Khrismas Thluachuah

CIM Khrismas Caan Hmannak (December 25, 2010)

Caan tlaitu: Siang Dun

Thawngttha chimtu: Rev. Dr. Chum Awi

Happy Merry Christmas to You All!

Nihin cu khamhtu Jesuh chuah ni a si. Pathian nih cun zungzal thihnak chung ah kan um lio zong ah a kan philh lo, misual mi a kan tlanh ding ah vawlei ah hrinnak a in. Zei tin dah Jesuh kan don cio hna. Jesuh cu toidornak he a ra. Jesuh duh ning don khawh zuam hna usih. Kan thinlung chung ah hmunhma pek khawh zuam hna usih. A chuah ni kan lawmhmi Jesuh hi philh hna hlah usih. Nihin thawngttha a kan chimtu hi Rev. Dr. Chum Awi a si. Rev. Chum Awi hi vawlei lei in siseh, biaknak lei in siseh, khuaruahkhawhnak le tthanchonak lei ah lam a kan hmuhsaktu kan pa pakhat kan ingeih chunmi a si. Dallas Chin Baptist Church ah pastor le Global Chin Christian Fellowship (GCCF) ah General Secretary a ttuan lio mi a si. Upatnak le lawmhnak he dong hna usih, Rev. Dr. Chum Awi.

KHRISMAS THLUACHUAH

Christmas Blessings

Chum Awi

Bible Cherhchan: Luke 1: 46-50

Mary nih aa thawh i:

1. "Thanh tuah, ka lungthin, Bawipa lianhngannak cu.

2. Ilawm tuah, ka nunnak, Bawipa na Khamhtu cungah;

3. A salnu hi hitluk minaota ka si ko nain Aa ka philh lo.

4. Nihin thok in hmailei ahcun mi vialte nih thluachuak nu an ka ti lai;

5. Bawipa, a tthawngmi Pathian nih, ka cungah khuaruahhar tuk in rian a ttuan.

6. A min cu a thiang;

7. Amah a ttihmi vialte kha chan khat hnu chan khat in a zaangfah hna.

2010 Khrismas Lawmhnak Biahmai:

Zumtu u-le-nau vialte hna, Bawipa dawtnak thawngin 2010 Khrismas caanttha kan phan kho. Amin thangtthat si ko seh. A hleice in keimah kaa lawm. Aa ka dawt tuk. Nan ka dawt tuk. Thlaza nan ka cam piak. Atu caanttha nan ka pek. Bawipa nih Khrismas Lawmhnak le Kumthar thluachuahnak vialte kan cungah tlun ter ko seh. A biik in, Chin miphun cungah.

Khrismas Biafang fian ternak:

Christmas timi biafang hi Christ le Mass (Khrih zanriah) timi biafang 2 komhmi: England Mirang hna nih December 25, Khrih chuahni, tiin Bawipa Zanriah Hrawmnak an hman ttimi in a rami biafang asi. French holh in Noel, Spain nih Navidad, Italy nih Natale (an zate in Chuah Ni tinak an si), German nih Weihnachten (a thiangmi zan) ti asi.

Khrismas Ni: December 25 Kong

Jesuh chuah lioah atu calendar kan ngeihmi nithla relnak hi vawlei cungah a rak um rih lo. Pope Juius Inak nih AD 350 hrawng ah tlangbawi Dionysius cu Calendar ser a rak fial. Culio ahcun mifiim, mithiam, vawlei killi kong theitu hna, tiah ruahmi hna cu Catholic Khrihfabu lei hruaitu hna an rak si. Vanrang toi minung dihlak caah hman tti dingmi nikhat a thiim ter i, December 25, tiah a sawh. Cucu Khrismas Ni ah ser hramthoknak asi.

Bible chungah Khrismas Kong an ttialning

"Vawlei sualnak", timi "misual" khamhtu ding ah a Fapa sianlo Pathian nih a run thlahnak kong, Jesuh chuahkehnak kong, cu minung 5 nih an ttial. Biakam Hlun ahcun Profet Isaiah nih "Kan caah naute hrin asi cang; Fapa pek kan si cang," (Isaiah 9) tiah fiang tein a chim. Siangpahrang vialte lakah siangpahrang biik, fiimchimtu, hruaitu, asi lai, tiin a cuang. Cucu Judah miphun hna tuanbia ahhin roling bik biatluan a rak si. Judah miphun sal in a kan luat tertu Messiah a ra lai, tiin kum saupi an rak hngah. An ruahning in a ra bal fawn lo.

Biakam Thar cauk ahcun: Mathai, Jesuh zultu, Judah miphun dawtu le uartu bik, nih cun Jesuh chuahkehnak cu Abraham in David tiangah chan 14, David in Babylon sal an taan tiang chan 14, sal an taan in Messiah chuah tiang chan 14, a dawi khawh. Luka he an ikhahnak cu: vancungmi Gabriel nih mithiang Mary sinah langh in "Thiang Thlarau Fa na pawi lai, a min ah Emmanuel asi lai," tiin a rak chimhmi khan aa thok veve. Asinain, Luke cu a uak deuh. Cathiam le sibawi Dr. Luka nih cun "Theofilas" timi Pathian a duhtu sinah fiang tein a ttialmi cu: "Midangdang nih an chim tawnmi theih fiannak ding caah Jesuh chuahkehnak cu hringtu a nu Mary tiangtiang ka va leen i, a ka chimhning tein ka ttial ve," tiah ati. Hihi a uak bikmi asi. Marka le Johan nih hin phun dang deuh tein an ttial veve. A biik in Tipil Petu Johan Thawngtthabia chimmi in an thok veve. "Nannih nih cun piangthar tthabik nan ka ti ko nain, ka hnulei ah a ra dingmi Pathian Fapa cu a lianngan tuk, kei te hna hi cu a kedan hri phoihtu si ding hmanh ah kaa tlak lo," tiin Jesuh ratnak kong cu Profet hna bia bang, a ratnak lam sialtu, a bingbo remhtu, lamkawi din tertu fangfang ah, Johan cu aa chia. Johan le Marka nih kanmah fian awk ah ttha tuk in an langh termi cu: Tipil Petu Johan nih cun sual ngaihchihnak kong a chim hnu ah tipilhnak a pek hna, amah hnu ah a ra mipa nih cun Thlarau in tipilhnak a pek lai, ti hi asi. Hi zawnte hi nihin, kannih chan ah, Biapi taktak in kan ilaak dingmi asi. Johan uar a umnak bik cu: mifiim khuaruat phun Greek minung hna pom khawh ding in "Hlan hmasabik ah Bia a um, cu Bia cu minung ah aa cang, cu minung cu Pathian Fapa Jesuh Khrih hi asi, tiin hawi cungcuang in ttial khawh. Amak ve asi.

Jesuh Hringtu Mary cu Thluachuah rel cawklo a hmu

Nihin ahhin Mary timi min aa sakmi minung hi rel cawk lo, vawlei killi khat in mission tam tuk nih Maru min cu isak cio asi. Zeiruang ahdah Mary min cu an duh, kan duh cio hnga? Chim hau lo. Mi Khamhtu Jesuh hmanh a hringtu nu asi cu teh. Vawlei a dongh hlanlo Mary timi min cu kan isak lengmang cio ko rih hna lai. Uar a um tuk. Uar asinak bik cu Jesuh a hrin ca lawng ah asi lo. Amah lungthin ruang bik ah asi. Vancungmi Gabriel nih: Thlarau in Pathian Fapa na pawi lai, tiah a rak ti hnu ahcun, a lung a hmui tuk. Hmasabik ah a tuahmi cu: A u nu, Tipil Petu Johan hringtu, Judah tlawngbawi vialte lakah minthang bik Zakhariah nupi, zumhnak le Thlarau lei ah aa bochan bikmi, Elizabeth sinah a va tli hmasa bik. Zoh hmanh usih: Elizabeth min cu chan donglo in a laarmi asi. Zeicahtiah, Pathian a duh tukmi minu a rak si ve. Mary nih innka a hun kingh i, "Ka u, kaan leeng lai," tiah a hun chim ahhin a paw chungah a ummi Johan cu a cawl cang. Thlarau le Thlarau in an itong. "Ka nau na si ko nain, a ka Khamhtu Bawipa hmanh a hringtu ding na si caah, zeicahdah kei te hna cu na hong ka leen ve sapbei," tiah ati. Cu thinlung cu Pathian nih thluachuah a pek. Mary nih a u nu bia a theih tikah a tha a ther, a tuk a suum, ningtti bantuk in a um colh ve. "Zeicahdah hitaitai hin Pathian nih keimah salnu santlailo hi a ka dawt hnga?" timi thinlung khi Mary sinah a cuang colh ve. An hun i kupreek.

Mary nih hla a phuah

Vancung mi Gabriel nih a sinah bia a chimmi nih a lung a sukhai tuk caah Elizabeth te inn ahcun Mary nih hla a phan chom. Lung umlo tein hla a ttawn. A phuah. Hla a phuahmi hi midang kong, min thannak, min tthatnak, porhlawtnak, uanthlarnak bia aa tel bak lo. A lungthin chungah a hninghno mite, a thlum-almi, uktu bawi tangah salnu, fialmi, duhpaoh tuah termi, minaota, nehsawhmi, sal, nautatmi, mi duhlo mi, nain Pathian nih a philhlo mi nu, thluachuak nu, asinak tu kha hla in aa phuah.

Hmasabik ah: "Thanh tuah, ka lungthin, Bawipa liahngannak cu," a ti. Hmasabik ah liannganbik Bawipa, timi hi a chim. A nunnak lamtluan vialte, a lungthin dihlak, a sining dihlak in Bawipa Pathian cu upatnak a pek. Hihi Pathian thluachuah cotu nang le kei, Chinmi, hna nih kan philhlo awk hrimhrim asi.

Pahnihnak ahcun: "Ilawm tuah, ka nunnak, Bawipa na Khamhtu cungah," ati chapchap. Thluachuah a conak kha Bawipa cungah ilawmh peng ding in a nunnak hmanh a thaap. Khamhtu Bawipa cungah ilawm hna usih. Chin miphun, ilawm hna usih. Amah caah cun kan nunnak thaap hna usih. Bawipa nih a kan khamh caah vanrangtoi lei khuaza kan phan hna. Amh rian ttuan ding ah a kan thlahmi kan si. Tlingfel zumhnak he hmailei nawr hna usih. Hihi Mary hla phuahmi chungah a cuangmi asi.

Pathumnak ahcun: "A salnu hi, hitluk minaota ka si ko nain, a ka philh lo," a ti. Mary cu ngaknu thiang asi. Bawipa a ttihmi asi. Nuhmei fa asi ko nain tletlebuabua in a ummi asi lo. Nauta fa, dinnak duh, tthatnak lawng tuah, chiatbia chimlo, thluachuah dongtu ngaknu asi deuh. Judah siangpahrang Messiah cu mifiim, mitthawng, bawi upa fanu, hrinsornak lei in a saangmi, bawiphun, phunttha, chungkhar sin in hrin asi te lai, ti hi aho paoh nih an rak ruahmi asi. Atu cu miding le mittha kha Pathian nih a philhlo, salnu Mary kha Messiah hringtu ding ah a thiim. A mui aa dawh caah asi lo. A lungthin aa dawh caah. A phun a tthat caah asi lo. Pathian aa tlaihchanmi phun ttha asi. Veelngei Bawipa nih cun Amah aa tlaihchanmi lawng kha phunttha nan si, a ti hna a fiang.

Palinak ahcun: "Nihin thok in hmailei ahcun mi vialte nih thluachuak nu an ka ti lai," ti hi a phan hramhram. A ruang cu, Pathian nih a philhlo mi minung asi caah, amah bantuk minung cu fawi tein an chuak ti lem lai lo. An chuah zong ah amah bantuk in midang hna nih thluachuak minung an ti ve lengmang cio hna lai, ti hi a chim duhnak asi. Nang le kei zong hi kan chuahkehnak in siseh, atu kan sining in siseh, midang nih thluachuak nu, thluachuak pa, na si, an kan ti ve cio ding hi tlinh khawh kan izuam a hau ve. Nang le kei nih midang lawngte kha thluachuakmi an si, han ti hna ahcun nang le kei cu mitlinglo kan si.

Pangannak ahcun: "Bawipa, a tthawngmi Pathian nih, ka cungah khuaruahhar tuk in rian a ttuan, A min cu a thiang," ti hi a phuan. Minung sawhsawh ruahning in asi ti lo. Pathian program in a kal cang. Amah nawl in a um lo. Pathian nawl in a um. Vanrangtoi minung pakhat hmanh nih Thlarau fa an ngei kho bal lo. Atu cu amah nih Thlarau fa pawi asi cang. Khuaruahhar i khuaruahhar khi asi. A pawimi fa cu vawlei sualnak a kalpitu ding minung, Pathian Fapa asi ai. Hi zawn ahhin, nang le kei cu, Pathian nih Amah kha, tlingfel tein zumhngamnak kan ngeih caah, khuaruahhar a ser kho ding kan si ve a hau. Tlingfel zumhngamnak nih khuaruahhar a ser khawh timi hi kan pom a hau. Jesuh Khrih a nun lioah, mizaw a dam ter khawh hna. Khuaruahhar asi. Nain, "Keimah nih kan dam ter hna," a ti bal lo. "Na zumhnak nih an dawm ter." ti hi asi deuh. Kan nun chungah Pathian cu tlingfel zumhngamnak kan ngeih khawh cio a hau hrimhrim. Cucu lawngah Mary bantuk in Pathian nih kan cungah khuaruahhar rian a ttuan ve lai.

