi an um rih. Hi rian hi kanmah liang cungah khinh in a um. Pathian mi vialte kha a riantuan awkah sersiam hna u sih.

Bawipa nih thlua kan chuah piak ko seh. Amen.

Khuazei Ka Na Kalnak Hmanh Ah Khuaawng Na Pemh Nakhnga

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (November 3, 2010)

Caantlaitu: Ngun Thawng Lian

Thawngthabia chimtu: Rev. Ria Ce, Malaysia

Bawi Khrih ah Zumtu Nu le Pa hna,

Thihnak in a tho tthan mi kan Bawipa Jesuh Khrih min in nan kut kan tlaih hna. Dawtnak in a zungzal a kan kilvengtu kan Bawipa Pathian ka thangtthat.

Salm 124:6-8 "Kan ral nih hrawhawk ah a kan siang lo tu Bawipa cu lawm ko u sih. Rap chiahtupa rap in a luatmi va bantukin kan luat; rap cu a hrawh i kan nih cu kan luat. Bawmhnak kan hmuhnak cu Bawipa sinin a si, amah cu van le vawlei a sertu a si."

Thlacam cahnak:

• Nov. 7 Kawlram pumpi thimnak caah (Bawipa duhnak zeidah asi? Hmailei kan ram hruainak ah Bawipa nih Lam a kan hruai a herh ko)
• Ram chung, ram leeng kan Pastor te, Khrihfa bu hruaitu hna caah
• Malaysia ah timhlamh lio mi GCCF tuahnak ding Bawipa duhnak in tlamtlin khawhnak lai
• Ngaihchiatnak, damlonak le harsat nak a tong lio mi hawikom hna caah etc.

Nihin thawngthabia a kan chimtu cu Thantlang AG church ah Senior Pastor a ttuan lio mi asi i Lautu Christian fellowship, Malaysia nih an cah ruang ah Caan tawi chung Pastor ttuan ding in Malaysia ah a um lio mi Rev. Ria Ce asi. A hlan lio ah Bawlungchuih in a min a rak thang taktak. Atang hi a mah kong tawi a si:

"Ka khua cu Hnaring a si i Thantlang ah A G church senior Pastor ka tuan. Malaysia Lautu Christian Fellowship nih an ka cah ruangah Khrihfabu hnatlak tein Malaysia ah ka phan. 2011 June ah ka kir tthan te lai. A tu kumkhat ka um cang. 1975 ah BA ka ong i cozah rian ka rak tuan.1993, Middle Head ka tuan lio ah Pathian auhnak faktuk in ka theih ruangah ka rian ka kaltak i Pathian rian tuan kaa thawh ve. Evangelist kumkhat, Pastor kum nga ka tuan. Cu hnu ah Hakha le Thantlang ah Section Superintendent kum 11 ka tuan hnu ah Malaysia ka phan hi a si. A tu Lautu Christian Fellowship ah Pastor ka tuan lio a si."

Lunglomhnak nganpi he kan don.

Hla ngaih pah awk the Peasal Sisters.

(Hmanthlak taar mi na hmuh khawh lo sual ah cun, na mail i a cungtlang ah Display Image ti mi khi hmet hmasa. Youtube zoh khawh lo nak hmun na um ah cun, hla na ngai kho lai lo. http://www.chininternetministry.org/ ah sermon hna hi chiah tthan an si)

Rev. Ria Ce:

"Khuazei ka na kalnak hmanh ah khua awng na pemh nak hnga"

(Joshua 1:7b-8)

Minung hi khua awng pemh le lam tluan a duh dih mi kan si. Khua awng ton lo kan duh hrimhrim lo. Sertu Pathian zong nih khua awng pemh hna seh ti hi a fa le caah a saduhthah a si fon. Cu caah a sal Moses thih hnu ah Joshua cu a chonh i Isreal mi, ka pek mi hna ram chungah cun lut tuah u a ti. A si nain an luh hlan ah Khua awng an pemh nak hnga ralrin ding le zulh ding a chimh hmasa hna.

