Sunday, January 22, 2012

Zei Lam me kan zawh?


Chin Internet Ministry Caan hmannak
(22nd January 2012)

Caan tlaitu : Ngun Thawng Lian
Thawngtha chimtu: Rev. Lal Za Than
                             ( Dhaka, Bangladesh)

Zumtu nu le pa hna,

Bawipa Dawtnak, Velngeihnak le Daihnak cu nan dihlak cung ah a thar in um tthan ko seh.
Bawipa nih caanttha a kan pek i, nihin zong thawngtha i hrawm khawhnak kan neih tthan caah Bawipa min ka thangtthat. 

Psalm 111 :1,2 "Bawipa cu thangthat u! Bawipa cu a mi hna an i pumhnak ah ka lungthin a dih umnak in ka lomh lai. Bawipa nih a tuah mi thil cu zeitluk in dah khuaruahhar a si! A tuahmi thil cung i aa lawm mi hna nih cun an sullam kha hngalh ka duh.  A tuah mi thil cu upatnak le lianhngannak in a khat; a dinnak cu zungzal in a hmun".

Thlacam cahnak:
  • Ram le miphun caah rianttuantu hruaitu hna caah
  • Kan Khrihfabu cio hruaitu hna caah
  • Rammui ah rianttuan tu hna caah
  • Kanmah he aa naihbik ah a um mi damlo kan hawi le cio hna caah
Nihin, thawngthabia a kan chimtu cu, Prison Fellowship International, Bangladesh ah Director a ttuan lio mi Rev. Lal Za Than a si. Bawm ram tiah kan theih lengmang mi kan unau a si. Khuachak khuatlang ummi unau hna kan i dawtnak a feh chin nak lai, lungthin tak tein khua a ruat lengmang tu a si. Nihin CIM hawikom hna sinah thawngthabia a kan chimh khawh caah kan i lawm. Cun, sermon a ttial mi zong a ttial ning tein kan kuat tthan. Bawipa nih kan dihlak caah thlachuahnak kan pek piak ko seh.

 Rev. Lalzathan
Rev. Lal Za Than
Ka min phuahtu nih a phuah mi ah cun Lal Nathana asi.) Ka Upat  nun ah  kei mah nih PL. Lalzathan ti hen ka thleng. A ruang hi atampi mi zei minih cun nan theih lai. 1973 April 14 ah Thingdawlte khua Bandarban District Bangladesh ah ka suak. Unau Pasal 4 kansi  kei mah hi aniang cem kasi. 1996 ah National University  Dhaka ah BSS ( Political Science) hen ka dih. Kum 2003 New Life Collage Bangalore ah  M.Div  kadih le 2005 ah M.Th hi Baptist Seminary Bangalore ah ka dih. Nupi le Fapa 2 Fanu 1 hen hin Dhaka Bangladesh ah khua kasa liau. Pathian zangfah  nak hen a rian thiang tuan tu ding ah Prison fellowship International ah hin Country Director rian tleih liau kasi. Cun HELP ministry Bangladesh ah hin Board Chairman zawng kasi.

Rev. Lal Za Than Sermon:

Zei lam me kan zawh?

Bible Rel ding: Matthai 7:3-4, ‘ 3 Zei rang ah me mah mit ah um mi hnawm cu ruat lo hen na unau mit ah mi fung reu um cu na zoh zia? 4 Zei tin me na unau sin ah  na mit ah mi funghreu te kha hawng ka thuak tir  na ti kho lai, nang mah mit ah hnawm um ko hen’. ( TEV To day English Version Bawm Bible)
 
Thu hmasa: Tu liau Chin mi nih kan a ceih tam cem mi le pumpak ciau nih kan ruah ciau mi hi Chin Ram kawng asi doh lai kati. Chin State ah le bang cu zei tluk dek asi. Ram leng ram lat ah um mi Chin mi pawl nih men hin kan a ceih tam cem mi cu Chin State kawng asi.  Pumpak Email le Group mail ah khawm khin tu liau cu CNF le Chin State Government pawl I tawn nak hi a tam cem. Kan mah Bangladesh ram ah a um mi Lai mi tawm te nih men khin hi mi lawng hi kan a ceih tam cem mi asi. Biak inn men ah thla kan caam hi kawng ah hin. Cu mi kawng peh tlai hen kan taksa dir mun le kan thlarau dir mun peh tlai in tawm te chhim ka duh. Hi Bible Can nih a sawh tir mi hi ngeihthiam nak ( Forgiveness) doh asi. Hi ngeih thiam nak kawng ah hin zei ruang ah me kan Taksa ah a me cem mi mit hen kher tah chhunh nak atuah? Mit  a herh zia hi kei mah nih kal pi kai tim ning asi.
 
1.      Mit  hi zei tluk kan  nun nak ah kan herh?:  Ka hawi pa kan nghakchhia liau ah Primary thawk hen  mun khat School kan kal. High school kan dih nun ah Collage kal nak ding Tangka a nei lo le a kal kholo. Kum zei maw zat nun ah 27 September 2011 ah khan ruat lo pi hen a nau hen kan a tawng , na u kha a dam ma? Zei atuan kati le e ka u cu a mit a caw teh a hawng kati. Ka ngeih a chhia tuk le na u cu zei ah a um kati le kan khua ah a um ko ati. An khua tiang cu ka va kal le ka va zoh. Kan nghak Chhiat liau ah ka muh dan le tu tan ka muh dan ka van zoh tik ah ai dang kho dan hi a chhim ka thiam lo .
 
Hi pa hi kan nghakchhiat  liau ah Lai peih le, Long Jump, High Jump ah au men nih kan neh lo mi asi. A mit a van um lo tik ah cun cu tluk mi pasal tha thingtan tum tluk co asi. Kei mah ka aw atheih le, Ka ke  Ka pum a tleih le na aw cu nang mah nasi ko na pumrua cu nang mah nasi lo hi teh a hawng kati. Kan a muh lo nak hi Kum 21  nak asi.
 
Cu tik ah kan pum ah kan mit hi zei tluk kan nun nak  ah kan herh timi kai fiang khun.  Hi thawng tha( Gospel) Jisu nih  mi le tla a cawnpiak na liau ah hin an sual nak ngeihthiam ding tih a chhimh duh mina asi.  Ava simh duh mi ah khin zei ruang ah me mit ngelcel hen khin a tah chhunh piak na timi khi tampi ruah awk a um. Mit nih minung a kan hruai dan.
 
a.       Mit nih ceu amuh
b.      Mit nih a muh nak  ah khin kan pum a cawl
c.       Mit nih a muh dan khin kan lung thin zawng nih a zul
 
 
2.      Kan Mission le Mit:  Tu liau kan mission tuan dan hi mi tampi nih thlarau nih a kan auh nak ah kan kal kan ti ciau. Kei mah zumh ning ah cun kan mit nih a muh  nak doh ah khin kan kal doh rua kati. Mission rian tam doh hi Khuapi   lei ah khin asi doh viar. Khua tenau le lam (Communication) that lo nak lei ah cun a muh a har ngai. Khua zei maw zat le mi phun zei maw zat nih tu tiang  thawng tha theih lo hen an mit a mui. An mit dei tir tu ding hi an herh ngai. Kan mit atha lo mi pawl nih hin tam khun zei tluk hen dah mi hi a herh timi an theih lai. Kan mah ciau khawm hi Mui ah kan kal tik ah zei tluk hen kan har? Zei tik ah kan tlu kan bah lai tih kan lung chhung ah a um peng. Kan bah/tlu sual ah cun kan taksa nih ngan fak nak atuar laic un, Kan kut ke zawng khi a kiak kho mi asi. Cu tin kan um liau ah ceu nih akan dawn mawh hruaitu pakhat khat kan hmuh tik ah a zei tluk in dah kan I nuam? Ceu pek tu hi kan si ciau lo maw?
 