Paruknak ahcun: "A min cu a thiang," ti hi asi. Mary nih Pathian min cu a thiang, tiah a chim ahhin a sullam tamtuk a cuang. Bia tampi lakah, "Mithiang" ti hi Laimi nih kan uar ngaimi asi ve. Sualkoplo, thianghlim, aa cawhpanoklomi, a thurhnawmlomi, tibantuk vialte khi a sawh duhmi asi. Cucaah Bible thiamsang a cawngmi Tedim pakhat nih cun: Laiholh ah Pathian, timi hi cu mirangholh ah "Holy Father" timi he aa khat. Kan ngeihmi kan Pa hi sertu a si i, a thiangmi asi fawn, tiah Pathian timi biafang hi commentary in a tuah bal. Asi hrimhrim ko. Khuazing le Pathian ahhin Falam peng Bible cataang sang a cawngmi pakhat nih cun: Khuazing hi kan uar deuh awk asi, Pathian timi min naak in a uak deuh tiah thesis pakhat a ttial ve. Dr. degree an pek. A zeikhom a va si ah, ka chim duhmi cu: Pathian timi hi, a thiangmi min, holy name asi, tiin cohlang hna usih. Pathian min hi fawitehlek in chim le rel ngam ding hmanh asi lo, ti khin ruat hna uish. A thiangmi Pa lawnglawng nih kannih a fa le cu a kan zaangfah tawn.

Pasarihnak ahcun: "Amah a ttihmi vialte kha chan khat hnu chan khat in a zaangfah hna," ti hi a phuah chih. Amah lawng siloin, aho paohpaoh, Pathian a ttihmi hna cu, anmah chan chung lawng siloin, chan khat hnu chan khat, vawlei a dongh hlanlo, Pathian zaangfahnak an co lengmang lai, ti hi a chim duhmi asi. Pathian nih a zaangfahmi si cu kan duh cio. Zeitindah asi khawh lai? Amah a ttihmi kan si lawnglawng ah. A poimi cu: Kan pipu hna nih Pathian an rak ttihzahmi kha kan chan ahcun Pathian thluachuah le vanni kan co hna i, kanmah le kanmah kan ihngal ti lo. Kan iphilh ter. Thluachuah rel zia zong kan thiam ti lo. Pathian zaangfahnak zong kha zeirello in kan um cang. Kan tlonleenning a chia. Pi le pu hringsortu hna zumhnak zong kan pom ti lo. Tlingfel zumhnak timi fektthup zumhnak cu chim lo, puanlau zumhnak, hninsai zumhnak, rock and roll zumhnak deuh hna in kan nung. Pathian ttihnak kan ngeih ahcun pupa hna fektthup zumhnak kha kan itlaih awk asi. Culawng ah Mary chimmi: Pathian zaangfahnak kan co lai.

Biadonghnak:

2010 kum cu a liam zuahmah ko cang. Khrismas nih a kan don. Kumthar nih a kan hngah. Kan inuam tuk hna. Hilio caan ahhin, kanmah Chin miphun sinah Mary nih hla a phuahmi hithluachuah kan comi he reltonh izuam hna usih, tiah kan sawm hna. Bank ah phaisa tlawmte kan ngei, a nawi in tihang le mehmua kan zal, kan refrigerator ah tikiik kan ichiah, kan meh uih hlah seh, tiah kan chiah, vawleicung mining rel cawklo hna cu refrigerator an ngei lo, bank ah phaisa an ngei lo, mehmua cawwknak an ngei lo. hese rawn ah niliin le khuaal ah ti din awk ngeilo, rawlttaam tihal, thih bawh minung tampi lakah Pathian thluachuah a cotu cu nang le kei kan si. Innthlung tangah ihphah he mitkuh thaw tein nang le kei kan it kho. Zingka ah kan tho i, dam tein kan cawlcaang kho. Zeitluk mithluachuak dah kan si. inn ngeilo, ihnak ngeilo, zawtfah ruangah aa tthang ko nain a thjocaang kholomi minung, thihbawh minung tamtuk lakah nang le kei cu... A leng ah kan kal i, midang hna kha, "Na dam maw?" tiah an kut kan tlaih khawh hna, kan i kup, kan i reek, kan liang kan ibeeng kho hna. Midang dam tertu dirhmun ah kan diir. Pathian zaangfahnak thawngin. Ramdang tampi ah Chin miphun kan peem kho hna. Vahvaih asi lo. Pathian a kan thlahmi kan si. Kan phanhnak ram ah Amah Thawngtthabia nunpi kan herh. A kan zaangfahnak nunpi kan herh. A kan dawtnak lehrul cham kan herh. Kan kaltaakmi hna caah thlacam kan herh. Mary cu Gabriel chimhmi kha a dihlak in a pom. A lung a hmui tuk. Tehte ah Elizabeth a va sawm. Hla in aa lawmhank a phuah. Kannih zong Pathian nih kan cungah khuaruahhar a sermi vialte hi hla in phuah ve hna usih. Midang le miphun dang sinah tehte khaang hna usih. A Thiangmi Pathian cu chan dong loin ttihzah hna usih. Cucun chan dong loin thluachuah rel ve hna usih.

Jesuh A Chuahnak Hmun le Caan

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (December 19, 2010)

Caan tlaitu: Siang Dun

Phungchimtu: Rev. Philip Hrengling

Khamhtu Khrih chuahnak ni le thla a kan phaktertu Pathian kan thangtthat. Pathian cu kan itheih lo lio zong ah dawtnak in a kan vengtu a si. Jusuh nih cun a nunnak pek in a kan tlangh. Jesuh dawtnak hi a ngan taktak ko. Jesuh zoh chih in kan nunnak lam ah hmai ah kal hna usih. CIM chungtel zumtu pathat cio cungah lomhnak kan chim. CIM a nun khawhnak cu Pathian thawng le nangmah na telnak thawng in asi. Nihin thawgttha a kan chimtu hi CIM ah caan saupi Director a kan ttuan piaktu Rev. Philip Hrengling a si. CIM can saupi a rak hruai. A mah kuttang ah chungtel tampi kan rak karh. CIM cauk zong a kan chuah pi khawh. A cungah lomhnak a tam hringhran ko. Upatnak he a kut ah caan kan pek cang.

JESUH A CHUAHNAK HMUN LE CAAN

Cathiang rel ta usih! Luka 2:4-7: Josef cu Galiliram i Nazaret khua in Judearam i Bethlahem khua an timi, Siagpahrang David chuahnak khua ah khan a kal. Josef kha khika i a kalnak cu amah kha David hrinsor a si caah a si. Cun min thlak awk i a kal ah khan a hammi Mari kha a sinah aa kalpi. A ni thla kha a tling dengmang cang i khika i a um lioah khan a hrin can kha a phan, fapa te kha a hrin i cucu fater a si. Puan in a zual i caw rawl einak kuang chungah khan a thlim- riahnak khualbuk ah khan an caah hmun a um lo.

Bawi Jesuh a chuahnak hmunhma le ni le caan ahhin ziah hi tluk hin hmun a um lo? a caan pek zong a um lo ti hi ruah awktlak ngai a si. Mi lungthin ah i manh lo caan, hmunhma pek khawh lo caan theng ah Jesuh a chuah hi a ruang a um hnga maw? Pathian khuakhan maw a si hnga? minung leikap in chambaunak dah a si hnga?

Jesuh a chuahnak tuanbia tawi kan hmuhmi cu a chuahnak hmun Bethlahem cu Jerusalam lei a tlawngmi hna nih an tan pahnak le an i din tawnnak hmun rem ngai a si. Jerusalem khuapi cu mikip nih hmuh le tlawn duh cio a si i, Bethlahem i tan pah cu a nuam ngai in an theih. Jesuh a chuah lio hrawngah hin Siangpahrang Awkastas nih ramchung ah a ummi vialte David hrinsor a simi milu rel dingah nawlbia a chuah. Cucaah min i thlak awkah a mi paohpaoh in anmah le an khua cio ah khan an kal. Josef zong cu David hrinsor a si ve caah min thlak awk ah a hammi Mari kha aa kalpi ve. A ni thla kha a tling dengmang cang i, khika an um lioah khan a hrin can kha a phan. Fapate cu a hrin i cucu a fater a si. Puan in a zual i caw rawl einak kuang chungah khan a thlim-riaknak khualbuk ah khan an caah hmun a um lo.

Ram chungah David hrinsor vialte min thlak awkah anmahle khua cioah an kal caan cu sikaw, lampi le riahnak inn paoh cu minung an khat ko lai. Riahnak khualbuk le i dinhnak hmun zong ham cia dih a si ko lai. Kalnak le riahnak zong a cuh in i cuh dawh an si. Chungkhar unau i hmuh caan, i ton caan le hmun khat ah riah tti caan a si. America ah Thanksgiving hi November zarh donghnak a si. Cucu an sunsak ngai ve i, chungkhar i hmuhton caan le rawl dum ti caan ah an hman. Rian ah a khunh a la kho lo zong hi ni ahcun a khunh pek dih a si. Hi bantuk caan ahhin khual a tlawngmi an tam ngai i, i manh lo cio a si. Tlawmpal ah Christmas ni le caan nih a hun zulh i, rian tam aa peh. Mi paoh i manh lo cio a si. Cucaah America um Laimi holh cu ka bizi tuk ti a si. Bizi tuk cang ahcun, Pathian he zong appointment lak khawh lo, hmun le caan pek khawh lo a si.

Bawi Jesuh a chuah lio hrawnghrang ahhin mikip cu anmahle rian herh ah an buai cio lai i, naute Jesuh le a nu biak chonh can zong an ngei kho lai lo ti cu mitthlam in cuanter khawh a si. Caw rawl einak kuang an hei tan pah ko zongah lungthin le pum i manh lo cio cu an si hna lai i, Jesuh tonnak hmunhma le caan pek khawh a har kho men. Atu chan cu minung pakhat le pakhat iton zong hi appointment lak hau lengmang in a um cang. Ton kan duh i, can le hmunhma na ka pe kho hnga maw? ti a si lengmang. Minung sinah cun appointment lak khawh lengmang a si pah ko nain Pathian he i tonnak dingah appointment lak hi a tlawm ngai. Khrihfabu cawlcanghnak le Nubu nih thlacamnak an ngeihmi ti bantuk hmanh ah micheu cu a hmun le a caan kan pe kho tawn lo.

Tukhal pawl cu lamhlapi in an ra; an laksawng te he naute Jesuh cu a nu he khan an va ton i, cu an laksawng te he cun an biak. A caan an pek, hmunhma zong an ngei. Pathian Fapa cu hi vawlei cungah a thlite le hmun kiangte ah run inn ngei lo in a chuak. Cun khualtlawnnak puan in zual a si. Hla phuahtu Emily E. Elliot nih hi Bible caang Luka 2:7 lakin Hlabu 85 kha a phuah. A hla bia a ttialmi cu:

A caang khatnak ah; Bawi tthudan le suiluchin kha na kaltak, asinain Bethlehem ahcun ihnak hmun hmanh kha na ngei lo.
A caang hnihnak ah; Vancung ah lawmhnak hla an sa; asinain vawlei ah toidornak na in.
A caang thumnak ah; Vawlei ah sermi saram cenghngia le vate nih hmun an ngei; siseh Pathian Fapa cu vawlei ah ihnak hmun hmanh a ngei lo.” 
A caang linak ahcun; Jesuh a ttum tthan tikah, ka pawngah um tuah a ka ti lai” tiah hla dawh ngai a phuah. Hi hla nih Jesuh chuahnak hmanthlak a fianter ngai.

Vawlei misual khamhtu Jesuh cu vawlei a rat lioah inn nuam le inn dawhpi kha i thim loin lothlo le sattil zuattu inn tu kha aa thim deuh. Run inn ngei lo le khual puan in zual kha aa thim deuhmi a si ko rua hih. A kum a hung upa deuh i kum 12 a si lio zongah Jerusalem lei lampi le biakinn ah a nu le pa nih an va hmuh. Inn ah siarem ngai in a um lo. A kum a hung upa hnupi zongah pakhatpa nih “Na kalnak paoh ah kan zul lai” tiah a ti i, Jesuh nih cun “Cenghngia nih kua an ngei i vate nih bu an ngei, sihmanhsehlaw Mi Fapa cu riahnak hmun hmanh ka ngei lo” tiah a ti (Luka 9:58 ). Hika Jesuh biate hi minung ruahnak in ngaih ahcun, lung a hno ngai. Jesuh nunnak lampi cu caw rawl einak kuang in vailamtahnak tiang a kalmi a si. A donghnak ahcun, an vuinak a thlanpi zong kha a lawng ko. A rian liimnak dingah hmunhma lakin le siarem tein nunnak caan hman hi a si kho hrimhrim rua lo.

Atu kannih chan zongah Bawi Jesuh a chuah ni le caan cu rian tam lio he aa tong, khualtlawn caan he aa tong. Cun khuasik can a si fawn. Cu tikah Pathian biaknak a caan pek a har, tenh khawh a har; ruah can zong a um kho tuk lo. Jesuh cu hmunhma le a caan kan pek khawh lo hmanhah amah tu nih a khualtlawnnak a donghnak bik i a chimmi cu “Ka Pa inn chungah khaan tampi a um ko i cuka i nan caah hmun va timh awkah ka rak kal lai” (Johan 14:2) a ti. Vawlei ah riahnak hmun le tonnak caan a ngeih lo hmanhah amah nih cun hmun a kan timhpiak peng ko. Van innka cu a hun lai i, ahohmanh lam pawng le innka ah khuasik bu in hngah a um ti lai lo. Run rep lo ah a chuak i, riahnak hmun a ngei lomi a si ko nain, kan caah run inn dawh a kan timhtuah piaktu Khamhtu Jesuh cu thangtthat peng usih!