Khuazei ka na kalnak hmanh ah khua awng na pemh nak hnga :

1. Orhlei ah siseh, kehlei ah siseh i mer hlah.
2. Hi phungbia ca uk nih hin na kaa kha chuahtak hlah seh.
3. A chungah aa tial mi vialte ningin tuah awk ah ralring tein na um nak hnga, chun zan in mah cucu na ruat lai.
4. Hi vialte tuah awk ah, tthawng ngai le raltha ngai in um, Khi tikah na lam ka tluan ter lai i khua awng na tong lai a ti.

Joshua cu Pathian nih a fial ning tein a kal. Jerico khua aa khar khipkhep mi chungah lut a hau tik ah Bawipa nih Joshua cu a chonh i Khuapi ni sarih vel. Ni sarih ni ah voi sarih, Tukawngki muko pa sarih, Biakamnak kuang he kal a fial hna. Pe 20 chah pe 25 a sang mi cu Nisarih ni ah vel sarih nan vel lai i muko nan tum lai. Nan au lai i ralhau cu a tlu lai a ti. Joshua nih a fial bantuk te in a tuah dih bak ah ralhau a tlu taktak.

Zumtu Unau hna, Joshua nih nithum long vel seh law a tlu hnga maw? A silo ah vel li a za ko hei ti seh law a tlu hnga maw? Mi tampi cu a ni a tlin hlan le a vel a tlin hlan ah kan ngol thio a si lo maw? Au lo can ah kan au ruangah ralhau a tlu khawh ton lo mi le a tluk hnu ah Isreal pawl cu nanmah zawn cio ah ding tein nan kal lai a ti hna bantuk in an kal ko nain, kan nih zumtu tampi cu mah siarem ningin kan kal, kan lut ruangah kan i pah dih nak hi na ruat bal ve maw? Isreal mi cu Pa thian bia ningin an mah zon cio ah ding tein an kal i pakhat le pakhat a ni pah, a ni khawng lo.

1 King 17:1-6 chung kan zoh tikah Elijah cu Pathian nih Jordan nichuahlei i a um mi cherith tiva ah vaa thup. Keimah nih langak hna ka fial hna lai i rawl an in pek lai a ti. Elijah cu Pa thian bia bang a kal. Langak hna nih rawl an va chanh taktak ve. Elijah kha Pathian fial mi ah kal lo in Jerusalem te hna ah i thup seh law Langak hna nih rawl an chanh ah khan an hmu hnga maw? Pathian nih a thlah mi Langak le Elijah an i tong khawh nak cu Elijah nih Pathian bia ah a rak um kha a si. U le nau hna, Pathian bia chungah a um kal mi hna caah cun Vawlei cungah Langak an tampi ko. Langak hi khoika in a ra ti Elijah nih a thei lai lo. Thlahtu pa nih a thlah hna nak hmun poah in an ra ko lai.

Bia donghnak: Chin miphun zong khua awng pemh hna seh ti a kan duhtu Pathian nih a bia ningin tuah le raltha ngai in a bia i tlaih le ruat ter peng a kan duh. Kan hmai ah Jerico ralhau pi um hmanh seh law Pathian bia hmang in doh hna seh ti a kan duh. Rawl chanhtu Langak cu rak i thawh ko hmanh seh law Elijah kha a rak um lo ahcun Elijah a rawl a tam peng ko lai? Cu caah, Chin mi kan dihlak cu kan biak mi Pathian bia ah khua sati u si law Pathianbia he aa tthen lo mi kan si ah cun Khi tikah khua awng kan pemh lai i kan lam a tluang lai.

Bawipa nih thlaw kan chuah piak hram seh.

Rev. Ria Ce, Pastor

Malaysia Lautu Christian Fellowship, KL