A  dawngh nak: Kan nih Chin mi phun hi Lan liau ca tial tu “ Scholar”  tam doh nih Head Hunter an kan ti. Kan mah le kan mah, Khua khat le khua khat ai do ai that mi phun kansi anti. Cu cu adik mi a va si ko lai dah kati. Tu tiang men hin ai rem lo mi phun kansi. Cu tluk ai rem lo bu in kansi ko men ah Pathian zangfah nak dawtnak kan mi phun sin ah a phan I vawlei cung ramkip ah khin khua kansa kho. Zumhtu tam doh kansi fawn. Kan mit a dei kanti ko lai. Kan hmuh mi le akau cuahmah. Cu tik ah ka lung chhung ah hi bible can te’’ 4 Zei tin me na unau sin ah  na mit ah mi funghreu te kha hawng ka thuak tir  na ti kho lai, nang mah mit ah hnawm um ko hen” timi hi kan a ruah ciau kaduh. Kan mah Chin mi ah hin kan unau, Khumi. Mro, Asho pawl hi tu tiang khin tam doh nih thawng tha mit mut lo hen mui ah an um ko. Cu mi va ruat lo khin khuapi le lam (Communication) that nak ah lawng khin kan kal duh le mission rian kan tuan.

Taksa ah kan taksa tlai kan unau kan miphun hawi ansi. An mah mit van dei tir ta lo khin mi phun dang sin ah kan kal mi hi “ mah mit ah hnawm um mi zoh lo khin kan unau mit ah hnawm um mi thawh kan a tim doh asi kolo ma?” U le nau le hi kawng hi thla rau lei zawng ah vansi seh, taksa lei zawng ah vansi seh kan lung a kham ciau nalai kati. Mi nih zawng khin an kan ti lai. Kan mah ciau zawng kan van a ruah ciau lai. Kan ram le Phun (Politics) hruaitu pawl nih Chin mi pumh an kan timh le mang mi hi vaw lei rian lawng ah kan ngeih le, thlarau lei tuan tu pawl nih cun  mah unau cu va mak thlap khin mi sin ah kal ma kan I tim le mang lai?

Kan unau atlau avei ding mi hi kan lung kham ciau na lo maw? Kan mit ah hnawm a um mi ah kan ngeih lo ma si? Zei ruang ah mi phun dang sin lawng ah kan mission kan thlah? Cei kan thawk lai kan mah hi I remh masa u sih? Zei lam me kan zawh kan pial sual ma? Kan mit ma adei lo? Mit dei mi kan lo ma? Kan mit ah hnawm a um mi hi I thawh masa u sih.

Pathian nih nan dih lak cung ah a leh za hen an um pi na seh.

Tuesday, January 17, 2012

Zeiruang ah dah peem hi Bawipa nih a kan sianh?

Chin Internet Ministry Caan hmannak
(15th January 2012)

Zumtu nu le pa hna,
Caantha a kan pe tu kan Bawipa Pathian min ka thangtthat. Bawipa Dawtnak, Velngeihnak le Daihnak cu zumtu dihlak nan cung ah a thar in hmun tthan ko seh. CIM ah chungtel thar dihlak, lomhnak he kan in don hna. CIM cu zarhtin te Laiholh in thawngthabia i hrawmnak a si. www.chininternetministry.org zong ah leen khawh a si.

II Chanrelnak 7:14 "Ka minin kawhmi ka mi hna nih khan an lung an tthumh i thla an cam i ka hmai kha an kawl i an lam tthalo khan an i mer ahcun, van khin ka run theih lai i an sualnak cu ka ngaihthiam hna lai i an ram cu ka dam ter lai".

Thlacam ding sawmnak:


  • Ram rianttuan hruaitu hna caah:- Bawipa nih a umpi hna i fimnak, dinnak le khuakhan thiamnak he rian an ttuan chin2 nak lai
  • Ramchung ah zalonnak tling, tthanchonak le dinnak a karhnak lai
  • Kan umnak Khrihfabu Pastor hna, Upa hna le chungttuan hna caah
  • Thawngttha karhnak ding ah rammui ah rianttuantu hna caah
  • US, Isreal le Iran cozah hna karlak ah hmuhthiamnak a chuah tthan nak lai thlacam nak in bawm cio hna u sih. ( Ral thawh cu a si kho ti lo).


nnn
Ngun Thawng Lian

Thawngthabia kan i hrawm hna hlan ah Daihnak thlarau hla ngai cio hna u sih.

Thawngthabia kan i ruah tti hna lai:-


Zei ruang ah dah peem hi Bawipa nih a kan sianh?

Atu lio Kawlram, Lairam ah remnak thawng kan theihmi nih zapi lung a hlauh ngai i hnabeiseinak thar an hung chuak tthan hna. Thongtla zong tampi an chuak i lomhnak mitthli a luangmi innchungkhar hna zong hmuh khawh an si hna. Kawlram, Lairam ah thlennak nganpi a chuak hrimhrim cang i daihnak a len cang lai caah tthanchonak lam zong a awng cang lai, Lairam thar sersiam a si cang lai tiah nu le pa tampi ngaihnak in an khat. Kawlram zalonnak a hmuhnak thok in, kum 63 chung tawh hrenhkanh mi innka on piak tthan zong a lo ngai tak. Cucu biahman hei si seh law, ramthar sersiam ding cu thok tthan colh a hauh lai caah 'zeitindah' 'how to' timi biahalnak hi a biapi tuk tiah ka ruah. Cu biahal lehnak lam pakhat cu:-
ramleng ah kan peem lengluang mi sullam theihfiannak nih a lehkhawh ve tiah ka ruah fawn. Cu cu, nihin ah ruah tti ding in kan sawm ve hna.

Milurelnak ttha tein hmuh khawh a si lo caah, upa tthenkhat hna ruahnak ah cun, Chin(Lai) dihlak hi 1.6 million (nuai 16 hrawng) sidawh in an chim. Cu chung ah, Lairam chung ah milu 450,000* hrawng um dawh a si i a dang poh hi, kawlrawn le ramdang chin ah an um ti nak asi. Ramchung um mi let 3 tluk ramleng ah peem/hrambunh a si ti khawh a si. Ram pakhatte kan nei ko nain, zeiruang ah dah mah vialte nih ram chuah taak a si i zeizong vialte cung ah nawlngeitu Pathian nih ramchuah taak cu a kan sianh ko hnga? tiah bia kaa hal tawn.A tu lio i ram sersiamnak ding ah cun, ramleeng ummi cu zeidah kan biapit nak cu a si ti zong ka ruat chih. Biahram von zoh tthan hna u sih law, ramleng i kan peem lengluang ah sullam cu zeidah a si i, cu nih cun zeitindah kan ram sersiamnak cu a bomh lai ti nak cu hitihin ka ruah.

1. Nun cawng ding in miphun dang hna sin ah Bawipa nih a kan thlah

Isreal pawl kha Pathian nawlngaih an duh khawhlo caah Pathian nih sal ah a taan ter hna kong Baibal nih a kan chimh. Sal an taannak hmun ah an lungkhon vialte hrem an i huah i an ziaza, an nuncan, an lungput, an thathut vialte remh/damh kha Bawipa nih a sianh hna. Kan nih zong ramdang i umhmun kan khuar lulh cio hi kan umnak ram hna ah hnangam ngai i umtthut le eidin ruah ah si loin, kan lungkhon, ziaza, lungput hna remh i nun cawn kha kan Bawipa nih a kan sianhmi cu a si ve.