Philip Hrengling

Maryland, USA

I Thumh Nun

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (15th December, 2010)

Caan tlaitu: Ngun Thawng Lian, Japan

Thawngthabia chimtu: Rev. Sang Cung Uk, The Philipines

Zumtu nu le pa hna,

Pathian Dawtnak, velngeihnak le lomhnak cu nan dihlak cio cungah hmun tthan ko seh. Dawtnak in lam a kan hruai zungzal tu Bawipa Pathian min ka thangtthat.

Luka 1:38 "Mary nih a thawh i, "keicu Bawipa salnu ka si ko, na chim bang cun ka cungah si ko seh," tiah a ti i vancungmi nih cun a kaltak."

Thlacam sawmnak:

• Zumhnak lei ah kan pa asi mi, Rev. Dr. Sang Awr nunsau nak Pathian nih a chap nak ding caah
• Ram rianttuantu hna le hruaitu hna caah
• India, Malaysia hna ah thinphannak le harsatnak he a um mi kan phun hawi hna caah
• Kan Khrihfa bu cio Pastor, Khrifa upa hna le hruaitu hna caah
• Missionary hna, ramchung, ramleng ah Bawipa caah rian a ttuan lio mi hna caah etc..

Nihin, CIM caanhmannak ah thawngtthabia a kan chimtu cu, Thantlang Baptist Church ah Pastor, Thlanglei Laitlang, Kanpelet area rammui rianttuannak ah arak i pumpe mi le atu lio Philipines ah PhD a cawng lio mi Rev. Sang Cung Uk (Century Pa) a si. Lunglomhnak nganpi kan nei i, Bawipa nih kan dihlak caah, thawngtthabia thlachuahnak kan pek piak ko seh.

(Orhlei kam a hriangcem hi Rev. Sang Cung Uk a si).

Rev. Sang Cung Uk:

I thumh nun

Caang thim: Filipi 2:7ff

Biadomhnak: (December 2, 2010 ni): “ X’Mas Discount” an van ti len le Mall (market) ah ka va kal ve. A mak ngai mi cu hlan lio ah US$10 i an zuar tawn mi angki kha, US$5 bak ah an thumh i an zuar. Ka hawipa tangka ka cawi i, zun- 2 bak lungawi tak in ka van cawk. A zuartu nih "A quality a mah ning asi ko, Xmas caan a si caah a man kan thumh bia tu a si“ a ti. A cawtu vailte kan i lawm, a zuartu zong a nuam ngai, kan dih lak lunglomhnak in kan khat. Cu “X’ Mas discount” nih “X’Mas nun duhnung” pakhat hmantlak a ka suai piak. Cu nun duhnung cu “I thumh nun” asi i, kan Bible ah a cuang len ko.

Biachung:

I thumh nun cu tangdor nak nun in fian ter ah kan palh lai lo dah.

(1) Kan Bawipa Jesuh Khrih cu vawlei ah ‘i thumh nun’ he a ra. Cawrawl ei nak kuang, hlawhhlangnu , thinghmuimi etc.. hna sinah a tlong leng, luat nak thawng tha a chim. Paul nih fiang ngai in “Pathian si nak kha a ngei ko nain.. Sal si nak kha a laak" a ti (Filipi 2:7). Cu nih a kan chimh mi cu Christmas nun cu i thumh nun asi ti asi. Voi khat ah Pastor pawl meeting an tuah an ti . Khual cheu cu theihhngalh inn ah an i tthum. A cheu hotel ah an i thum. Chun lakphak ti din pah ah biaphong an deng hna. A cheukhat nih an tlunnak hotel a that ning kong an chim, a cheu nih an tlun inn ngeitu an fel lonak kong an zai, an bia a thaw ngai rua .

Kan Bawipa Jesuh tu cu vawlei a tlonlen lio ah “Caw inn hotel” ah ai thum diam, zohkhenh tu reprai ngai a ngei lai lo dah! Ruah awk ah….???

(2) Mary kha vanmi nih na chung in mi khamhtu a chuak lai an ti tik ah “kei cu Bawipa salnu ka si ko, na chim bang cun ka cungah si ko seh“ a ti. A uah lo, a phorhlaw lo. Lai tuanbia ka nu nih a rak ka chimh bel. Vorvok ti mi saram hi saram vial te nih saram bawi ah democracy vote in an thim ti asi. Vorvok cu bawithim mi si cu a lawm tuk luakchauk, a uang, a phorhlaw i, a per, a chawi, a lam an ti. A perchawi nak ah eiinn a vai pal sual rua, vanchait ah ekkhur ah a tla diam ti asi. Cu caah vorvok khi a rim a nam nak asi, ti a si. Mary nih “Bawipa salnu” tiah tangdor nak a ngeihmi nih hin Messiah nu sinak degree a ngeih hi a feh ter. Tangdornak nunnak hmun ah Jesuh a chuak (Luke 1:38).

(3) Tipil petu John cu “Vancung pen nak cu a nai cang” ti ah Judea ram car ah a au len ko. Mi nih an fuh len i nangmah cu Messiah cu na si ko lo maw? An van ti len. An uar tuk cang! A lartuk cang. An but len. Kan nih cu kan hnar a puar hnga i “si ril mal” kan ti men sawk hnga. Nain John hi a mak ka ti . “Kei cu Messiah i a keden hri phoih tu hmanh ah ka tlak lo” a ti hna. (Cf: John 1:26; Matthai 3:1ff). Thantlang Pastor ka tuan lio ah an ka chimh mi ral bawipa kong ka lungchung ah a hong chuak ve . Khua te lei pa nih ralbawi pa khat Major kha Captain tiah a auh sual an ti. Ralbawipa nih zaih Major cu Captain na ka ti hrim a ti i, thi deng in a vuak an ti. Major hi Lt. Colonel ti auh an duh an ti. Jesuh Khrih cu Siangpahrang level cung (Senior general cung) a si nain, Sal (ralkap sen ngeilo) ti auh ah zei poi dawh asi lo. Kan nih theh???? (Ruah awk: Senior pastor, President, Founder, SayaGyi, PhD., Queen & King, Boss etc.. ti hna kan uar tuk sual maw?)

Christmas caan ah kan lut cuahmah cang. Kan nih zumtu Khrihfa pawl zong “ i thumh nun” hi kan cawn ve a herh rua ka ti. Cu nun cu Kan bawipa Jesuh nih a suai ta mi Christmas hmantlak pakhat a si ve.

CUCAAH:

@ Mirum deuh mi nih kan rum nak kha kan mahnak a harsa deuh mi hna caah tangdor he pek caan asi awk asi.

@ Mithiam mi hna nih a thei deuh lo mi kha kan ken kawi hna caan a si awk asi.

@ Lunglawmh nak a coting mi hna nih ngeihchia mi hna kan hnemh hna caan a si awk asi.

@ Keimah ka hman ti i “thiam co” i cuh loin keimah “ka palh”tiin lungthin thumh caan asi.

Biatlangkawm:

X’ Mas caan ah, Uahnak lo sehlaw Tangdornak thang seh. Siaherhnak nih kan khrihfa cu kan tuam sehlaw Dawtnak nih kan uk seh. Midang nakin ka thiam, ka thawng, ka ngei ti lungput tum sehlaw, keicu sal san tlai lo ka si ti lungput thang seh. Kan lungput cu Khrih nih a ngeih mi lungput “I thumh lungput” sihram seh.

Bawipa sunparnak caah si ko seh. Amen!

Sang Cung Uk

Manila

Bawipa Cu Keimah Sin Hrimhrim Ah Hin A Um Ko

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (December 12, 2010)

Caan tlaitu: Hrang Hlei (St. Paul, MN USA)

Thawngtha chimtu: Pu Cung Hu (Founder/CEO of Hakha Volunteer Blood Donors Organization, HVBDO, Hakha, Chin State, Myanmar)

Nunnak le damnak a kan pe i atu bang in amah thangthat kho ding in caan tha a kan ser piaktu kan Pathian a min thangthat si ko seh! Hmasabik ah ca thiang rel hma sa hna usih:

1Tlang khi ka hei cuan hna i,khuazei in dah bawmhnak ka hmuh lai? ka ti. 2Bawmhnak ka hmuh dingmi cu Bawipa sinin a ra lai, van le vawlei sertu a simi sin cun a ra lai. 3A ka hupphengtu cu i ṭhang peng ko sehlaw, ka tlukter sawh hlah seh: 4Israel hupphengtu cu a ngu bal lo i aa hngilh bal lo, 5Bawipa nih an ven ko lai, nangmah huhphenh awkah na pawngin an umhnawh ko. 6Chun ah ni nih harnak an pe lai lo i zan ah thlapa zong nih harnak an pe ve lai lo. 7Bawipa nih ṭihnak chungin an huhphenh lai i him tein an chiah lai. 8Atu in zungzal tiang, na chuahlei siseh, na luhlei siseh, an zohkhenh zungzal lai (Salm 121:1-8).

Thla kan cam ding mi:

• Pathian nih nunnak le ngandamnak laksawng a kan pek ca ah amah sin lila ah lawmhnak bia chim hma sa hna usih
• Taksa ngan dam lo ruangah lung rethei in a um mi nih Pathian pekmi ngandamnak an hmuh i hna ngamnak taktak an hmuh khawh nakhnga thla cam hn usih (e.g. kan pawng kam ah a um mi le kan hawikom, chung khat an min chim in thla cam piak hna usih)
• Uknak that lo ruangah hremnak le harnak a tuar mi Laimi le kan Kawlram miphun tampi nih zalonnak le daihnak an hmuh khawh nakhnga thla cam usih
• Vawilei khuaza kip i Laimi khrihfabu le an hruaitu hna le Khrih thawngtha phuangtu hna nih Khrih thawngtha kha mit hmai zoh loin an phuan ngam nakhnga thla cam piak hna usih
• Kan ram ah zalonnak tling a um khawh nakhnga thla cam hna usih.

Thawngtha lei ah kal usih:

Nihin thawngtha a kan chimtu hi Pu Cung Hu hi mi tampi nih Lai tlang ah thi hlutnak bank (Blood Bank) a thawk tu ti in hngalh a si. A chuah nak khua Mang Nu (Hakha peng) a si i a tu a umnak cu Hakha ah a si. A nupi Ngun Sui Din (Mih Nuai) he fapa Van Bawi Lian an ngeih. A tu lio te hi, America um mi Laimi zumtu u le nau sinah a rian tuannak (ministry) kong he pehtlai in chimrelnak le bawmhnak hal pah in a tlawn lio a si. A tu lio hi Indianapolis i Laimi khrihfabu pawl sinah caan a hman lio a si. Kan sinah thawngtha a kan chimh khawh ca ah a cung ah kan ilawm.

Mi cheu nih Pu Cung Hu a rian tuannak (ministry) hi nan theih rih lai lo ca ah a tawi nak in kan vun langhter:

1. December 1, 2004 ah Hakha Volunteer Blood Donors Organization (HVBDO) ti mi thi hlut bank a thawk.

2. Self-support in hi rian hi arak thawk nain a rian tuan a thathnem ning kha mi tampi nih an hmuh tikah tha zaang an pek cio i nihin ah cun HVBDO rian tuannak cu mizaw le mi har, sifak san tlai lo caah nunnak le ruahchannak hrampi pakhat ah a hun ichuah.

3. Nihin tiang HVBDO nih rian a tuan khawh mi cu:

• Hakha Civil Hospital ah thi thawl 1700 leng a hlut cang;
• Mi zaw 800 leng a bawmh cang;
• Mino 700 leng thi hlu ding in organize a tuah hna;
• Hakha sii zung nih thi a herh mi 98% cu HVBDO nih a pek

4. Amah Pu Cung Hu hrimhrim nih thi voi 11 a hlut cang

HVBDO rian tuannak cu Pathian nih thlua a chuah i, kan Lairam lawng si loin Kawlram level tiang in min that upat peknak tampi a hmuh [e.g. General Director, Union of Myanmar Health Ministry, Yangon (2005); Chairman, Myanmar Red Cross Society Of Yangon (2008); Deputy, Union of Myanmar Home Affair Ministry, Yangon (2009)]. Cun amah Pu Cung Hu zong Kawlram journals le makazin tampi nih interview an tuah [e.g. The Myanmar Times, 2005; Health Digest Journal, 2006; Economic Journal, 2007].

Hmailei ah HVBDO nih chun mang a manh mi cu, Lai tlang khua pi kipah hi thi hlutnak bank phun a um cio khawh nakhnga a herh ning in lam hmuhsak, ruahnak pek, le bawmh chanh ding a si. Amah Pu Cung Hu he direct in chawnh le pehtlaih a duh mi nih 317-531-8199 ah chawnh khawh a si i cunghu2007@googlemail.com ah ca kuat khawh a si.

Thawngtha kan ngaih hlanah, Mang Hre nih Southern Gospel hla Step Into the Water a remnak in a tial nolh mi Ka Tih Lai Lo ti mi hla vun ngai hmasa hna usih.

Bawipa Cu Keimah Sin Hrimhrim Ah Hin A Um Ko

Bawipa nih Profet ka in, "Ngaknu cu fa a pawi lai i a min cu Emmanuel a si lai," tiah a chimmi a tlinnak hnga caah, hi thil vialte an hung um hi a si. (Emmanuel ti cu Pathian kan sin ah a um, tinak a si) (Matt 1:22).

Bawipa a vel thawng in, CIM ah thawngtha chimnak caan tha a ka petu Pathian cu a min thangthat si ko seh! Caan a ka zaangfah tu hna kan upa tawlrel tu hna sin zong ah kaa lawm tuk hringhran.

