Biatak le Luatnak

CIM Nithum Ni Caan Hmannak (February 2, 2011)

Caan tlaitu: Thomas Cung Bik

Thawngtha chimtu: Dr. Chan Chum Hei

Kan nunnak ah thil tha tampi a kan tuahpiaktu Pathian min kan thangthat! Nan umnak cio ah Pathian nih daihnak, lawmhnak, le hlawhtlinnak in pe cio ko hna seh!

Salm catialtu nih “Nangmah cu ka Pathian na si i kan lawmh; na lianhngannak cu ka thanh lai. BAWIPA cu a that caah lawm tuah u, a dawtnak fek cu zungzal in a hmun” (Salm 118:28-29) tiah Pathian cu a lawmh. Kan cungah a dawtnak a hmunhtertu Pathian cu thangthat ko usih!

"Pathian Dawtnak" timi hla hi ngai ta hna usih.

Thlacam dingmi: Laimi a kan dawtu Pathian sinah lawmhnak chim hna usih.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Dr. Chan Chum Hei a si. CCC (Hakha), MIT (Yangon), UTS (Philippines) le PTS (Princeton, USA) in sianginn a dihmi a si. Atu lio hi MIT (Myanmar Institute of Theology) ah lecturer of New Testament a tuan lio a si. Caan tlamtling tein a kan hmanpiak khawh caah a cungah tampi kan i lawm.

Biatak le Luatnak

Johan 8:31-32 Cucaah Jesuh nih amah a zummi Judah mi hna kha, “Ka cawnpiaknak kha nan zulh ahcun a ka zultu taktak cu nan si; biatak cu nan hngalh lai i biatak nih cun an luatter hna lai,” tiah a ti hna.

Minung nih kan herh bikmi cu luatnak a si. Ram pakhat nih a herh bikmi zong luatnak a si ve. Mirang kut tang in Kawlram kan luatnak hnga caah Aung San nih a nunnak a rak pek. Satan kut chungin kan luatnak hnga caah Jesuh nih a nunnak a pek ve. Luatnak caah nunnak pek a rak hau rua.

Luatnak hi a tlangpi in phun hnih in tthen khawh a si: taksa luatnak le thlarau luatnak. Thlarau in a luatmi kan sinak hnga Pathian nih a fapa Jesuh a kan pek (Johan 3:16). Jesuh a zummi paoh cu zungzal hrem hmun in kan luat lai tinak a si. Thlarau lei luatnak hi kanmah tuah khawhmi a um lo. Jesuh nih a kan tuah piakmi hei cohlan vial khi minung nih kan tuah khawhmi a si. Judah biaknak, Budish biaknak ah cun tuahsernak in thlarau lei luatnak kan hmuh lai tiah an i cawnpiak i an hei tuahkhawh i luatnak an hei hmuh khawh ahcun a ttha ngai ko. Sihmansehlaw kannih Khrihfa cu thlarau lei luatnak kan hmuh khawh nakhnga caah tuahsernak in si loin, zumhnak thawng lawnglawng in a si ti kha kan zumhnak hrampi a si (Rom 1:17).

Kan Baibal chungah thlarau lei luatnak kong hi Paul nih tam bik a chim. Pual nih, “Minung hi Pathian he an i remnak cu Jesuh Khrih zumhnak thawng lawnglawng in a si” (Galati 2:16) a ti. Thlarau lei luatnak hi tuahsernak in hmuh khawh a si rua tiah a rak ruatmi hna kha Paul nih hi tin a ti hna: “Galati mi mihrut hna! Aho nih dah an in hamh hna? Jesuh Khrih vailam cung i a thihnak cu fiang tein kan in hmuhter ko tung hna! Hi thil pakhat te hi ka chim tuah uh, Pathian thlarau kha, Nawlbia nih tuah u timi nan tuahnak thawngin maw nan rak hmuh, asiloah thawngtha nan theih le nan zumhnak thawng in dah nan hmuh? Zeitindah hi tluk lawmmam in nan hruh khawh ee! Nan i thawk ah khan Pathian thlarau in nan i thawk; nan i lim leiah hin tah nanmah thawnnak in maw i lim nan duh….” (Galati 3:1-5).

Thlarau lei luatnak hi a hleiin Biakam Thar tialtu an zapi nih minung kan tuahsernak thawngin siloin Jesuh zumhnak thawng lawnglawng in a si ti kha an dirpi mi cu a si. Thlarau lei luatnak kan hmuhkhawh nak ding caah nangmah le keimah nih nunnak pek a hau ti lo. Jesuh nih a kan tuahpiakmi hei cohlan le zumh kha a si. Cucu kan caah thawngtha cu a si. Johan 8:31-32 i, biatak nih an luatter lai a ti mi hi thlarau lei kap luatnak in kan zoh ahcun biatak hi zumhnak a si ko. Biatak nih an luatter lai tiah a timi khi zumnak nih an luatter lai ti he a khat.