Kan hmuh kan ton mi hna vialte sinin nun cawn kha Bawipa nih a kan fial mi a si. Tiluk/mirang pa kan ton tik ah, mah pa hi ka tei lai tiah zuamcawh si loin, mah pa sinin Bawipa nih zeidah a ka cawnter ti kha a biapi deuhmi a si. Kan hmuhton mi hna sin poh in nun cawn kha Bawipa nih a kan fialmi cu a si. A minung lawng si loin, an thiamnak/fimnak hna cawn zong kha Bawipa nih a kan fial. Chaw le va lawng kha kan kawl ah cun kan lam a dong lai i chimpit vansang in kan um te lai. Asinain, Nun kan cawn ah cun thlachuahnak hrampi Bawipa aa lawm lai i kan tuahmi kip ah khua aung kan pem lai.

2. Pathian tinhpiakmi kan theih khawhnak hnga caah

Pathian nih a fale vialte hi tinhpiakmi a kan neih piak cio. Cu a kan tinhpiakmi cu amah Pathian hrimhrim khi a si. Amah Pathian kan hmuh/ton kha a biapi bik. Bawipa kan ton hnu ah cun fimnak hrampi a si i thiangthlarau bomhnak thawng in zeizong vialte a si kho lo mi a um loh. Biahalnak cu: nan nunak ah naa tinhmi hi chawva le rumnak hna a si sual maw? asiloah, Bawipa hrimhrim kha si loin, thil dang deuhtu khi dah, Bawipa nih a kan tinhpiak mi a si rua tiah na ruah sual?

Bawipa kha naa tinhnak a si ko ah cun, zeitindah lam na kal lai i, zeidah na tuah dingmi cu a si lai ti kha lam an hruai ko lai. Cucaahcun, kan nunnak ah tinhnak sangbik kan neih mi cu amah kan Bawipa hrimhrim kha a si awk a si. Tuanbia nih a kan chimhmi cu, vuleicung ram tthawngbik US khi, khi hmun ah zalong tein Bawipa kan va biak lai tiah aa thawhmi hna nih an rak dirh mi a si ti a si. Mi hmasa hna nih an i tinhnak cu Bawipa hrimhrim a rak si tik ah, an rampi nih thlachuah a co i vuleicung mikip nih nihin ah cun kan bochan hna i kan fuh hna.

3. Kan peem nak ram hna caah thawngthabia mei a vaang tu

Mirang hna ram cu kan theih cio bang in, Khrifa si nak nunning le ziaza tampi an nunnak ah a taangmi a tampi rih nain, Khrih nih an nunnak ah hmunhma a neih ti lo caah Bawipa bochan nak in mah le mah an i bochan deuh cang i an biakinn hna cu an tthing duahmah cang ko. An zumhnak a uai dih cang mi hna zumhnak meifar vaan ding kha kan Bawipa nih a kan fialmi zong a si.

A dang zong tampi a um rih ko lai nain, a cung lei ah kan i ruahmi pa 3 hna hi ramleeng ah kan peemnak sullam a si ti kan fian a si ah cun, Bawipa kan cung ah aa lawm lai. Bawipa kan cung i aa lomh ah cun kan ram tiang nih damnak a hmuh lai. Bawipa thuk deuhdeuh kan theihtik ah, fimnak ah kan tthang i zei kan tuahnak poh ah thiamnak (skill) zong a tthang tawn. Cu bantuk in an sining Bawipa nih a sersiam mi hna cu Hruaitu ttha an si tawn. Cu bantuk hna nih miphun an kan hruai zong a herh i kan ram zong an sersiam khawh lai.

Lairam nih Bawipa sinin damnak co ve cang seh.

Careltu upatnak he,

Ngun Thawng Lian
http://www.chininternetministry.org/

*Lamber (numbers) pawl hi a dik lo deuh kho men. Biahram ka laaknak hi upa hna he biaruahnak le cabia ka hmuh khawh tawk chung in a si.

Sunday, January 8, 2012

Pathian Kawhnak Paul Nih A Leh

CIM Thawngttha (January 08, 2012, Sunday)

Thawngttha chimtu: Pastor Sun Meng
Caan tlaitu: Lal Cung Awi

Bawi Khrih ah dawtmi CIM u le nau, nu le pa hna,
Kumthar, thlathar kan hun luh lio ahhin nunning thar, thinlungthar lawng siloin vantthatnak thluachuahthar he Bawipa nih lam in hruai ko hna seh. Kan chuahnak kan ram daihnak caah thla a rak cammi khuaza ramkip um zumtu nan dihlak cungah CIM min in lawmhnak tampi kan ngei. Tuzarh chung i kan tonmi, Hakha Khualipi ah January 5-6, 2012 ni i tuahmi Daihnak Tonnak thawngpang, nih kan ram cu Li bang a hnin tak tak ko. Pathian thangtthat lo awk a ttha lo.

Thawngttha chimtu: Nihin CIM pulpit in thawngttha a kan chimtu ding cu, caan saunawn a hmurka kan theih ti lo mi Pastor Sun Meng a si. Pastor Sun Meng cu Lai Nu lakah B. Sc., B.D. Degree a kan lakpiak hmasabiktu Lai Nusal ttha a si. Term hnih chung ZBC Women Secretary rian a rak ttuan pin ah MBC tiangin bochan awktlak in rian a rak tuan. Atulio hi a chungkhar he Indianapolis, USA ah khua an sak lio asi. Acaan sunglawi pekin thawngttha a kan chimnak cungah CIM min in lawmhnak tampi kan ngei.
Aluanciami caan chung i CIM thawngttha a kan chimtu vialte lakah hin NU AW (the voices of women) hi theih dingah a tlawm hringhran ko. 100 chungah 5 leng hi Nu an si lai tiah ka ruat lo. Hi hi zei ruang bik ahdah a si hnga timi hi, nihin CIM u le nau nih kan ruah caan a cu ngai ko cang. Kan Lai Nusal ttha ttha, Pathian nih a thimmi hna le hman a duhmi hna tampi an um ko ttung. Zeicahdah, Laimi Khrihfa mi hna nih NU hi a tthangchomi miphun dang tlukin kan cawisan khawh hna lo? Nihin i thawngttha hi a hramthok in a dongh tiang rak rel ve hmanh. Hi tluk ttha in a chim khotu hna hi Bawi Khrih Sal ttha, kan Lai Nusal ttha hna dahkaw an si cu. Atu cu thawngttha chimtu kut ah caan kan pek cang.


Pathian kawhnak Paul nih a leh
(Baibal cherhchan: Galati 2:8; I Korin 9:16; 10:33)

"Phung na chim kho hnga maw?," tiah CIM caan tlaitu pastor Lal Cung Awi nih ruah lo piin a ka ti i kaa lawmtuk ko nain a caan a tawi tuk ca ah, ell kaa tim. A sinain, a tu lio ah ka lung ah thil pa khat a um. Zeitin tiah, ram kip ah buaibainak thawng ka theih i Chin Khrihfabu chung zongah thil a phun phun kan ton tik ah, cu cu Pathain duhnak zeidah a si hnga! tiah khua a ka ruat ter ngai. Asinain ram hawi i kan ton mi thil siseh, pumpak in tukforhnak kan ton mi vialte hi Baibal chungah an um dih. Cu caah, keimah thawk in kan dihlak thazang thar lak than awkah Korin cakuat kha cherhchan laak in, Pathain bia, chim ka vun i tim than. Caantha a ka petu Pathian a min thangthat si ko seh.