"Maw Bawipa Jehova Pathian, na rian ka tuannak ah ka si khawh chung in le ka lungthin dihlak kan pek cu na hngalh.A tu bel hi, phaisa thazaang lei in, ka har cang caah, USA a ummi hna, ka unau pawl sin ah, bawmhnak hal hna ning law, na lung a tling hnga maw? Na ka sianh hnga maw, Bawipa. Ka sin ah na um a si le na hmai na ka hoi a si ahcun, ka kalter ko sawh" tiah ka thlacaamnak cu, caan tawite chung ah, Bawipa nih a ka theih piak i, CEBC Krihfabu hmang in, November 30, 2010 ni ah USA vawlei cu a ka lamhter.

Zaan lai ah, USA khua nganngan hna cu,vanlawng cung in it loin ka bih i ka cuanh.USA um, Laimi nih vanram naih bikcem an rak timi hi, hi pei a si ko hi ka ti. Ka lungthin ah Pathian bia a hung chuak colh mi cu, Lot le Abaraham an i thennak kong kha a si (Gen 13:9). Lot nih, khua a cuan i, Pathian dum bantuk nelrawn kha aa thim, Abaraham nih a that lonak, a tangmi, ram tha lo deuh kha a co ve. A hnu bel ah, cu nelrawn dawh cu, zam takmi khua ah a cang nain, Abaraham tu cu, ram chia deuh chung in, rumnak taktak he khua a sa. Cu nih cun, keimah caah fimnak a ka pekmi cu, "khoi ka hmun ah dah ka um tinak in, a ho he dah ka um" ti hi a si. A si! Khoi ka hmun paoh ah um ko u sih, nain, Pathian he kan um ti ahcun, hmun tha cu a tha chin lai i, hmun chia zong a tha ko lai.

December thla cu, Krihfa chim lo, fa lo hmanh nih, an i nuamhbik caan ah an can ter. Nain, Krihfa tampi kan caah ah cun, zuun ngaih caan, lunglen caan, a thimi hna theihthan caan ah kan hman theu. Hi kan mithli le ka lilennak nih, Jesuh hmu kho lo in a kan hrem (Johan 20:15-16, Luka 24-31). A caan ah Bawipa nih nih kan hmailei in lam a kan hruai i,tluang duahmah in kan kal kho, a caan bel ah, hnulei in kan ral a kan ven piak i, a kan zulh. Pathian ka sin ah dara maw a um lo ti lo ee tiah kan i ruat. Kan ral a chia. Kan ning a ti. Pathian dai tein a um cu, kan sin in aa then a si lo. (God's silence is not his absence).

A tu lio caan ah, Krihfa bu nih zeirel huaha lo mi, Pastor zong nih kutrit tlak duh ti lomi hna kan um hnga maw? Member sin zong in upatnak a co ti huaha lomi Pastor hruaitu hna tah kan um hnga maw? Dawtmi nih then mi hna, nu le pa nih hlawtmi hna, fa le nih kal tak mi hna, rualchan chungkhat nih rem ti lomi hna tah kan um hnga maw? Vawlei cung ah hin, keimah lawng te ka si ko cang a ti mi hna tah kan um hnga maw? Zoh tuah....!

Pathian minung taktak a si mi, Elijah kha na ruat bal maw? Israel mipi sin ah a bia a nung kho ti lo. Thah an zalh beh rih. A lungre a thei tuk. A lung a dongh caah, a tha a der, a thlep, a uai. Rawl hmanh a hlam kho ti lo. A tha a dih i, a vun hgilh kar lak ah, Pathian vancung mi nih, changreu le ti a run kuat.A tho i a ei. A chimmi cu, "keimah keimah lawnglawng hi Bawipa Profet a tangmi ka si; sihmanhsehlaw Baal profet cu 450 an si" (1 Siangpahrang 18:22)." A za cang; a tu cu, ka nunnak kha la ko (1 Siangpahrang 19:4). Bawipa nih, nangmah lawng na si lo da kaw, cu tluk luamman cun, na zaang a der ee. Rawl umlonak hmun le rawl petu um lonak hmun ah da kaw, meilung in rawhmi changreu thaw taktak kan dangh khah! Zohhmanh, hawikom tampi kan nganhpiak ko khah. Israel chung hin, Baal hmai ah a khuk a bil lo i a hnamh zong a hnam lomi 7000 kaa nganh hna lai (1 Siangpahrang 19:18). Ziah nangmah lawng na si tung lai lo ti kha Pathian bia cu a si.

Vawilei cung ah hin, keimah te lawng ka siko cang, a hohmanh nih an kan daw duh ti lo hi ta,dawtu le bawmchantu zong ka ngei ti lo hi ta,tanhtu le dirpi tu zong ka ngei ti lo hi ta ti in, kan hnabei a dongh lio zong ah, Bawipa Pathian nih hawikom tha a kan pek. A caan ah a Vancung mi hna an si, a caan ah a minung hna an si.

Bawipa Cu Keimah Sin Hrimhrim Ah Hin A Um Ko (Emmanuel).

Pathian nih thluachuah kan pekpiak ko seh! Amen.

Pathian Sinin Mithmaittha Peknak

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (December 8, 2010)

Caan hmangtu: Ngun Thawng Lian

Bawi Khrih ah Zumtu Nu le Pa hna,

Dawtnak ruang ah Van sunparnak vialte kaltaak in, misual mi hna kan caah hi vuleicung ah a ra mi, kan Bawipa Pathian min thangtthat si ko seh! Cu Jesuh Khrih dawtnak, velngeihnak le daihnak cu, thawngtthabia aa hrawm mi nan dihlak cung ah a thar in hmun tthan ko seh!

Luka 2:13, 14 "Cu cangka cun vancung ralkapbu nganpi cu vancungmi sinah khan an rung lang i Pathian kha hla in an thangtthat:

"Asang bik van ah khin Pathian cu sunparnak hmu ko seh, Cun a dawtmi hna umnak vulei ah hin remnak um ko seh," tiah an ti."

Chin Internet Ministry cu, Bawi Jesuh Khrih zumtu hna, Khrihfabu thleidannak um lo in Laiholh in thawngtthabia i ruahtti nak, Thlacamnak i cahnak le Pakhat le pakhat zumhnak ah kar kan hlannak ah thazaang i pek nak hmun asi. Tlamtling lo ngai le thiam lo ngai in nihin tiang tikhawh tawk tein ttan kan la lengmang ve. Chungttuan hna caah Thlacamnak in rak kan bawm tawn ve u law, ruahnak peknak le nunchimh nak zong rak kan nei tawn uh ti zong kan sawm duh hna. Aho pumpak mintthatnak caah asi lo i, kan Bawipa Jesuh Khrih sunparnak caah si seh law, thawngtthabia hna ah thaazaang na laak khawhnak asi ve sual ah cun, kan ilawmhnak asi ko.

Pathian sinin Mithmaittha peknak

(The favor of the Lord)

Luka 1:30, 31 "Vancungmi nih cun a thawh i, Mary, na thinphang hlah. Zeicahtiah Pathian nih nangmah cu vel an ngeih. Nau na pawi lai i fapa na hrin lai i a min ah Jesuh na sak lai".

(The angel said to her, "Do not be afraid, Mary; for you have found favor with God. And, behold, you will conceive in your womb and bear a son, and you shall name Him Jesus")

Krisamat thla kan hung phan tthan hna. Ramleeng um mi hna kan ca cio ah, unau le nu le pa hna ngaih a hung zual i kan ram lei rumro cuanh pah cio asi. Zeicahtiah, Lairam kan rak um lio hna ah cun, Krisamat cu, kan sunlawih tuk i, zapi sin chuahlanghnak hmanh ah hrukaih thar he lo cun lung a si kho tawn loh. Zeiruangset cem ah ti cu a chimawk theih cio lemlo asi kho men nain, Krisamat cu i ngaihtuk cio a rak si tawn ko. Kahawipa hna nih cun, 'keicu, krisamat nii zanleisang rawldum lio hrawng i saphawtu si kha kaa nuamhcem mi asi ko rua' ati :). Kan i nuamh mi tete hi an idang cio ko lai nain, Lairam ah cun a rak nuam bak ko ti kha, Krisamat thla ah ram ngaihnak in ka vun hlawi ta.

Jesuh Khrih khamhtu le Bawi ah a cohlang cang mi, zumtu hna nunnak ah, zeibantuk hi dah a sunglawicem hnga tiah ka ruat tawn! Keimah le mah bia kaa halnak nih thuk deuhin khua a ka ruah ter i saduhthah phunphun ka neihmi hna hi tlam hei tling seh law, zeidah a lawh hnga? ti zong ka hei purhdah chin! Asinain, cu ka saduhthah hna cu, Laimi ka si nak le ka phanh tawk ka kiangkap tiang lawng a huap khawh caah keimah duhnak lawng an si i, mahzawnruahnak (selfishness) ah a ka hruaitu lawng asi tthan caah a him mi asi kho hrim lai lo tiah bia ka thluk tthan. Cucu, buaktlak in khua kan ruah tawn cio ning a si ve ttheu lai dah!

Acunglei Baibal ah kan hmuh mi cu, Vancungmi nih Mary sin ah bia a chim. Mary, na thinphang hlah! Bawipa nih vel an ngeih! Bawipa nih mithmaittha an pek! a ti. Cu bia cu, zumtu kan dihlak ca cio ah a biapi cem rua tiah ka ruah! Kan Bawipa nih mithmaittha pek mi kan si ve le si lo hi asi!

Phaisa le Inn lo, chawva tampi a nei mi zong na si men ko lai! A sinain, na neihchiah le na chawva neih mi nak in, Bawipa mithmaittha pek mi na si maw si lo ti hi bia rak i hal ve hmanh! Cataang sang pi zong na si men ko lai? Pathian mithmaittha pek mi na si hlei lo ah cun, na neihchiah, na fimthiamnak hna hi an lomhter tu an si kho lai lo i Na nunnak chung taktak ah na hlam mi te a um peng lai. Cucaahcun, sifak kan si ah, nunnuam deuh an si ah, Ramttha um an si ah, cataangsang an si ah, taang neilo kan si ah, Sertu Pathian mithmaittha pek mi si nak hi Zumtu kan nunnak ah a lianngancem i a sunglawi cem mi asi ti hi, kei ka nunnak ah a fian ve ning asi!

Bawipa sinin mithmaittha a hmu mi hna cu, ral zong nih an tei hna lo i, an tuah mi kip ah khua aung an tong tawn! Zeicahtiah, zeizong vialte nawlneitu bik Bawipa huham nih a tuam zungzal hna caah asi. (Psalm 1:1ff; 5:12; 41:11 etc..) Cucu, zumtu poh nih kan duh cio awk asi i, kan kawl ding mi zong asi! Cutisiah, zeitindah Pathian sin in mithmaittha pek mi ka si khawh ve lai? A tawinak in a tang lei ah zoh hna u sih!

Jesuh Khrih khamhtu le Bawi ah rak cohlang hmasa! Nunnak thar, thlachuahnak thar vialte a hram pi Jesuh Khrih nih ka nunnak, na nunnak ah hram asih ta hmasa a hau. Efesa 1:3ff chung ah, Thlachuah phuntling, vanhmun hna ah Khrih chung ah Pathian nih a kan pek cang nak kan hmuh.

Pathian nawlbia hna na nunnak ah itlaih hna. (Phungthlukbia 3:1-3; Salm 1ff, etc.) Nitin te Nunnak hrampi kan Bawipa he i hawikom law a nawlbia hna ah bualcaam hmanh! Nun thabaat nak vialte an zaam lai i, daihnak, hnangamnak etc.. hna na nunnak ah an i fu tthan lai. Hakkauhnak le duhfahnak hna an zaam lai i dawtnak le zawnruahnak hna nih hmunthar an luah lai. Cu tikah, Bawipa mithmai peknak thar na hmuh tthan lai.

Mitampi kan nunnak hna hi mahzawnlawng ruahnak, ttihnak, launak, hakkauhnak etc.. hna nih lam an hmuhsak hmasa hnu ah cu lam cu a zawh tawn i a chuak tthan kho tawn lo. Cuticun, muihnak chung ah a pil chin lengmang i thihnak in zungzal thihnak lam a panh. Cu nunsivanghnak zalamthluan chung cun khamh tthan dingin Pathian nih a fapa Jesuh Khrih a run thlah i Johan 10:10 ah, "Mifir cu fir duh le hrawh duh le thah duh lawng ah an ra. Keicu nunnak kha an neih i duhdim tein an neih nak hnga caah ka ra" tiah ati. Mithmaittha pek tthan ding ah ka ra a ti nak zong asi. Cucu, Jesuh Khrih hi Khamhtu le Bawi ah na rak cohlan ve i, na nunnak a kutchung ah na hlanh i, a mah lam zul ding in na nunnak na rak pek ve asi ah cun, Bawipa Pathian sinin Mithmaittha na hmuh lai cu, cucu, vulei mifim mi hna zong nih an kawl nain an hmuh khawh lo mi nunnak biathli asi.

Pathian sinin mithmaittha peknak cu, Science thiamnak nak in a sung deuh. Mirang mifim pipi fimnak nak in a thuk deuh. Japan mirum pipi rumnak nak in a lianngan deuh! Mihrut zong mifim ah a thlen hna i, misifak zong rumnak le nun duhdim nak in a thleng tawn tu asi. Cu nak i a lianngan deuh mi le a sunglawi deuh mi a um ti lo. Bawipa nih mithmaittha a pek mi si ding ah kan nunnak cio Bawipa sin ah pechan tthan cio hna usih!

Upatnak he,

Ngun Thawng Lian

Japan.