Taksa lei luatnak cu thlarau lei luatnak bantuk a si lo. Kawlram Mirang kut in kan luatnak cu Aung San le a hawile nih an nunnak an rak pek caah a si. Philippines ah an pa raltha Jose Rizal nih a nunnak a rak peknak thawng in Spain kut in an rak luat ve. Zumhnak thawng in a si ti lo. Pumsa lei luatnak ah a telmi cu midang nih uknak in luatnak, sifaknak (economics) lei in luatnak, a rawkmi fimnak cawnnak lei in luatnak hna hi an i tel. Cubantuk in luatnak ding caah cun zumhnak in a ngah lo. Tuahsernak lawnglawng in luat khawh a si. Midang uknak in luatnak kan duh ahcun nunnak pek a hau. Sifah harnak in luat kan duh ahcun rian fakpi in kan tuan a hau. Hruhnak lei in luat kan duh ahcun fimnak kha fakpi in kan cawn a hau. Thlarau lei luatnak bantuk in taksa lei luatnak hi kan ruah sual ahcun zeitikhmanhah taksa lei luatnak cu kan hmu kho bal lai lo. Kawl nih phungthlukbia an ngeihmi cu “Tthang ne luh dawh, ba hmah phit ma la bu” (Na thutbu cun zeihmanh amah tein a cang lai lo) an ti. Cucu a hman ngaingai mi a si i, kan philh lo awk a si.

Johan 8:31-32 i biatak nih an luatter lai tiah a timi hi taksa lei in kan zoh a si ahcun biatak hi tuahserhnak a si ko. Biatak nih an luatter lai a timi hi na tuahsernak nih taksa lei in luatnak an pek lai ti he a lo. Taksa lei luatnak a hmumi ram paohpaoh khi rian a zuammi lawngte an si. Tuahsernak biapi ah a chia i, rian a zuammi lawngte an si. Kawlram cu lakphakti dawr ah tto ko in a tthu i biasawng a tlorhmi kan tam tuk caah hawi dang ram cu kan tluk kho bal hna lai lo. Mi tha thu deuh paoh cu sifak deuh a si ve ko. Sifaknak in zumhnak nih a khamh kho lo. A lam a si lo. Taksa lei luatnak ding caah zeitluk thla kan cam hmanh ah tuahserhnak a tel lo cun a ngah lai lo. Cucu kan fian ngaingai a hau mi a si.

Kan hawile he bia kan i ruahnak ah an chim ka theih pah lengmang mi cu “ziah Kawl pawl hi Pathian sin zong ah thla an cam lo, an tthangcho cuahmah ko” an ti ka theih tawn. Tthanchonak cu thlacam ruangah siloin riantuan ruang tu ah a si caah a si. Pathian zumlo pawl zong an ttuan deuhdeuh ahcun an ngei deuhdeuh ko lai i, an tthangcho deuhdeuh ko lai. Taksa lei harsatnak in an luat deuhdeuh ko lai.

Khrihfa nih Biakam Hlun kan rel tikah kan philh lo awk thil a um. Isreal tuanbia kan rel tikah Pathian nih chun nilin ah minmei in lam a hruainak le zaan ah meiceu in lam a hruainak hna kha ka lung ah a lut bik. Rili sen an tan tikah zeitindah Pathian nih rili a cheuter ti kha kan lung chungah a cam ngaingai. Phungchim tu zong nih kan chim bik mi an si. Kan philh lo awk a simi cu zeitluk in dah Canaan ram lei an kal ah harnak an rak ton i, zeitluk in dah ral an rak tluk i, an rak thih ti kha a si. Taksa lei luatnak an rak hmuhnak Canaan ram an rak phank khawh hi an tuahsernak le Pathian lamhruainak aa bawm. Pathian lawng rinh awk a rak ttha lo. Pathian lawng kan rinh chung paoh cu taksa luatnak cu kan hmu bal lai lo.

Biatak nih an luatter lai tiah Jesuh nih a ti tikah hin, thlarau lei in kan zoh ahcun biatak hi zumhnak a si i, taksa lei in kan zoh ahcun tuahsernak, tuannak a si. Thlarau lei kan luat ahcun a za ko tiah kan ti a si ahcun zumhnak lawng kha kan caah a za ko hnga. Taksa lei luatnak hmuh kan duh chih ahcun tuahsernak le tuannak kha kan herhmi cu an si. Zeitindah na ruah ve? Thlarau lei luatnak ding caah zumhnak leng in biatak dang a um ti lo. Taksa lei luatnak ding caah tuahsernak, ttuannak leng in biatak dang a um ti lo.

Kaa lawm.

Chan Chum Hei
MIT, Yangon