North Korea president, Kim Jong II nih a thih lai ah a fapa pathumnak, a kum sawmthum hmanh a tling rihlo mi, Kim Jung Un nih a rian chaan awk ah ro a voih tak. Cucaah, kumno tein president a si mi pa nih, a pa nak in ram hi a that ter lai maw, a chiatter lai. Asilo le, vawlei daihnak a chuahpitu maw, vawlei harnak a petu dah, ti in thinphang ngai in vawlei pumpi nih an cuanh ko. Asi, hruaitu si khawhnak hi a lam tampi ko. Hruaitu (leader) si awk ah pupa roconak in maw, rank nih a phak caah maw, asilole ca thiam sang si ruangah an si kho. Cu lengah, minthannak a ngeihcia caah maw, asilole vanthat ruangah maw, asilole mi hruai thiam ruang ah maw tiin a kong tampi a um kho. Asinain, a fiangmi thil pakhat cu, hruaitu tha umnak ah mipi an paw a khim i, an hna a ngam.Thil tha chuahpi awk kha a thinlung ah tumtahnak (vision) a ngeih zungzal. Cucaah, hruaitu tha poh hi rian fak piin an tuan . Anmah diriamhnak, thathnemnak,thangthatnak ca ah rian an tuan lo. A miphun, a hawikom thatnak caah an caan, an ngeih chiah an ni siang i zohchun awktlak in an um.

Bawi Jesuh nih hruaitu he pehtlai in,Matthai 20;26 ah “sihmanhsehlaw nan nih cu cu tin cun nan si awk a si lo. Nan lak i pakhat khat nih NGAN a duh ahcun nan SINUM a si awk a si” tiah a chim. Cu cu, Jesuh nih a hnuzul pawl ngeiter awk ah a kan duh mi nunzia le lungput a si. Khrihfabu poah ah pastor, chairman le secretary, chungtel tiin, Pathain sunpar lianhnganak a langh khawh chin awk ah rian khinh cio dih a si. Vawlei mit ahcun, Chairman le pastor hna hi Khrihfabu ah a lu an va si ko. Sihmanhsehlaw, Bawi Jesuh nih hi hruaitu hna hi zeitluk in dah tangah anni thumh i, phunzai loin rian an tuannak zoh in thluachuah pek a si lai nak cu fiang tein kan hmuh. Hruaitu ziaza hi Bawi Jesuh nun ah a tling dih mi asinain, Jesuh cu a fim zong a fim lai, mi dang nakin aa niamter khawh, khuaruahhar rian zong a tuan ko lai, Pathain fa pei a si fom cu, kan ti men lai. Cu caah, Paul a nun dan le a mi hruai ning hi cawn awktlak hruaitu tha a si tiin ka hmuh i a lungput kong tlawnte chim ka duh. Ahmasabik ah Paul nih zeidah ka rian a si ti kha, fiang te a hngalh. Cu rian ngan bik cu,

1. Khamhnak thawngtha chim ( 1 Kor 9;16; Kolose1;23)
Paul a rian nganbik cu Thawngtha chim a si. Khamhnak thawngtha ti mi cu, nawl bia zulh khawh i mitha si i zuam a si lo, Zumhnak in khamhnak a si kha fiang te in a dirpi. Cu thawngtha a chim tik ah pumsa in retheih sifahnak tampi a tong. Harsatnak a si bikmi cu Judah a mi phunhawi nih khamhnak i fiang setsai tung loin nawlbia kong, cuarpartan kong an luh pi i a mah an dohdik nak a si. Nihin kan Khrihfabu chungah, fimthiamnak le thilpuan hruk dan, Ei din kong tete cawnpiak awk a um pah len lai nain, cubantuk chim cu Pathain sal rian a si lo.(Pawl nih thil puan fenh aih kong a chim pah ve tawn nain,a biapibik cu Nunnak a ngeitu Jesuh kong chim,tehte khan, thangthat thlacam hi kan rian nganbik a si.

Palh tanh in Judah a phun hawi nih, Paul cu doh ko hna hmanhsehlaw Paul cu a zumhnak a hlaw lo. Zeicaah tiah zei ka tuah, khoi ka ah dah ka phakpi hna lai, ti aa fiang tuk. Cucaah a zulh mi thlarau biatak bia Paul cakuat cu, atu tiang kan sin ah bia a chim rih. Pathian a thatuk hringhrang. Korin khrihfabu hi amah nih a derh mi a cawnpiak chom mi an rak si. Asinain, hring tu thlarau an pa cungah hmuh sualnak an ngei. Minung khel in ti ah cun, zeitluk in dah a lung a fah hnga i zeitluk in dah leh a duh hna hnga. Asinain, Paul caah a nung lo. Jesuh caah a nungmi le a sal asi a hngalh caah, amah diriamhnak men in bia a chim lo. Zeicahtiah, Pathain bia hi thil manfawi te ah a ruat lo i, a rawk sual lai ti in ralring tein a tonghtham (2 korin2;17,1 Kor10;33). Cucaah, Paul cu zei a ton poah ah, Pathian sunpar lianhnganak coter awk tu ah aa ruat zungzal. Bia a chim tikah tangdornak he, Keimah ti bia fang hmang lo in, Kanmah ti in bia a chim a tam deuh.( 1 Kor 9;11) Cu cu, keimah nun cu a that kho mi, Khrih Jesuh lamkal a si nak a langh ter.

2. Buaibainak a chuahter mi thil a ruat hmasa.
Korin khrihfabu nih an cawnpiaktu saza hmasa bik Paul cu an dohdik tik ah, zeidah problem an ngeih tiah a ruat hmasa . Puwl a um lo karlak ah ,Korin khrihfabu nih an ton mi buaibainak a biapibik mi hna cu, atanglei pawl hi an si:
a. Khrihfabu chungah Appollo tanhmi, Paul a tanhmi, Piter a tanhmi, Khrih a tanhmi tiah thencheunak a um.(I Korin 1)
b. Nu le pa sualnak, pumsa duhnak anni sum kho lo.( 1 Korin 5,6)
c. Bawipa zanriah ei ti mi a sullam an hngal lo.(1 Kor 11)
d. Thlarau laksawng a phun phun a um an hngal lo. Pathian pennak caah Pathian nih a pekmi laksawng an ni dang cio kha an hngal lo. A chim a rel khomi hna bia ah an lung a zuang.( 1 Kor 11.12)
e. Jesuh thawhthannak an zum lo. (1 Kor 15)
A cunglei thil pawl hi kan zoh tikah, Korinh pawl I an buainak cu Pathian dawtnak, khamhnak, zungzal nunak kong anni fiang rih lo tiah a lang. (Ni hin Lai Khrihfa bu pawl karlak ah Pathian dawtnak le khamhnak kanni fian lomi hi kan buaibainak a si hnga lo maw k ti). Paul nih Korin Khrihfabu sinah, Jesuh Khrih le vailam an thahnak kong kha therphang lengmang in a rak cawnpiak ko (1 Kor 2;1-5). An zumh khawhnak hnga Pathian nih a mah hmang in khuaruahhar thil zong a tuah. Sihmanhsehlaw caan karlak ah an rak tlau. An cham baunak kong kha ca in tling tein a kuat. A ca kuat kan zoh tikah zeitluk in dah Korin Khrihfabu cung ah dawtnak a ngeih fiang tein kan hmuh. Khrih sal cu kehhnawhnak puanchia tluk in mi nih an tuah ko hmanh ah, thlarau biatak kha raltha te in cawnpiak tu ding kan si. Paul nih amah lung rinh in bia a chim lo. Buaibainak a chuahtertu a ruang kha a kawl hmasa. Cun, Paul nih ral thate in, ka nun i cawn ve uh tiah a ti. Hruaitu pawl, kan ti ngam hnga maw?