Siangpahrang Ruuninn Siloin Caw Ruuninn Lei Panh In

CIM Zerhpi ni Caan Hmannak (December 5, 2010)

Caan Tlaitu: Hrang Hlei (St. Paul, MN USA)

Caan Hmangtu: Pastor Mang Hre (Dagon, Myanmar)

Baibal rel hna usih:

8Cuka hrawngah cun, an tuurun a zohkhenh i ramlak i a riakmi tuukhal hna kha an um. 9Bawipa vancungmi cu an sinah a lang i Bawipa sunparnak cu an velchum in a ceu. Annih cu an thin a phang tuk hringhran, 10sihmanhsehlaw vancungmi nih cun a thawh hna i, “Nan thinphang hlah u; zeicahtiah nan sin i ka ratnak cu nan ca i thawngṭha he a si, cu thawngṭha nih cun mi vialte sinah lunglawmhnak a tlunter lai. 11Tu zan hrimhrim ah hin David khua chungah nan Khamhtu kha a chuak cang — Khrih Bawipa cu! 12Cun hihi nan ca i hmelchunhnak cu a si lai: ngakchiate pakhat kha puan in an zual i caw rawl einak kuang chung i an thlim kha nan va hmuh lai,” tiah a ti. Luka 2:8-12

Thla kan cam ding mi:

• Siangbawi Dr. Cope centenary, Tedim, ah a kal i mawtaw in an rilh ruangah thihnak a tongmi chungkhar hna caah; mawtaw rilh ruangah aa hliam i sii zung a phanmi hna nih damnak tlamtling an hmuh than nakhnga thlacam piak hna usih.
• St. Paul, MN ah a ummi Pu Bual Hre le Pi Biak Sung (Hakha peng Farrawn khuami) i an fanu Nu Hoi Tang caah thlacam piak hna usih. Lupus timi zawtnak ruangah zual ngai in sii zung a phan. Zumtu hna thla cam piaknak thawng in, a tu cu a hung cho deuh cang; a lung a hung fim cang i mi zong tlawmpal cu a chawn kho cang. Nunnak lam a panh ko tiah sii bawi te nih an ti. St. Paul Children's Hospital PICU ah cun a um ko rih.
• Vawilei khuaza kip i Laimi khrihfabu le an hruaitu hna le Khrih thawngtha phuangtu hna ca ah thla cam hna usih.
• Kan ram ah zalonnak tling a um khawh nakhnga thla cam hna usih.

Nihin thawngtha a kan chimtu hi Pastor Mang Hre a si. Amah hi kum no te a si nain cawnnak (B.Th., ZTC, Falam; M.Div., MIT, Insein, M.Th., Hanil University, S. Korea) le Pathian rian tuannak (Pastor, Rinpi Baptist Church, 1999-2000; Director, Sang Ling Education Center, HBA, Hakha, 2003-2005; Secretary, Youth Dept., HBA, Hakha, 2005; Pastor, Yangon Lai Baptist Church, 2008-2009) leiah experience a ngei mi a si. YLBC ah Pastor rian a tuan lio ah Lamsialtu News Journal chief editor zong a tuan chih. 2009 ah khan Zeizong A Tuah Khotu Pathian le Nganfahnak A Tuarmi Minung ti mi cauk zong a chuah.

Thawngtha chimtu kan sawm hlan ah Na Umnak Taan In timi hla sak ding in Sayama Lal Biak Hnem vun sawm hmasa usih.

Siangpahrang ruun inn siloin Caw ruun inn lei panh in

Matthai 2:6, Luka 2:7

Khristmas lawmhnak nan cung ah um cio ko seh tiin kut zatial kan tlaih hna. 2010 Khrismas caan tha kan hun phak than khawh caah Pathian min lianngan chin ko seh. Pumpak in kei zong Khrismas a voikhatnak zarh ah hibantuk in thawngtha bia chimding caantha ka hmuh caah pathian min ka thangthat i a caan a ka petu tuanvo ngeitu nan dihlak cung zongah kaa lawm.

Krismas thawngtha hi tha tein hun ruah ahcun cu caan, cu hmun a ummi minung hna caah cun ruahchannak donghnak tuanbia a si. Ngaih a nuam lo ngaimi tuanbia zong a si. Annih ca ahcun thinhung aipuang ngaimi tuanbia a si. Sihmanhsehlaw, cu tuanbia nuam lo ngaimi cu tuanbia dawh bik ah a cang. A sunglawi lotukmi Bethlehem khua caw ruun inn le caw rawl kuang cu a sung lawi tukmi Jerusalem siangpahrang inn nak in a hung sunglawi deuh. Cucu Krismas thawngtha nih a run kan phorhmi cu a si.

1. Judahmi hna caah Ruahchannak a donghnak Khrismas

Jesuh (Messiah) a rak chuah ding hi Judah mi hna caah an i ngeihchunmi ruahchannak a si. Cu ruahchannak he lawng cun an nung. Cu ruahchannak cu um hlah sehlaw, nunchan ngei lo tluk an si hnga. Egypt sal, Babilon sal, Rom sal, tiin sal dirhmun ah an um caan hi a sau tuk cang. Cu lio in hi miphun dang sal sinak in luattertu, khamhtu Messiah a ra lai i, cu tikah, Israelmi pawl hi bawi bik ah chiah an si lai i Messiah nih vawlei pennak vialte a lak lai. Vawlei cung miphun vialte hna hi Israel pennak tangah an um ve te lai timi ruahchannak nihcun an tha a nuamter hna i cu ruahchannak lawng he cun an nung. Cu Messiah cu David hrinsor a si i siangpahrang ding a si caah Siangpahrang in a si loah Jerusalem khuapi in bawifa hrin in hrinding in a si. Sihmanhsehlaw, Jesuh cu a zei bawi fahrin cu chim lo, khuate, khuahme bik hmun, le a niam bikmi hmun cawrawl einak kuang chung ah an rak hrin. Luka 2:7 ah "Puan in an zual i caw rawl einak kuang chungah khan an thlim- riahnak khualbuk ahkhan an caah hmun a um lo." tiin aa tial. Cucaah hibantuk in hrinmi fa nih cun zeitindah vawlei uktu siangpahrang cu a si khawh ti lai? Lung dongh taktak awk a si i cucaah Jesuh cu a chuah riin Judahmi nih an rak cohlan lonak a ruang a si. Mifim hna pathum hmanh nih cucu an rak ruat ve bak lo i arfi nih lam a hruai ko hna na buin, siangpahrang a chuak tharmi kawl ahcun khuapi Jerusalem i a ummi Herod siangpahrang ruun inn lei ah an panh i ngakchia chuak ka cu an rak kawl. Herod siangpahrang nih mifim pawl cu Bethlehem lei ah a lanhter hna lio ahhin an khuaruah a har pah cang lai dah, cu lawng si loin siangaphrang kan bia tina lak ah cawrawl kuang chung, caw ruun inn i laksawng mansung thatha va pek ding cu mifim pathum hna ca hmanh ah an lung a si lo ngai lai. Kawlram i democracy kan duh tuk, Pi Awng San Suu Kyi nih election ah a hun tei dih hna i kan ram kan zalawng ve cang lai a thang cho ve cang lai tiin ruahchannak nganpi kan um lio ah Suu Kyi cu thonginn chung tu ah kan hmuh bantuk khi a si. Ruahchannak a dong taktak. Bawithuam, upa thuam lawngte a duh i, vawlei cung rumnak, thawnnak le rumra lawng aa ruahchanmi ca ahcun Krismas cu ruahchannak a donghnak a si ko.

2. Thinhung aipuang za Krismas

Jesuh chuahnak cu thinhung aipuangza a si ko. A bik in Herod siangpahrang pa caah a si. Zeicahtiah amah cu Palestine vialte a uktu bawipi a si ko i cubantuk i a mah hmunhma, tthutdan a hun changtu ding amah chungchuak fa a silomi siangpahrang dang a chuak ti theih cu a caah a fak tuk. A thin hun a ai puan hi a rak fah tuk caah, ngakchia kum 2 in tang lei pohpoh a rak thah dih hna. A pahnihnak ah Persian siangpahrang a si lai tiin an ruah. Zeicatiah, mifim hna Magi an timi hna hi Persian rammi an si i, an rian cu Persian siangpahrang a hmunh nakhnga, ruahnak pek, fimchimh le amah caah riantuanpiak hi a si. Cun Persian siangpahrang cu siangpahrang vialte i a zik (king of kings) tiin aa ruatmi an si. Cucaah siangpahrang dang a thar in a hung chuak ding a theih ah a thinhung in a ai puang ngai ve ko lai. Kawlram tuanbia in kan zohchun ahcun kan bawi pawl nih midang an cung i hung kai sal lai hi an ttih tuk i, Ne Win nih kum saupi, Than Shwe nih kum saupi an kan uk i midang sinah thawnnak, nawlngeihnak a kal sual lai ti an phan tuk bantuk khi a si ve. Cu ruangah thisen tampi a luang ve i, sualnak ngeilo minung tampi nih nunnak cu furpi ruah i luti a luang bantuk men in a luang i, mifim tampi, mifel tampi thonginn ah an caan a lio dih cang ko. Duhfahnak a ngeimi, mah lawng laar a duhmi, micung ah cuan a duh pengmi caah cun Krismas cu thinhung aipuangza a si.

3. A cung sannak in a tang niamnak lei ah.

Minung hi ruahchannak a dong kan ti lio caan hi mithmuh lomi ruahchannak a hung tlin hram aa thoknak a si tawn. Kan i ruahchanmi aa semnak cu ruahchannak a dongh hnu ah a si. Jesuh hi Siangpahrang inn ah rak chuak sehlaw, nang le kei bantuk caah cucu sullam ngei lo a si kho men. Zeicatiah kannih cu gentile mi kan si fawn, nichuah leimi Asian phun kan si fawn, cu lawng si loin ramchia kha bik tiin ruahmi Kawlram mi kan si fawn leng ah Kawlram chung hmanhah a thangcho lo ngaimi le miphun dangdang nak hmanh in dirhmun a niam ngaimi kan si fawn. Culawng siloin keimah hrimhrim hi sifak ka si, ka chungkhar ka nu le pa zong sifak te an si, atu zong ah sifak tukmi ka si. Zingzan zeidah kan ei lai tiin lungre a thei zungzalmi ka si. Kannih pawl caah Jesuh cu Herod inn in maw, Jerusalem in mirum inn hrawng in maw rak chuak sehlaw cu kei cu Jesuh cu ka fuh panh ngam lem hna lo. Sihmanhsehlaw, Jesuh cu santlai lo tete kha a dawtu le cawisan a duhtu a si bantuk in niam tein hi vawlei ah a hungchuak. Inn thatha an um ko lai, mirum thatha an um ko lai, bawi thatha an um ko lai, cuvialte nak in sifak inn caw ruun inn aa thim, puan thatha le ihkhun tthatha nak in cawrawl einak kunag aa thim. Cucu a kan dawt khunnak a lang. Mother Teresa nih tonghchia, mithalo ah, mithiang lo ah an ruahmi hna India ram Dalit miphun sinah a kal i an sin ah a um i an caah rian a tuanmi cu Dalit miphun a dawt hna nak a langhnak a si. Judson siangbawipa nih ramnuam, ramtha tiin an fuhpanh i tangka tampi dih in an kal hnawhmi America ram tha pi cu kaltak riangmang in Kawlram ah a rak panh i a lu hloh tiangin rian a tuan. Cucu Kawlrammi a kan dawt caah a si. Siangbawi Arthur Carson zong nih takpum hmanh kholh a hmanglomi, hmai hmanh aa phiah bal lomi Laimi phun hna sinah ra in lu hloh tiang in rian a tuan cu Laimi a kan dawt caah a si. Pi Suh zong nih ramtha UK, USA ah um duh in tlik duh ve sehlaw fawi tein a tli kho i hawi bantuk in a nung kho ve ko dingmi a si nain, thong inn chungah umding aa thimmi hi Kawlram mipi a kan dawt caah a si. Cu bantuk in a sang kha kaltak in a niam ah aa thimmi hna cu hartuar in nunnak tiang liam ko hna hmanhsehlaw an min philh khawh a si lai lo. A ni le caan lio ahcun mitang ah umko hna hmanhsehlaw, caan an hun liam ahcun an min cu cungsang bik ah hlorh an si ko lai. Khrismas thawngtha kan timi cu cung sang sinak in tangniam sinak i thim i hartuar i thim khi a si. Siangpahrang runninn i thim loin cawruun inn i thim cu Krismas cu a si.