3. Hruaitu cu Pathian kawh auhnak aa fiang mi an si.
Pawl cu Pathian kawh auhnak kha fiangte in a hngalh. Vawlei mit hmuh ah a mah cu ca thaim, Benjamin phun, le hrinnak in Rom citizen si khawhnak nawl a ngei mi, Phung thiam Farasi, tihzah mi phunsang chung chuak a si(Lam 22;3,27-28,23;6, Rom 11;1). Sihmahsehlaw, Pathiann rian a tuannak cu a minung sinak he zeihmanh aa pehtlailo(2 kor 3;5). Pathian dawtnak le sual ngeihthiamnak a hmuh caah a hmuh mi Daihnak thawngtha cu rian tuan a thawh tertu a si.( Rom 8;35-35) Pathiian rian kan tuan khawhnak cu Pathian sinin a ra mi a si. Kanmah ah hin zeihmanh chimawk kan ngei lo tiah a ti. Amah cu Pathian riantuan awk ah, aa tlak lo mi (Khrihfabu faak pi a rak doh balmi ) misual a sinak fiang tein aa hngalh. “Pathian mi hna lak i a hme bik nak hmanh in a hmebik mi ka si tiah tang dornak a langh ter (Efesa3:8).

Ka chim duh mi cu Paul cu Pathian rian a tuan hlan ah, a thinlung aa purdah i, a sualnak aa ngeih chih. Cu lawng siloin a lak in a hmuhmi khamhnak le sual ngaihthiamnak thawngtha kha mi vialte nih theih ve i amah bantuk zungzal nunak ngei ve hna seh timi Dawtnak ngantuk a ngei. Pathian kawh auhnak cu a fiang tuk in a theih. Fimthiamnak a ngeihmi cu thawngthabia a hngalh mi he a tahchunh ah cun, phorhlawt awk ah a ruat lo. Cubantukin, theihfiannak cu Pathian rian fak khun in a tuan tertu a si.. Ahohmanh nih Jentail mi hna sin riantuan awk ah an fial lo. Sihmanhsehlaw, amah lungtho tein a kal i, amah paw aa rin. Hmunkip ah a ho fial lo in khual a tlawng. “Khrih thawhnak le thazaang ka chung i rian a tuanmi vialte hmang inn hi thil hi a can khawhnak hnga, heh tiah ka zuam”(Kolose1;29) tiah a ti. Mifim a si nak le mimenlo a si nak cu a riantuannak le a nuncan ziaza tu ah a langhter.

Hi Bia a ngaimi ka dawt mi Khrihfa, Pathian nih mi vialte hi, ka rian tuan hna sehlaw, nunnak hmu hna seh tiah, a kan duh. Pathian rian hi a min bunh mi, nan ngeih lawng ah nan tuan lai ti nak a si lo. A min ngeih ko nain, thlarau duhdawtnak tello in, mah nawlngeihnak men i kan hman sual ahcun satan hmanmi na si i, van cu kan inn a si kho ti lo. Kan nunnak ah Daihnak, lawmnak kan ngei maw? Na ngeih lo ahcun, a hnah lawng a ummi theipi kung bantuk kan si caah, Pathian sin in zeidah kan hmuh lai?

A tu lio khua le caan, kan nunnak kong ruat thuah hmanh u sih. Nunnak kanni fian a hau cang. Paul cu Jerusalem u pa pawl nih Thawngtha bia chim an fial le fial lo cu a fiang lo nain, “Pathian nih Piter cu Judah mi hna sin ah lamkal tu ah a ser bantuk in keimah zong Pathain thawnnak nih Jentail mi hna sin lamkaltu ah a ka ser ve.”(Galati 2;8,Gal1;15) tiah a chim ngam. Paul cu Pathian kawhnak a fian tikah a riantuantu he aa tlak mi nuncan ziaza Pathian nih a pek ve. Nihin Chin Khrihfabu chung tel vialte hna, Paul a khamhtu Pathian cu kan Pathian a si. Paul a dawtu Pathian cu, nangmah le keimah a kan dawtu a si ve. Nang zong bawi pa nih an kawh ve. Paul nih Pathian kawh auhnak a leh lo ahcun, Paul cakuat a um hnga lo. Pumsa duhnak vialte kha ngol law, Baibal ca rel law, thla cam hmanh. An kawh nak aw nan theih ko lai. Pathian dawtmi Laimi kan si i a riantuantu dingah aa tlak tiah a ruah mi kan si.

Pathian Daihnak cu nan cungah um ko seh! Amen.

Pastor Sun Meng
Indianapolis, IN

Sunday, January 1, 2012

Khrih Kan Lanhtaak Puai Tufa

CIM Thawngttha (2012 Kumthar Ni)

Thawngttha chimtu: Rev. Dr. C. Duh Kam
Caan tlaitu: Lal Cung Awi

Biahmaitthi: Happy New Year! Nihin CIM Thawngttha aa hrawmmi vialte nan cungah Kumthar Lawmhnak le Thluachuah tlung ko seh. Christmas le Kumthar hi Zarh khat lawng aa hlat. Asinain Kumthar le Christmas tu cu kumkhat aa hlat. Hnulei vun i leh i a liamcia caan vun cuanh ahcun zeikar ah hen kumthar kan phanh manh tthan i ti lo awk a ttha lo. Caan liam a fawi tuk. Kan phanh rih lo mi kumkhat tu hi cu nikhat hnu nikhat in ni 365 chung ton thluahmah, hman thluahmah ding kan si. Hi ni 365 chung khual tlawnpitu dingah hin nang hawikom ttha Jesush na ngei maw? Asilo ah, nangmah lawng naa tim sual maw? Nihin thawngttha hi a dongh tiang na rel ah cun Kumthar caah thazaang tampi aan pek lai.

Thlacam cahmi: "Jerusalem daihnak caah thla cam u!" (Psalm 122:6) tiah Psalm catialtu pa nih cun ralttha ngai in Israel miphun a rak sawm hna. Nihin Laimi zumtu pakhat cio le Khrihfabu cio zong nih kan ram daihnak ca i thlacam hi sual a si hnga maw? Kapkhat leiin chim ah cun, Kan ram daihnak caah thlacam lo hi tah sual a si hnga lo maw? Aluanciami Kum 20 chung cu kan ram chungah CNF timi biafang hi amin hman kan chim ngam lo. Kawl ralkap nih an kan theih/tlaih lai ti kan phang. Asinain, a tu a ra laimi zarh (Jan. 5-6, 2012) tu cu CNF aiawhtu pahra hna cu Hakha Khualipi chungah an lut lai Kawl ram uktu upa hna he "DAIHNAK" caah tonnak an ngei lai. Hi thawng nih kan Lairam cu li bang a hnin lai. Zeidah a chuak lai ti kan hngal lo. Asinain, Zungzal a nguh dingmi DAIHNAK cu kan ram le kan mihpun nih ti-haal in a haal. CNF hruaitu upa hna zong nih kan ram daihnak caah thlacam cio dingin khuaza ramkip ummi Laimi Khrihfabu an kan sawm. Nihin CIM u le nau, nu le pa dihlak zong nih kan ram daihnak caah thla cam cio hna u sih.

Thawngttha chimtu: Nihin thawngttha a kan chimtu ding cu CBCUSA Executive Minister a si mi Rev. Dr. C. Duh Kam a si. Rev. Dr. C. Duh Kam cu ram leeng ummi Laimi Khrihfa mi hna a kan hruaitu kan pa le hna lakah bochan bik pakhat a si. Hibantuk hruaitu ttha a kan petu kan Pathian cung ah lawmh lo awk a ttha lo. Khrihfabu 44 komh in CBCUSA nih tthawng ngai in kar a hlan khawhnak zong hi hibantuk bochantlak kan pa le ruang ah hin a si. Nihin Kumthar Ni theng zong ah thawngttha chim kho ding in a caan sunglawi a kan pek nak cung zongah CIM min in lawmhnak tampi kan ngei. Atu cu thawngttha chimtu kut ah caan kan pek cang.

Rev. Dr. C. Duh Kam

Bible relnak: Exodus 12:1-2, 6-7
Izipt ram ah khan Bawipa nih Moses le Aaron cu a chawnh hna i a tu thla hi nan caah kum khat chung thla hmasabik a si lai. A tu thla ni hra ni ah hin pa pakhat nih mahle innchungkhar ca cio ah tufa pakhat maw, meheh fa pakhat dik, nan i thim lai. A tu thla ni hleili tiang hi nan I chiah hna lai I cu ni zanlei ah cun Israel mi vialte nih sa cu nan thah cio hna lai. Cun an thi kha tlawmpal cio in nan lak lai I nan innka fung le nan inka ba ah khan nan nalh hna lai I inn chung ah khan sa cu nan ei lai.

Sermon: Khrih kan lanhtaak puai Tufa

Lawmhnak:
2012 Kum Thar ni thawngttha chimnak ngei kho in damnak a ka petu Pathian min ka thangtthat. Hi bantuk in caan ttha a ka petu CIM upa nan cungah lawmhnak tampi ka ngei. Hi thawngttha a reltu zumtu hawikom nan dihlak cungah Kum Thar lawmhnak tlung ko seh!

Bia hramdomhnak:
Pathian lamhruainak thawng in 2012 kum thar cu kan phan tthan. Hi kum hi cu Burma ram chung chuak mi kan caah uknak lei in zalawnnak (democracy) aa on kum a si men lai tiah ruahchannak kan ngei. Kan tha a nuam deuh. Biaknak lei in teh thanuamnak thar kan ngei kho ve lai maw? Kum Thar kan phak caan paoh ah mi tampi, abik in, Khrihfami hna nih kan nunnak hi kan ruat tthan tawn. Kum hlun chungah kan tuahmi thil ttha lo kha hlawt in thil ttha tuah ding in kan thinlung in maw, bia in maw biakamnak kan tuah tawn. Hi kan biakamnak cu a hmun ding a si. Kan tlamtlinh tiang in kan i zuam ding a si. Nain, kan biakamnak cu philh in tuah lo in a um mi kan tam ngai tawn. Kan nun hlun in kan nung tthiam. Nikum chung ah kan tlamtlinh lo mi a tam ko zong ah atu 2012 kum thar ahhin biakam thar cu tuah tthan ko hna usih. Pumpak lawng si ti lo in, kan khrihfabu le miphun ning in saduhthah ngei tti kho hna usih.

Kan Bible Catthiang kan relmi ruat tthan hna usih.
Israel miphun cu Izipt sal ah an taan lio ah Pathian nih Moses cu a miphun hawi Israel mi hna kha chanchuah ding in a auh (Exodus 3:10). Pathian nih Moses hi zeiruangah dah a miphun hawi chanhchuah ding in a auh hnga?

Moses hi Levi cithlah Amram fapa a si. Izipt siangpahrang Faraoh inn chungkhar in a tthangmi a si caah fim thiamnak sang a ngei. Faraoh tthutdan a chaang kho te ding tluk in ruahmi a si. A upat tikah Hebrew cithlah a si kha a hngalh. Sal a taangmi a miphun hawi Israel mi cungah zangfahnak thukpi a ngei. A miphun hawi hna rianhrang ttuan in an hnek hna kha a hmuh. Izipt pa nih a miphun hawi pakhat a thah zong kha a hmuh. Izipt mipa cu a thah ve (Exodus 2:11-12). Faraoh nih a hngalh tikah thah a zalh ve. Hi tluk in a miphun ttanhnak thinlung a pu. Moses cu Midian ram ah a zaam. A nupi pa Midian tlangbawi Jethro tuu le meheh kha kum 40 chung a cong. Izipt ram siangpahrang fapa dirhmun in a niambik tukhal dirhmun ah aa cang. Tukhal cu khuapi ah um kho lo in ram lakah a um pengmi an si. Mi nih hnonmi an si. Dirhmun niam taktak an si. Moses cu a niam ngaimi nunnak dirhmun ah a um. Pathian nih a nunnak cu phawrhlawt nun in tangdor nun ah a thlenpiak. Miphun ttanhnak thinlung pu in ramdang pa a that ko nain, a nunnak hi thlen a si tikah a dirhmun aa dang tthan. Number 12:3 ah, “Moses cu vawlei cung mi vialte lak ah lungnem bik a si” tiin kan hmuh.

Toidornak cu Pathian kha thinlung ah a sang bik ah chiah i mah kha santlailo bik le a niambik ah i chiah a si. Hi thinlung hi “ka tuah kho lai lo” ti mi thinlungput a si lo. Pathian he cun zeipaoh kan tuah khawh ko lai timi thinlungput a si deuh. Mi dang tthat lo nak kha mah nih let lo in Pathian kut chungah chanh i Bawipa nih a ttha a ti ning in si ko seh timi nun a si. Pathian tthawnnak cu thinlung ah hmual a ngei. Pathian nih Moses hi a miphun hawi hna chanhchuah ding ah a auhnak hi a miphun hawi dawtnak le ttanhnak (nationalism) a ngeihmi thlarau nak in toidornak thinlung (Pathian hi a sangbik ah chiah khawhnak) tu hi a si deuh tiin an ti. Miphun dawtnak thinlung a ngeihmi cu nunnak hmual pakhat cu a si ve. Cu nak cun, Bawipa Pathian ttihzahnak nun nih thazang a pek tikah bochan tlak hruaitu a si kho.