4. Laimi caah Krismas: Caw ruun inn lei panh in

Khrismas hi laimi caah hin a sung lawi khun rua ka ti. Sunsak zong kan sunhsak deuh. Miphundang bantuk in ruamra ngei ngaingain incun kan langhter khawh lo zongah, kumkhat chung i a nuambik caan cu Krismas a si ko. Hmun dangdang a ummi nih Krismas cu chuahnak khua le hmun cio panh a si tawn. Kan pum nih a panh khawh lo zong ah kan lungthin nih kan khua a hlam, a ngai. Ram leng, ramtha ah a ummi zong nih kan ti khawh tawk cio in kan khua le kan khrihfabu caah Khrismas kan tuahpiak tawn hna. Cu nihcun Krismas a sunlawiter khun. Lawmh awk phu hrimhrim Khrismas a si. Zeicatiah, Laimi cu Pathian nih a kan dawt tuk. Thawngtha a rak phak hlan i kan sining zoh tikah zeitluk in dah kan rak niam i, hruh zong kan rak hruh. Kawlram ummi miphun dang lak ah nek kan si, ziah ticun nek awk zong in kan rak um pah ko. Cu bantuk mi nih nekmi le a niam ngai in a rak ummi Laimi phun hna cu cawruun in ah a ummi bantuk kan si ko. Laitlang cu khuafate, khuahmete men, Bethlehem khua bantuk men a si ko. Bethlehem khua zong hi a rak niam a rak hme ngai ko rua nain profet nih an rak timi cu, thazang peknak a si. "Judea ram ummi Bethlehem khua, nangmah cu Judah ram khuapi hna lakah a hme bik na si naisai lo" ti hi a si. Zeiruangah a hme bik lo tiahcun, 'nangmah chung in hruaitu pakhat, ka mi Israel mi hna tuukhal a si dingmi cu a chuak lai," ti a si. Cucu Lairam (Chin Land) caah thawngtha ngaingai a si tiin ka hmuh. Mi tampi nih chuahtak mi Lairam, pemtakmi Lairam, zamtakmi Lairam cu Pathian nih a hme bik le a chia bik na si naisai lo a kan ti thawng a than bantuk a si. Vawlei mit in hme te, bite, santlai lo i hmuhmi cu Pathian ahcun nganpi, kaupi, santlai mi thil a hungchuahnak ah a hmuh. Hihi kan zoh tikah Laimi phun chung zong in American president hna, UN Secretary te hna, EU Chairman te hna, Kawlram President te hna kan tuan khawh te ko lai ti hmelchunhnak zong a si. Zeicatiah Pathian cu a niammi a cawi sangtu Pathian a si caah a si. Cu a niammi a cawisannak cu Jesuh Khrih Bethlehem khua i caw ruun inn ah a rung chuahchannak in a langhter. Greek philosophy mit hoih in tialmi Johan 1:14 ahcun, "Bia cu taksa ah a cang" or "Bia cu minung ah a cang" ti a si. Paul bia in kan chim ahcun ah a chimmi cu, "Amah (Jesuh) lungtho tetu in cu vial (Pathian sinak) kha a hlawt dih i sal sinak tu kha aa lak: Minung bantuk ah a cang i minung mui in a lang" (Filipp 2:7-8) a ti. Hihi kan rel tikah Krismas thawngtha i a muru taktak a si. Cucu atu i ka chimmi "Caw ruun inn lei panh in" tiah ka timi zong cu hi thawngtha muru hi ka chim duhmi a si.

Kannih vialte zong, "Caw ruun inn lei panh in" karhlan kan herh cang. Jesuh a chuah lio i Judah mi hna bantuk in mah lawng bawi siduhnak le miphundang kha zeirel lonak thinlung kan hlawt dih i toidornak, mitang ah i dornak thinlungput kan ngeih a hau cang. Herod bantuk in lungpuamnak, minthannak, le laarnak duh sawhsawh ah ngakchia thisen tampi a luan bantuk si loin, midang tu kan cungah an kai khawhnak hnga, bawmtu le midang caah biatak tein rian a tuanmi thinlung put ngeih kan herh cang. Ramtha lawng ah kalduh nak, Lairam le khuate, santlai lomi hna sinah um duh ti loin mithawngtha, mirum, ram rum lawngah um duhnak thinlung put kha kan hlawt i, Jesuh bantuk in, Mother Teresa bantuk in, Judson te, Carson te hna bantuk in a harmi, a derthawmmi hna sinah um ve le, kilven duhnak thinlung kan ngeih a hau cang. Pathian nih a kan pekmi kan Lairam te, kan khua te kha a tlik tak lawng si loin, a tlun hnawhtu a kilvengtu si kan herh ve cang. Kan thinlung ah chiatnak, huatnak, ralnak, in a khat tawn i cu vialte cu kan hlawt cikcek, kan thah cikcik a hau cang. Kan thinlung siangpahrang inn pi kha hrawh cikcek in, toidornak hmun a simi Bethlehem khua caw ruun inn lei panh in kal i tim hna u sih. Cu hmun na phak ahcun vawlei khamhtu, nangmah an khamhtu, Bawi Jesuh khrih Messiah cu na hmuh ko lai. Jesuh Khrih he nan i ton ahcun, na retheihnak, na thilrit, na thabatnak, na ngaihchiatnak vialte an lo dih lai i, an tlau dih lai i, hnangamnak, lawmhnak in na khat lai. Vawlei tlanhtu Messiah cu toidornak caw ruun inn, cawrawl kuang chung ah a um. Jesuh hmuh a duhmi poh nih cu hmun ah kal hna u sih tiin sawm kan duh hna. Pathian nih thluachuah in pe ko hna seh! Amen.

Pathian Thluachuah Hrawmh Nun

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (December 1, 2010)

Caan tlaitu: Ngun Thawng Lian

Thawngtha chimtu: Rev. Bawi Lian Thawng

Bawi Khrih ah Zumtu nu le pa hna,

Pathian dawtnak, velngeihnak le daihnak cu nan dihlak cio cung ah hmun tthan ko seh. Dawtnak in zungzal a kan zohkhenhtu kan Pa Pathian min ka thangtthat.

Salm 31:23, 24 "Nannih a mithiang vialte hna, Bawipa cu daw ko u! Bawipa nih zumhawktlakmi cu a huhphenh hna, sihmanhsehlaw miporhlaw cu fak piin dan a tat hna. Bawipa cungah a ruahchannak a chiami vialte hna, lungtthawng le thazang tthawng in um ko u!"

Thlacam pi ding:

• GCCF ah hruaitu le chungttuan thimthar mi hna caah
• Ram hruaitu hna le rianttuantu hna caah
• Lairam ah Motor accident in Ngaihchiatnak a tong lio mi kan hawikom hna caah
• Malaysia, India hna ah a um mi kan hawikom hna caah
• Khrihfabu hruaitu hna le rianttuantu hna caah etc...

Nihin thawngtthabia a kan chimtu cu, Lai Baptist Church, Kaleymyo ah senior Pastor a ttuan lio mi Rev. Bawi Lian Thawng asi. Ahlan ah Chin Baptist Association ah GS zong a rak ttuan i, Mission rianttuannak ah a thinlung a pee zungzal mi asi. Nihin thawngtthabia a kan hrawmh ve nak cung ah lomhnak kan nei. Bawipa nih kan dihlak caah, thlachuahnak kan pek piak ko seh!

Rev. Bawi Lian Thawng:

CIM thawngtthabia ruahtti nak ah caanttha ka hmuh ve caah Pathian ka thangtthat i, hruaitu hna cung ah lunglomhnak nganpi ka nei. Kan miphun dihlak caah, CIM hi Bawipa nih thluachuah pe chin ko seh tiah thla za ka cam ve.

Nihin ah, thawngtthabia kan i ruah tti hnga ding ah kaa thim mi cu:

Pathian Thluachuah Hrawmh Nun

(Kum 2010-CBA Cangtar Sermon)

Biahmaithi:

AD Kum 2010 kum caah CBA nih cangtar a thimmi cu Pathian Thluachuah Hrawmh Nun ti a si. Cangtar hi LBC-Kalay nih chuah pi mi a si i CBA-BD nih a cohlan i tu kum kan cangtar ah kan hman khawhnak a si.

I Peter 4:10 ah “Pathian laksawng kengtu tha bantukin Pathian sinin nan hmuhmi laksawng kha midang ca thatnak ah hmang cio u” (Hi Bible cangthim mi he hmun khat ah Rom 12:8, Rom 11:17, Rom 1:14,16, Lam 2:40-47, Lam 4:32-37 hna i zohchih hna usih). Thluachuah Hrawmh Nun he aa pehtlai in thil pali kan Bible nih a kan cawnpiak mi zoh hna usih.

1. The Life of the Early Christians Churches (Khrihfa hmasa bik hna an Nunnak le Thluachuah hrawmh Nun)
Khrihfa hmasa bik hna i an nunnak ah aa dawh ngaingai mi pakhat cu Nun Hrawmh nun hi a si. An changreu kha an cheu hna i lunglawm te le toidornak lungput he an ei ti hna. An hmuhmi laksawng phunphun kha Lamkaltu hna ke hram ah an chiah i a herhbaunak pohpoh ah an hman ti hna. Zumtu hmasa hna nunnak ah zohchunh awk tlak an nunzia hna cu: Nun Hrawmh Nun zia dawh an ngei. Atu le atu an i pum i Pathian bia an duh ngaingai. Kawp-thipthep te in an um hna. An hruaitu hna kha an tihzah hna. Mi dang nih an hmaizah hna i thluachuahnak an hmuhmi dihlak lungtho te in an i hrawm. Hi nun hi Jesuh nunziadawh a si i Khrihfa hmasa hna nih an zulh i a nunnak in an langhter mi Nun Hrawmh Nun a si.

2. The gifts from God (Pathian nih a hleikhun in pek mi laksawng).
Pathian nih a hleikhun in pek mi ti tikah, amah Pathian dah lo, mi dang nih pek khawh lo mi thil tinak a si. Greek holh in Charismata ti a si. Pathian nih pahrang pek mi khi a si. Rom 12:8 ah nan ngeihmi thil midang hrawmh ve kha a si ah cun siang te in kan hrawmh hna awk a si. Pahrang Pathian nih an pek mi na thiamkhun mi kha siang te in midang caah hman, hrawmh, le cheuhbauh nun hi a si.

3. Sharing the Blessing of God to Others (Midang sin ah Pathian Thluachuah cheuhbauh nun)

Mithiang Peter nunnak ah mi dang caah ti hi a cawnpiaknak pakhat a si. Khualtlung tluninn onh ding te hna, Pathian sin in hmuhmi laksawng midang hrawmh nun te hna, temhinnak i hawmti nak nun te hna an si i a donghnak ah, hi nunning in a nung mi hna cu Pathian chawkengtu tha sinak ro an co ti a si. Hi nun dawh he aa pehtlai in Laimi kan nunphung pakhat a si mi Tlangzamh Nun hi ruat hnik hna usih (TABC-Vanlo Gospel Team a hmasabik hna nih hi nun hi Lai Kokek Nun a si an ti).

Tlangzamh ti mi cu Laimi nih Khrihfa kan si hlan pi in kan rak ngeih mi kokek nunzia dawh pakhat a si. Hi zatlang nundawh nih hmeinu hmeipa, ngaktah buangro hna caah ramsa ei ve khawhnak an hmuhnak a si. Sakap pa khat nih sa ngan (neng, ngalkhat, tbt) a kah tikah amah lawng nih ei lo in khuapi te tlang a zamh hna i u ting nau zo cio in a phawtzamh hna. Nuhmei nu nih sa a dawi kho lo na in sa tlangzam sa a rak ei ve tawn. (Lai paraltha sakap pa nih a chim tawn mi cu sa 300 ka kah, sazam voi 5 ka zamh an ti tawn). Hi nun hrawmh nun hi zeitluk in dah a that. Nihin Lairam ah, hi nundawh hi a ziam dih cang. Sakhi te kan kah hmanh ah innpa nih an kan thei kho ti lo i market tu nih an theih deuh. An chim mi cu, sakhi kahnak in varit kah a hlawk deuh ti a si. Atu ah cun varit hmanh hi mah nih ei set a si ti lo. Khrihfa kan si hlan hmanh ah kan rak ngeih mi kokek nun zia, atu Khrihfa kan si kan ti hnu ah a lohtlau mi hi a ho mawh dah a si hnga? Nunphung maw, kanmah dah? Hi tlangzamh nun hi Jesuh lungput pakhat a rak si ve.

Hakha peng Phaipha khuahlun ah hin Pu Lian Cin an ti mi pa, miphun le ram, khua le tlang a daw tak tak mi pa a um. Amah hi kut pa hnih te in a ngei lo. Sihmanhsehlaw Phaipha fanau pawl hna caah kum 2 lenglo Laica a ke in a tial i a chimh hna. Laica rel le Laiholh cu thangthar fanau hna nih an thiam. Kan pa Pu Lian Cin nih fimthiamnak a ngeih mi cu amah ca lawng si lo in fanau hna caah a ke bak in ca a tial i a chimh hna. A fimnak a hrawmh hna. Amah hi pa raltha zong a si i an khua taw ah a um mi Bawinu tiva pi ah a ke thiamthiam in nga a sio kho mi a si. Nihin ah amah cu a um ti lo na in a keneh dawh cu a nung peng ko.

Vulei cung si- ai lei he aa pehtlai in mizaw mi hna caah a herh taktak mi penicilin sitha tuk mi hi 1928 kum ah Alexander Fleming nih a rak hmuh hmasa bik. Hi si hi zawtnak sivai hrik pawl thahnak ah a tha bik mi a si (Antibiotic). Fleming nih a hmasabik a hmuh mi penicilin si hi amah ca lawng ah rak hmang seh law zei tluk in dah a that hmen hnga. Mi dang kha a fimnak le a hmuhchuah mi kha a cheuh ve hna i vulei cung si thiam mi hna nih Cilin he aa pehtlai in si phun phun ser an hun thiam. Zawtnak hrik phun phun thahnak si an ser chin chin. Tahchunnak, Amoxcillin, Ampicillin tbt Cillin group tam pi a rak chuah. Laimi a cheukhat cu kan fimthiamnak hi midang ngeih ter ve ding ah kan i harh ngaingai. A bik in IT Chan kan phanh tikah Computer Skills (Computer Fimthiamnak) hna hi mah bing te in thiam khun midang theih ter lo hna hi kan i zuam. Jesuh lungthin ah teh?