Pathian nih Moses cu Horeb tlang, Pathian tlang ah tu a khalh lio ah Pathian vancungmi kha meizik bantuk in burbuk laifang khan a sin ah a hung lang. Burbuk cu a alh hluahmah nain, a kang lo. Cu burbuk cu Moses nih a naih tikah Pathian nih a min in Moses, Moses tiah a auh. “Ka mi hna nih Izipt ram ah temh innak an huah ti kha fiang tein ka hmuh cang. . . Nangmah kha Faraoh sin ah kan thlah lai i Ka mi Israel mi cu Izipt ram in na chuahpi hna lai” tiah a ti (Exodus 3:1-3, 10). Israel mi chanhchuah ding ah a auh tikah Moses nih “kei cu kaa tlak lo” (Ex. 3:11) a ti Pathian nih Moses hmai ah a tthiangtthunh cu rul ah a can ter. A mei in a tlaihter i tthiangtthunh ah a cang. A angki chung a purh ter i a kut cu zawtnak a kai. Ttialttang in a rang dih. A angki chung ah a purhter tthan i a dam dih. Hi tluk in tthawnnak in Pathian nih a umpinak a langh hnu ah Moses nih “Bawipa, ka ngaithiam ko, kei cu zapi lak biachim ka thiam lo” tiah a ti tthan. Pathian thin a hun ter. Nain, Pathian nih a thim cang caah a u Aaron kha bia chimtu ah a sawmpiak. An miphun hawi hna chanhchuahnak rian cu Moses cung ah khinh a si. Cu ti cun, Moses cu Midian ram in Izipt ram ah cun a nupi le fale he cun an tlung (Exodus 4:20)

Kum Thar thla khatnak chung ah thil a cang mi
Moses le Aaron nih Siangpahrang Faraoh cu Israel mi hna kha Izipt ram in chuahnak nawl an hal. Pathian nih Faraoh lung a dongh i chuahnak nawl a pek khawh nak ding ah Moses le Aaron cu khuaruahhar a phunphun tuah khawhnak tthawnnak a pek hna. Izipt mi hna nih pathian ah an ngeihmi Utlak hna cu tiva in a chuah ter hna i ram chungah an khat. An inn chung zong ah an kai (Exodus 8:5). Pathian cu Izipt mi hna pathian utlak hna cungah nawlngeihnak a ngeitu a sinak a langh. Izipt ram ah harnak tampi a tlunter hnu zong ah Faraoh cu a lung a tthawng tuk rih. A donghnak bik ah Izipt ram ah Moses le Aaron cu Pathian nih a chonh hna i hi bantuk in a chimh hna:
“A tu thla hi nan caah kum khat chung thla hmasabik a si lai. A tu thla ni hra ni ah mahle innchungkhar ca cio ah tufa pakhat maw meheh fa pakhat dik, nan i thim lai. . . A tu thla ni hleinga ni zanlei ah cu sa cu nan thah lai. Cun an thi kha nan inka tung le nan inka ba ah nan nalh hna lai” a ti hna (Exodus 12:1, 6,7).
Israel mi nih sa cu an thah i an inka tung le inka ba ah khan a thi cu an nalh. Zan ttim ah Pathian cu a chawk i Izipt ram fater lawng si lo in, sattil fater vialte zong an thi dih. An dihlak in fakpi in an ttap. Zan ttim ah Faraoh nih Moses le Aaron cu a auh hna i “Nanmah le Israel mi hna cu khulrang in chuak u. Ka mi kha kaltaak hna ulaw nan ti bang in nan Pathian cu va bia u” a ti hna (Exodus 12:31). Cu ti cun Israel mi cu Izipt ram in an chuak. Nu nau chim lo in ke in a kalmi pa thong za ruk tluk an si (12:37).

Moses le Israel mi hna nih Rili sen an tan i Faraoh le a ralkap hna kut in an luat tikah hla in Bawipa cu an thangtthat: “Bawipa nih lianhngannak in a tei cang. . . Amah cu ka Pathian a si i ka thangtthat lai” (Exodus 15:1-2). Profetnu Miriam, Aaron far nih khan khuang aa lak i nu vialte nih khan a hnu in an zulh i khuang tum pah cun an laam. Miriam nih cun hla a sak pi hna i Bawipa nih lianhngannak in a tei caah Bawipa thangtthat u, rangtum hna le a cung i aa cit mi hna kha rili chungah a paih hna,” tiah a ti (Exodus 15:21).

Hi bantuk in, Israel mi hna cu an inka tung le inka ba ah saram thisen an nalh mi kha Pathian nih a hmuh tikah a lanhtaak hna. Thihnak chung in an luat. Pathian dantatnak chung in an luat. Hi hi Lanhtaak Puai aa thoknak a si. Israel mi nih Pathian sin ah kum fa tin te raithawinak an tuah.

Kannih caah 2012 Kum Thar
Kannih zong nih nihin ah Kum Thar 2012 chung kan luh tikah Pathian cu fakpi in thangtthat ding kan si ve. Kannih caah Lanhtaak Puai cu Jesuh Khrih thisen cu kan thinlung inka tung le inka ba ah aa neh ruang ah sual thihnak chung in kan luatnak puai lawmhnak ni a si. Khrih thisen in khamhnak kan hmuhnak Thawngttha cu March 15, 1899 ni ah American Baptist siangbawi Rev. Arthur le Laura Carson nih Lairam inka tung le inka ba a si mi Hakha khua ah an rak phak pi. Khrih thisen cu an nalh. A zummi paoh cu a luatmi, khamhmi, zungzal nunnak a ngeimi, van ah Pathian Tufa nunnak cauk chung ah min ttialmi, thlarau in tipil a ingmi/thlarau in hrintthannak a hmumi kan si. Zeitluk lunglawmhnak Thawngttha dah a si! Hi Khrih Thisen Khamhnak Thawngttha dah ti lo cu, Laimi kan caah Thawngttha dang a um ti lo. Hi Khrih thisen in khamhnak Thawngttha a tep cang mi nih cun hi Thawngttha a thei rih lo mi hna sin ah chim lo awk ttha lo in an ruat. Hi Khrih thisen Thawngttha a teptu Rev. Philip Doddrige, pastor and tutor in Northampton, MA (1739-1751) nih “A min a ttha, Bawi Jesuh kha ka dawt ngaingai a min, Mi dang nih an theih khawh nak hnga chim awk ah kal ka duh” tiah 1717 kum ah a rak phuah. “Thawngttha dang kha um hmanh sehlaw keimah ka duh ti lo” tiah a rak ti.

Chin miphun kan caah cun March 15, 2012 cu kan Lanhtaak Puai Ni a si ka ti ko lai. Zumtu pumpak kan caah Khrih hi Bawi le Khamhtu ah kan pum ni le caan cu thihnak in kan luat ni le caan a si. Pathian rosung zungzal nunnak kan co ni a si. Nihin ah zumtu a tambik cu khrihfa inchungkhar in kan chuahnak in khrihfa ah a cangmi kan si. Kanmah pumpak nih Khrih thisen khamhnak le Khrih nih a nunnak pek in a kan dawtnak hi tem lo in khrihfa menmen a si mi kan tam. Kan nunnak nih Khrih nunzia a langhter kho ti lo. Kan thinlung ah Khrih dawtnak cu a nun lo ahcun Thawngttha chimnak mission rianttuan zong duhnak kan ngei lo. Zumtu kan sinak ah thawtnak kan ngei kho lo. Tu chun Kum Thar ni ahcun zumtu kan sinak hi ruat tthan hna usih.