CBA ram Khampat khua ah IP. Star a ngei mi chungkhar pakhat, nizan tihni te ah an um. An rian tuannak ah an chungte pi in an cawl i an ba ngaingai, manh caan an ngei kho lo. Innchung khar caah le Tohawk ngaingai a tlak fawn lo. Cu seh cu Kalaymyo khuapi, Tamu khuapi ah hei thial hnik hnaseh law, chun zan in aa lawng ding khi a si lo. Nunnak ah a hleihluat tuk ko hnga. A ngei tu nih a chim mi cu, Khampat khuami nih vulei pumpi an hmuh khawhnak le, Riliral um mi an fa le he an aw, an mui an i hmuh khawh mi le, hi IT fimthiamnak hi Khampat mi hna nih an thiam ah cun, cucu kan miak mi a si ko a ti. Nun hrawmh nun kan ti mi ah hin lam hmuhsak i mit ceu ter hna hi a rak sung tukmi a si.

4. Sharing the Gospel to the world - “Gospel for all” (Thawngthabia- Midang Hrawmh Nun)

Pathian nih Vulei a dawt tuk caah a Fapa ngeihchun te a kan pek. Hi dawtnak hi thawngtha bia midang hrawmh khawhnak caah suttung a si. Jesuh Khrih hi vulei cung a ratnak chan cu mi vialte nih khamhnak an hmuh khawhnak ding caah a si. Mithiang Paul nih, Jesuh tlanhnak thawngtha a zumh hnu ah cun, hi thawngtha caah leiba, mi vialte caah ka ngei a ti. Thawngtha hi ka zah pi lo, ka zumh hrimhrim fawn. Zei cah tiah a zummi vialte hna caah Pathian khamhnak hmual a si a ti than.

AD Kum 2010 kum cu TBC (Thantlang) i kum 100 tlinnak centenary puaipi a si. An cangtar cu Na Pennak Tlungcang ko seh ti a si. Pathian Pennak cu a phancang, mi vial te caah a si, a thei rih lo mi hna caah chim/phuan rian lian pi kan ngei. CBA zong kum 25 ral ah a kai ve cang. Thawngtha phuannak hmun, Pathian nih hmun (2) ah a pek: 1) Kawlrawn Kaan khua ah, 2) Mindat ram ah. Thawngthabia nih na nunnak ah, nan Khrihfabu le nan Innchungkhar ah rian a tuan tak tak tikah cun midang cheuhbauh lo in um khawh a si lo. CH-No. 416 ah Nunnak Chang cheu hna uh, Thawngthabia au pi cio tuah u, a ti mi hi ni hin kan dirhmun a si awk a si.

Tu lio Ramthar riantuannak ah biafang pakhat an hman mi te a um, Reverse Mission ti a si (by Dr. Andrew Peh, TTC, S’pore). A sullam cu, Aa Khirh mi Mission riantuannak ti a si. Khrihfa thawngtha hi Nitlak lei biaknak a si ti in Nichuah lei mi hna nih an zumh ning a si. A si nain atu ah cun Gospel (Thawngtha) hi Nichuah lei in Nitlak lei ah aa khrihthan (let than) cang. Hihi Bible ning te in a si. Thawngtha hi Nichuah laifang in aa thawk mi tu a rak si deuh. Cu caah ni hin ni ah Nichuah lei Zumtu hna nih Nitlak lei kan unau hna sin ah Thawngtha phun ding ah Pathian nih rian tha a kan khinh. Cu cu Reverse Mission ti mi cu a si. Cu caah Pathian sin in kan hmuhmi laksawng hna cu midang caah hrawmhve hna usih law, cu cu Pathian chawkengtu tha kan si nak cu a si. Rom 11:17 ah Olive (cin mi) nge ah Olive (ram ah a kho mi) nge peh a si i a tu a nunnak cu a hlan a rak nunnak ah si lo in aa pehnak nge i a nunnak kha aa hrawm i cu nunnak cu a vung luang tiah kan hmuh (Cin mi Olive cu Israel a sawh i Ramlak Olive cu Gentile mi a sawh). Jesuh nunnak ah na peh i cu nunnak nangmah ah a hung luang mi cu midang caah a luan ve hrim hrim ding hi Thawngtha nun hrawmh kan ti mi cu a si. Cu caah Matt 25:23 ah zumhawktlak sal, thil hme te cung ah zumhawk tlak na si, ra law kaa lomhnak hi rak i hrawm ve tiah Bawipa nih a ti bang Jesuh nih hi Nun Hrawmh Nun kan nunnak ah hi bia chim ve cang seh.

(Bawipa nih kan dihlak caah thlachuahnak kan pek piak ko seh!)

Lunglawmh Chim Kan Bau Ko Rua

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (November 28, 2010)

Caan hmangtu: Thomas Cung Bik

“1Vawlei mi vialte hna, lunglawm in BAWIPA cu hla in thangṭhat u! 2 BAWIPA cu lunglawm tein bia u law lunglawmhnak hla he a hmai ah cun ra chuak u. 3 BAWIPA cu Pathian a si kha zeitik hmanh ah philh hlah u! A kan sertu cu amah a si i kannih cu amah ta kan si; a mi kan si i a tuurun kan si. 4 A kutka chungah cun lawmhnak he lut tuah u, a tual ah cun thangṭhatnak hla he lut tuah u; amah cu lawm u law thangṭhat tuah u. 5 BAWIPA cu a ṭha; a fekmi a dawtnak cu zungzal in a hmun, zumhawktlak a sinak cu chan vialte tiangin a hmun.” (Salm 100)

Khuazing Pathian cu a tha, a dawtnak a hmun. Cucaah, a sinah lawmhnak chim hna usih! Nihin ah thawngtha bia kan i ruahti khawhmi hi, Pathian thawngin a si. Nihin tiang ei awk le din awk dong cat lo tein kan hmuh khawhmi hi Pathian thawngin a si. Dawtu le bawmchantu a kan petu zong Pathian a si. Pathian a min thangthat si ko seh!

Thla kan cam dingmi:

• Siangbawi Dr. Cope Lairam ah rian a rak tuan kum 100 tlinnak puai zawh ah a kal i, mawtaw in an rilh ruangah thihnak a tongmi chungkhar caah thlacam usih. Cun, aa hliam i sizung ah a phanmi hna nih damnak an hmuh than nakhnga thlacam piak hna usih.
• St. Paul, MN ah a ummi Pu Bual Hre le Pi Biak Sung (Hakha peng Farrawn khuami) i an fanu Nu Hoi Taang (kum 16) caah thlacam piak hna usih. Atu hi St. Paul Children's Hospital PICU ah an chiah i, a cei ngai an ti. A zawtnak hi Lupus an ti.
• Laitlang ah le ka dang hmundang ah ngaihchiatnak le damlonak a tongmi hna caah thlacam hna usih.
• Kan miphun le kan Khrihfabu, a kan hruaitu hna caah thlacam hna usih.
• Pathian thawngtha chim rian a tuanmi hna caah thlacam hna usih.

Nihin hi caan thiahmi kong ah laklawhnak te a um caah, keimah nih caan ka vun tlaih thannak a si. Kan zapi ruah ti dingin chim ka duhmi cu "Lunglawmh chim kan bau ko rua" tihi a si.

Lunglawmh Chim Kan Bau Ko Rua

Baibal relnak: Luka 17:11-19

11Jesuh cu Jerusalem khua lei i a kalpah ah khan Samaria le Galilee karlak in a kal. 12Khua pakhat chungah hin a va lut i cuka ah cun thinghmuimi pahra an rak um i cu hna nih cun an rak ton. Lamhlatpi khin an dir i, 13“Jesuh Bawipa, kan zaangfah tuah,” tiah an au. 14Jesuh nih cun a hmuh hna i, “Va kal u law tlangbawi nih khan rak in zoh hna seh,” tiah a ti hna. An kalpah cun lampi ah cun an thiang. 15An lak i pakhat cu ka dam cang ti a hngalh tikah khan a ra kir i Pathian kha fak piin a thangṭhat. 16Jesuh ke hram ah khan vawlei ah a bawk i Jesuh cu a lawmh. Cu pa cu Samaria mi a si. 17Jesuh nih aa thawh i, “An pahra ningin an dam lo maw? Pakua tah khuazei ah dah an si kun? 18Annih zong ra kir in Pathian kha an thangṭhat kho lo maw? Hi ramdang mipa lawng hi maw a ra kho?” tiah a ti. 19Cun Jesuh nih amah cu a thawh i, “Tho law kal tuah; na zumhnak nih an damter cang,” tiah a ti.

Hla phuahtu nih cun “A sin lunglawmh chim kan bau ko rua” a ti. Pathian sinah, kan hawi sinah lunglawmh chim kan bau sual maw?

U le nau, tha tein ruat ve hmanh u

Bawipa thluachuah hi rel zia kan thiam maw

A kan pekmi laksawng phunkip chungin

A sin lunglawmh biachimkan bau ko rua.

Thinghmui zawtnak a ngeimi pahra kong hi Luka chung lawngah kan hmuh. Jesuh cu Jerusalem lei ah a kal. Lampi ah khua pakhat chungah a va lut i cuka hmun ahcun thinghmuimi pahra an rak um. Cu hna nih cun Jesuh cu “an rak ton.” Luka nih a chimning cun, lamhlatpi ah an dir, a ti. “Lamhlat pi khin an dir” a timi hi Judahmi an phung ningin a si (Lev 13:46; Num 5:2-3). Thinghmui zawtnak a ngeimi cu a thiang lo tiah ruah an si caah, riahhmun (mi zapi umnak) a lengah umter an si. Harnak an tonnak hmun, an vaan sannak hmun in Jesuh cu an rak ton. “Jesuh Bawipa, kan zaangfah tuah” tiah an au (Lk 17:13). Thinghmuimi hna bantuk in Pathian sinah “kan zaangfah ko” tiah voi zeizat ko dah kan au bal cang? Ruat than hna hmanh usih!

Jesuh nih cun a hmuh hna tikah “va kal ulaw tlangbawi nih khan rak in zoh hna seh” tiah a ti hna. “Tlangbawi nih khan rak in zoh hna seh” a timi zong hi Judahmi an phung ning a si thiam (Lev 13:2-8; 14:2-3). A chimh hna bantuk in an kal colh. An kalpah ah cun an thiang (Lk 17:14). Biakam Hlun ah Elisha nih Naaman a damternak kan hmuh. Naaman nih cun fawile bai in a rak duh lo. Biasi a phai len ta. A hnu bikah profet chimmi a zulh tikah damnak a rak hmuh than (2 Siang 5:1-14).

Hika zawn ah thil pahnih langhter ka duh:

• Jesuh nih tuah u tiah a fialmi hna kha an zapi in an tuahmi hi a si. Aho hmanh nih tlangbawi sin ahcun kan thian tik lawngah pei kal awk a that cu, an ti lo.
• Harnak an tonnak hmun ahcun an lung aa rual ngaingai. Aho hmanh biasi an phai lo. Aruang cu damnak hmuh an duh cio caah a si. Jesuh nih tlangbawi sinah kal ulaw rak in zoh hna seh a ti tik zong ah aho nih an al lo. An tuah colh ko.

Nain, cu ka ahcun kan tuanbia a dong lo. Tlangbawi sinah an kalpah ah lampi ah an dam. Luka nih cun “an lak i pakhat cu ka dam cang ti a hngalh tikah khan a ra kir” a ti. Jesuh sin a phanh tikah thil pahnih a tuah. Cucu kan Bawipa Jesuh Khrih nih cawnpiak a kan duhmi a si tiah zumhnak ka ngei:

• Pathian kha fak piin a thangthat (Lk 17:15).
• Jesuh ke hram ah khan vawlei ah a bawk i Jesuh cu a lawmh (Lk 17:16).

Jesuh sinah a rak kir than i, Pathian a thangthat i, Jesuh sinah lawmhnak a chimmi hi Samaria mi a si. Hi nih thil dang ruahchap ding a kan pek. Tuanbia umtuning ah, Judahmi le Samaria mi cu aa rem lo ngaimi an si. Judahmi nih hin Samaria mi hna an umnak pal pah hi an duh lo ngaimi, an hrial tawnmi a si. Samaria mi cu thi thiang lo, biaknak ah zumh tlak lo an si tiah an rak ruah hna, Judahmi nih. Kan tuanbia ahcun thinghmui pahra an um ti cu hna lakah Samaria mi aa tel tihi a si. Harnak an ton tikah cun Judahmi pakua nih Samaria pa cu an rak cohlan ve ko, an sinah umnak nawl an rak pek ko. Harnak ton lio ahcun aa ralmi hmanh an i daw, an ti tawnmi hi, hika ahcun a lang. Zei cah dah pakhat le pakhat pei an i herh cu!

Jesuh nih a rak kirmi hi pakhat lawng a si caah le Samaria mi a si caah biahalnak pali bak te a chim: “An pahra ningin an dam lo maw? Pakua tah khuazei ah dah an si kun? Annih zong ra kir in Pathian kha an thangthat kho lo maw? Hi ramdang mipa lawng hi maw a ra kho?” (Lk 17:17-18). Nihin ah Jesuh nih a takpum in kan sinah um rih sehlaw, a cunglei biahalnak hi hitihin a kan hal ve men lai dah: “Nannih tah nan dam lo maw? Khuazei ah dah nan si dih? Nannih zong rak kir in Pathian kha nan thangthat kho lo maw? Zei caah dah midang lawng nih Pathian sinah lawmhnak an chim, nan ra kho lo maw?” Zei tin dah kan leh cio hnga?

Kan nunnak ah, harnak chungin Bawipa cu, kan zaangfah ko tiah kan nawl. A kan zaangfah taktak. Sihmanhsehlaw, thluachuahnak kan don taktak tikah a sinah lawmhnak chim kan bau theo tawn. Hlaphuahtu nih cun “a sin lunglawmh chim kan bau ko rua” a ti. Pathian sinah lawmhnak chim kan bau tak ko rua! Jesuh nih cun mipa cu “Tho law kal tuah; na zumhnak nih an damter cang” tiah a ti. “An damter cang” timi hi an tialnak Greek holh umtuning ah “an khamh cang” ti zong ah leh khawh a si.