Thawngttha kan relmi Exodus cauk cu saltaannak in chanhchuahnak (redemption) cauk a si. A kan cawnpiakmi cu:
  1. Chanhchuahnak cu Pathian lawng nih a tuah khawh. Israel mi hna an ttahnak aw a thei i Ezipt ram in cawhnuk le khuaitizu a luannak ram ah a hruaitu hna cu Bawipa Pathian a si (Exodus 3:7-8). Fapa pakhat ngeihchun te pek in a kan daw i zungzal nunnak a kan petu cu Pathian a si (John 3:16).
  2. Hi Biakam Hlun chung chanhchuahnak rian cu minung pumpak Moses hmang in Pathian nih a ttuan (Exodus 2:2). Biakam Thar ahcun kan khamhnak cu Jesuh Khrih in Pathian nih tlamtling tein a tuah dih cang (John 3:16-17).
  3. Hi chanhchuahnak cu thisen thawng lawng in tuah khawh a si. Israel mi hna thihnak chung in an luatnak cu thisen ruangah a si (Exodus 12:13, 23, 27). Kannih kan luatnak man cu a sung mi thi, dotlaklonak zeihmah a ngei lo mi tufa thi bantuk, Khrih thi kha a si. Sui le ngun in khamh kan si lo (1 Peter 1:18-19).
  4. Chanhchuahnak cu Pathian hmual in kan hmu. Pathian nih Israel mi cu aa samhmi Ka baan tthawng in ka khamh hna lai a ti (Exodus 6:6, 13:14). Kannih cu Khrih Jesuh he a pehtlaimi nunnak a kan petu Thlarau phung nih cun sualnak le thihnak phung chung khan a kan luat ter cang (Rom 8:2). Kannih cu Thlarau nih hruaimi kan si. A kan umpi zungzal caah kan him in kan dam. Thlarau, thinlung le pumsa in damnak kan hmuh khawh nak a si.
Kan sualpalhnak le sual biaceihnak chung in Khrih thisen in luatnak kan hmu. Amah cu Pathian nih vawlei a ser hlan khan a thim cang nanmah caah hi ni hmanung bik hna caan ahhin a hun langh ter tiin Cathiang nih a kan cawnpiak (I Peter 1:18-20). Thiang Thlarau tthawnnak nih sual pennak chung in a kan chanhchuah (Rom 8:2). Paul nih cun Thlarau nih nan nunning kha lamhruai sehlaw nan minung sinak duhning kha zul hlah u tiah a kan cawnpiak (Kalati 5:16). Kan sualnak vialte a kalpitu cu Jesuh Khrih a si. Tipil petu Johan nih Jesuh cu a sin i a rat kha a hmuh tikah “Zoh hmanh u, Pathian Tufa, vawlei sualnak a kalpitu khi!” a ti (John 1:29).

Jesuh Khrih cu kan Lanhtaak Puai Pathian Tufa a si. Kan sualnak vialte cu Vailam ah a khenh chih. A thisen in kan thiang cang. A zummi paoh nih zungzal nunnak an ngei tiah a cawnpiak (John 3:15). Kannih rian cu Khrih hi ka khamhtu a si, a ka khamh cang tiah zumh hi a si. Paul nih cun “Nannih cu vel an ngeih hna caah an khamh hna i khamhnak nan hmuhnak cu Amah nan i bochan caah a si. Khamhnak nan hmuhmi cu nanmah tuahmi a si lo, Pathian laksawng a si” tiah a kan cawnpiak (Efesa 2:8). Kannih rian cu Pathian nih a kan pekmi laksawng lak hi a si. Laksawng cu a lak tein pekmi si hmanh sehlaw kan lak hlan paoh cu a ngeitu (laksawng a kan petu) ta a si rih. Kan lak lawng ah kanmah ta a si. Khrih khamhnak laksawng cu kan lak lawng ah kan ta a si. Hi Khrih khamhnak laksawng a ngei mi nih midang kha khamhnak laksawng pek an duh. Khrih Thawngttha chim cu an nunnak ah biapi bik in a lang. Hi Khrih dawtnak hi 2012 ahhin tep in hmailei ah kan kal hna lai.

Kum Thar 2012 caah biakam thar
Biakam Hlun chung an kum thar ah Lanhtaak Puai, thisen in chanhchuahnak kong kan hmuh bantuk in, 2012 hi cu Khrih thisen in khamh kan sinak a thar in a theimi caah biakam thar tuah usih law, Khrih thisen in khamh kan sinak a tep cia mi kan caah kan biakam hna tharchuah in maw biakam thar tuah tthan in maw, December 31, 2012 ni tiang kal tti hna usih.

Laimi (Chinmi) hi Pathian nih Khrih thisen in a kan khamh lawng si lo in, a rianttuan ding hrimhrim ah a kan fial. Laimi thong tampi cu Burma ram harnak chung in a kan chuah ter i vawlei cung ram rumbik ah a kan chiah hna. Rili sen kha si lo in, vawlei cung rili lian pipi cung in vanlawng in a kan zuanpi. Kan thazaang in kan sak lo mi inn tthattha ah a kan um ter. Rian a kan pek. Pathian sin in kan hmuhmi Laimi kan thluachuah hi a tam hringhran. Pathian sin ah lawmhnak chim ding lei kan baa cio ko lai.

Kan Lai miphun lak ah Khrih khamhnak a thei rih lo mi thong tampi an um. Thlang Lairam ahcun biaknak dang nih a chilhmi an tam. Pathian a thei lo mi zumlotu an tam. An nunnak cu thlarau le pumsa in khamh an herh. Hi hna sin ah Khamhnak Thawngttha chim ah kan kal tti kho hna lai maw? A miphun hawi hna chanhchuah ding ahcun Midian ram in Moses cu saltaannak Izipt ram ah a thlah tthan. Kannih zong Lairam ah khua kan sa lo. Ramdang ah Pathian nih training a kan pek lio a si. Lairam ah kan thlarau, thinlung le chawva hna cu thlacamnak he kal in kan miphun hawi hna sin ah kal ve kan hau ko cang.

Thlang Lairam ah leikhuaza Laimi (Chinmi) zumtu vialte hi zuang tti hna usihlaw Bawipa lopil ah Khrih Thawngttha thlaici cu tuh ding kan si. Ram kip in thlacamnak he kan kal tti ahcun Lairam fing le tlang vialte hi Pathian biakinn an si dih ko lai. Paletwa khua hna ah mission center kan sak hnga i Thlang Lairam chung ah missionaries kan thlahmi vialte zong thazang kan pek khawh hna lai. Mission training, Thawngttha cawnnak training le ca le holh cawnnak le Bible relnak tiang in kan tuahpiak hna lai. Laica in ttialmi Pathian bia le News dangdang zong kan phawt hna lai. Ramdang in kan van tlawn khawh fawn hna lai. Cu ti cun, Pathian Bia nih kan miphun hi a ser khawh ko hnga.

Kan umnak ram hna hi Bible nih cawhnuk le khuaitizu a luannak ram a ti mi bantuk kha an si. A dawh le duhnung mi thil a tam. Mawtor ttha zong kan ngei. Mi cheu nih inn zong tampi a kan ngeihpiak cang. Hi lio ah thinphan dailo kan si fawn. Kan fa le vialte nih a kan chanhchuahtu kan Lanhtaak puai Pthian Tufa Khrih hi an kal taak sual lai maw ti ruah ah thinphan dailo in kan um. Cawhnuk le khuaitizu lak ah zu a luang chih fawn. Mi tampi a kan that tu thihnak sivai ah aa cang. Ramdang a ummi kan lak ah biatak tein Khrih khamhnak thawngttha cu kan chim a hau ve. Mission rian kan ttuan khawh nak ding ah kan khrihfabu le kan i pehtlaihnak bu hna hi a tthawn a hau. Lungrual tein kan um a hau. Kanmah lakah dawtnak a um a hau. Sehtan rianttuannak hna hi kan tel khawh nak hnga Patthian tthawnnak Khrih vailamtah cu i tlaih peng hna usih.

Hi bantuk in, Pathian Thlarau tthawnnak in vawlei hi kan tei khawh lai. Khrih kan lanhtaak puai Tufa min cu kan thangtthat khawh lai. Hi vawlei ah a ram kauh tertu kan si kho ve lai. Pathian nih A tthawnnak baan in kan tlai cio ko seh!

C Duh Kam
Executive Minister
Chin Baptist Churches USA