Warren W. Wiersbe nih cun, “An dam ti an i hngalh in i fonh riangmang in hlasabu an ser i, Salm 103 hi an sak ti hna ding a si!” a ti. A hman ngaingai. Sihmanhsehlaw, pakua hna cu an rak kir ti lo. Pakhat lawng nih a rak kir i Pathian a thangthat, Jesuh sinah lawmhnak a chim. Hi hna pakua hi kan mawhchiat hna ngam ding a si lo. Kan nunnak ah kan comi thluachuah hi a si awk a si ko (for granted) tiah ruah in Pathian sinah lunglawmhnak chim kan tlolh hi voi zeizat ko dah a si cang hnga? Caan tampi ahcun kan donmi thluachuahnak ah kan i lawm i, thluachuah laksawng a kan petu Pathian kan philh tawn.

Wiersbe nih cun “Thlacam ahcun kan khul a rang nain, thangthat ahcun kan nuar” (we are quick to pray but slow to praise) tiah a ti. A hman tuk hringhran. Keimah ko hi ka si bik rua lai dah! Bawmhhal ahcun kan khul a rang nain, lunglawmhnak chim ahcun kan nuar tuk. Kan tlolh caan a tam. Samaria pa cu Jesuh sinah a rak kir tikah taksa in damnak a hmuh lawng si loin thlarau khamhnak zong a hmuh chih (“your faith has saved you” tiah Jesuh nih a ti).

Dawtmi ka u le ka nau hna, “Kaa lawm” (Thank-you) timi cu biafang pahnih te lawng a si ko. Nain, ziah chim kan i harh tuk hnga? Thinghmui zawtnak in a zawmi pahra cu Jesuh nih a damter hna. Sihmanhsehlaw, pakhat lawng a rak kir i, “Pathian kha fakpi in a thangthat” i “Jesuh cu a lawmh.” Lunglawmhnak chim kan bau tuk sual maw? Pathian sinah lawmhnak chim kan bau maw? Kan minung hawi sinah lawmhnak chim kan bau maw?

Kan biakmi Khuazing Pathian nih thluachuahnak in pe cio ko hna seh!

Kaa lawm,

Thomas Cung Bik

Philadelphia

Pathian Sinah Lawmhnak Chim

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (November 24, 2010)

Caan tlaitu: Thomas Cung Bik

Thawngtha chimtu: Sayama Biak Tha Hnem

Mi vialte hna, Pathian cu lunglawmhnak in thangthat tuah u! A sunglawi mi a min kha hla in thangthat u, sunparnak in thangthat u. Miphun vialte hna, kan Pathian cu thangthat tuah u; nan thangthatnak cu thanter u. Amah nih nung dam tein a kan umter i tlu loin a kan umter. (Salm 66:1-2, 8-9)

Pathian cu a tha! Nihin zong ah nunnak le damnak a kan pek i, ramkip ah kan um hna nain a thawngtha bia i hrawmtinak caan a kan pek than. Pathian cu thangthat ko usih!

Thlacam dingmi:

• Nov 24-28 tiang Malaysia ah tuahmi GCCF i tonnak caah
• Cyclone Giri ruangah ngaihchiatnak le harnak a tongmi hna, a bikin Asho Chin kan unau hna caah
• Kan ram ah daihnak, zalonnak le thanchonak a um nakhnga
• Vawleicung ah daihnak a um nakhnga, a hlei in atu lio ral aa tumi Chak le Thlang Korea an i remthan nakhnga
• Tuzarh hi US le Canada ahcun thanksgiving tuah caan a si. Pathian sinah lawmhnak chim caan a si, chungkhar i hlam caan a si. Cu bantuk in Pathian sinah lawmhnak chim hna usih, cun kan nunnak ah a kan bawmchantu hna caah thluachuah hal piak hna usih.

Nai November 20, 2010 ni ah Indianapolis Chin Bapist Church nih National Missionary Conference ah hla an va remh. Pathian thangthatnak hla a si pinah, an thiam kho tuk. Laimi hmaihngal tertu an si i, an cungah kan i lawm. An hlaremhmi HIKA ah vun ngai ta hna usih.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Sayama Biak Tha Hnem a si. ZTC in B.Th. le MIT in M.Div. a dih hnuah ZTC ah lecturer a rak tuan. MIT in a dih kum zong ah pakhat nak a rak kan hmuh piak. Cun, Divinity School of Chung Chi College, Chinese University, Hong Kong in M.Th. zong a dih. Pathian aa bochanmi a si lawng si loin sianginn a kainak paoh ah ca a thiam i, mithmai tha a hmu lengmang. Hmailei ah kan i bochan chin rih dingmi kan farnu a si. Atu hi a chungkhar he Spokane, Washington State, USA ah an um. Caan a kan hmanpiak khawh caah, a cungah kan i lawm.

Biahmaithi

Tuchun ah Pathian thawngtha ruatti dingin caantha ka hmuh caah tampi lawmhnak ka ngei ko. Thaizing cun American ram pumpi nih an sunsak i an tuah tawnmi Thanksgiving Day caah nihnih chung zungkhar ding a si cang. An i ton lonak a sau cangmi chungkhar hna zong an i tong hna lai i hmunkhat te ah Pathian thangthat tinak, ti le rawl ei tinak le nuamhnak phunphun an ngei cang hna lai. Kannih chung zong retired pastor te chungkhar nih an kan sawm ve caah thaizing cu an sinah Thanksgiving chuncaw ei ding in kal kan i tim ve. Hi ni hi Pathian sinah lawmhnak bia chimnak caan a si.

Baibal cangthim: 1 Chanrelnak 16:34

Bawipa cu lawm tuah u, zeitintiah amah cu a ṭha; Zeitintiah a fekmi a dawtnak cu zungzal in a hmun!

Pathian Sinah Lawmhnak Chim

Pakhat nak ah lawmhnak chim cu Pathian nih a duhmi a si

Pathian nih amah a zumtu hna minung pawl nih tuah hna seh ti a kan duhmi lak ah aa tel mi cu a sinah lawmhnak a chimmi Khrihfa si hna seh ti hi a si. Cu kong cu Luka 17:11 in a tanglei kan rel ahcun kan hmuh khawh. Damnak hmuh duh ah lamhlat piin thinghmui in a zawmi pa hra hna nih khan Jesuh Khrih sinah damnak hal in an au. Moses nawlbia ning in thinghmui in a zawmi cu khuachung ah umter phung a si lo caah khualeng lamhlat pi in Jesuh Khrih sinah damnak hmuh duh ah an au hi a rak si. An zaa ten lampi ah cun an dam dih hna. Samaria mi pa pakhat cu ka dam cang ti aa theih tikah a rak kir than i Jesuh Khrih sinah lawmhnak a chim. Jesuh Khrih nih a dang pakua tah an dam ve lo maw tiah a rak ti.

Hi a dang pakua hna hi Jesuh nih a fial hna bantuk in tlangbawi sinah an kal ruangah an i manh rih lo cazong ah a si kho. Cun an chungkhar le an hawikom hna sinah an damnak kong chimh hmasa an duh hna ca zongah a si kho fawn. Riantuan colh an duh ruang zong ah Jesuh Khrih sinah rak kir in lawmhnak an chim manh lo hi a si kho. A ruang tampi a um kho nain Baibal nih a ruang a tial lo caah kan thei kho lo. Kan theih khawhmi tu cu damnak an hmuh hnu ah Bawipa sinah lawmhnak an chim lo tihi a si.

Nifatin kan nunnak zongah hin rian kan tuannak ah kan ba tuk tiin Pathian nih nikhat chung, thlakhat chung, kumkhat hnu kumkhat lam a kan hruaimi vialte ruat lo in Pathian sinah lawmhnak bia chim kho lo in a ummi chungkhar kan um ve sual a si ahcun Pathian nih damnak a pek ve ko tung hna i lawmhnak bia hmanh a chim manh lo mi thinghmui pakua hna bantuk kan si lai. Bawipa nih kan cungah a tuahmi thil tha ruangah hin a sinah nifatin lawmhnak kan chim awk a si. Cucu Pathian nih tuah hna seh ti zong a kan duhmi a si. Sertu Pathian chim lo minung le minung kan i pehtlaihnak hmanh ah “kaa lawm” timi bia nih hin a chimtu zong, a ngaitu zong thinlung a damter i hmailei i pehtlaihnak tiang a thatter. Dawtnak a fehter. Kan minung hawi sin zongah lawmhnak bia chim hna usih law a hlei in Sertu le Dawtu kan Pathian sinah lawmhnak chim hna usih.

Pahnihnak ah a luanciami kan nunnak ruat in Pathian sinah lawmhnak chim ding kan si.

Dawtmi u le nau hna, na ruah cuahmah lio mi thil kha ngol ta in a luancia mi na nunnak kha vun ruat ta hmanh. Pathian nih zei tluk in dah an ven i zeitluk in dah thluachuah an pek ti kha pakhat hnu pakhat in vun tuak hmanh. Pathian dawtnak a thuh i a san zia na hmuh ko lai. Kan thinphannak le kan ngaihchiatnak lawnglawng nih kan nunnak a uk a si ahcun Pathian dawtnak thluachuah rel kan philh sual lengmang. A ngaingai ti ah cun nihin tiang nang le kei a nungmi kan si hrimhrim hi i lawmh tuk ding kan si. Kan nun rih ruangah Pathian thil khuaruah har sermi lawm te in kan hmang kho rih hna. Bawipa nih kan veng hlah sehlaw khoi ka paoh ah zei paoh a tong kho mi kan si. Kan i tlak ruangah a si lo. A dawtnak a thuh tuk i a san tuk caah a si. A luancia mi na nunnak kha zoh than law Bawipa dawtnak zei tluk in a tam zia na nunnak nih an chimh ko lai. Hlaphuah tu nih cun,

Thachin pakhat hnu pakhat rel tuah
Aa tampi an pek kha na hngalh lai.
Tha chin retuah pakhat hnu pakhat,
Pathian nih zeitluk an dawt kha na hngalh lai.

tiah a ti bantuk in Pathian dawtnak a sunlawi zia, a ngan zia rel ti hna usih. A luancia mi kan nunnak cio ah harnak zong kan ton caan a rak um i lawmhnak kan ton caan zong tampi a um. Kan mual a pho caan zong a um bantuk in mi cungah hlorh kan si caan zong an um. Mi tampi nih mi kan tluk khawh lonak cu voikhat te thangchiatnak kan tonmi nih kan nunnak ah mi sin chuak kho ti lo in a kan tuah i kan tluk thai theu caah, cu kan tluk nak cun kan tho kho ti lo. A ngaingai ti ah cun chiatnak hi nangmah lawng nih na tong lo aho poh nih kan ton ciomi a si. Chiatnak pakhat hnih kan tonmi nih kan nunnak nuam lo ngai in a kan uk lio caan ah hin Bawipa nih kan cungah thatnak a tuahmi thil tampi ruat hna usih. Kan caah a lu hmanh a hlo siangtu Bawipa sinah a luancia mi kan nunnak ah thiltha tampi a tuahmi ruat than in lawmhnak chim hna usih.

Pathumnak ah hmailei kan nunnak Pathian sinah ap hna usih.

Pathian sinah lawmhnak chim kan ti tikah a luancia mi kan nunnak zoh in Pathian thawnnak, a lianhngannak a chim ding kan si bantuk in a ra lai dingmi kan nunnak zong Bawipa sinah ap ding kan si. Thaizing ah zei kan ton lai kan hngal lo. Thaizing nih zei a chuahpi rih lai kan hngal lo. Fahnak zong zeimaw zat a tong rih ding kan si i lawmhnak zong tampi kan ton ko rih lai, Bawipa nih nunnak a kan hlanh chung paoh ah cun. Cu kan ton dingmi vialte cu kanmah thazaang in kan tei kho lai lo. Kanmah sining in kan kalpi kho lai lo. Minung nih lianhngan/sunparnak sang tuk kan ton zongah hin kan phur kho tawn lo. Mah nih cun a kan thluk tawn i cucu kan i tluk pi tawn. Ngaihchaitnak zong faktuk i kan ton tikah kan phur kho lo a rit tuk. Cu vialte lak ah cun a kan chawngtu ding le kan lungfahnak, kan i lawmhnak ah a kan tel pi ve ding in Bawipa sawm hna u sih. Cu lawnglawng ah cun kan nunnak ah hnangamnak a um lai.

Nihin kan vawlei kan zoh tikah khoi ka hmanh ah himnak le hnangamngak taktak hi a um lo. Bawipa he kan um lawnglawng ah kan hna a ngam lai i, amah nih kan nunnak a uk lawnglawng ah kan nunnak ah lawmhnak le himnak taktak cu a um ko lai.

Sertu, dawtu Pathian sinah lawmhnak bia chim hi kan rian ngan bik a si i cucu Pathian zong nih siter a kan duhmi cu a si. November zarh donghnak nili ni paoh ah USA cozah nih Thanksgiving day tiah zung an khar tawn. Asinain Thanksgiving timi cu kumkhat ah nikhat lawng si loin nitin te hi kan caah kan Thanksgiving day a si ahcun sertu Pathian zong aa lawm ko lai. Cathiang nih Bawipa cu lawm tuah u, zeitintiah amah cu a ṭha; Zeitintiah a fekmi a dawtnak cu zungzal in a hmun! tiah a kan cawnpiak.

Nan zapi cungah tampi kaa lawm,

Siang Siang Nu

Spokane, WA