Zumtu hna kan tthawnnak, kan teinak le Pathian thimmi hruaitu hna i lungput!

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (March 6, 2011)

Caan tlaitu: CIM Chungttuan

Thawngttha chimtu: Pastor Danny Bawi Thianhlun

Jesuh Khrih min in nan kut kan tlaih hna. Caan sunglawi a kan petu Pathian a min kan thangthat! Kan biakmi Pathian cu a tha i, kan cungah a dawtnak a hmun peng tihi philh hna hlah usih.

Salm 122:1 “Bawipa inn ah kal usih,” an ka ti tikah khan ka rak i lawm.

Thlacam cahnak: Khuaza Ramkip ummi kan Chin miphun le Khrihfabu kip caah.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Pastor Danny Bawi Thianhlun a si. A pa hi Hakha peng Phaipha-A khuami a si i, a nu hi Thantlang peng Sopum khuami a si. Hakha ah a chuak i, Hakha ah a thangmi a si. 2005 ah Evangel Bible College (Yangon) in BA (Bible and Theology) a dih hnu ah Evangel Open Chung (Yangon) ah associate pastor kum khat a rak tuan. 2008 in atu 2011 tiang Chicago Chin Baptist Church ah Church Pastor dirhmun in Pathian rian a tuanmi a si. Trinity International University (Chicago, IL) ah MA (Christian Studies) a cawn pah lio a si. Sianginn a kaimi aa tinhning in a lim khawh nakhnga le Pathian rian a tuannak ah bohcan chinmi a si nakhnga thla campiak cio usih. A cungah kan i lawm hringhran.

Thawngttha Chimnak

Zumtu hna kan tthawnnak, kan teinak le Pathian thimmi hruaitu hna i lungput!

“Nangmah nih kan uk tuah, nangmah le na fapa le na tu tiangin; zeicahtiah nangmah nih Midian kut chungin na kan chuah,” tiah an ti. Gideon nih annih cu, “Keimah nih kan uk hna lai lo, ka fapa zong nih an uk hna lai lo; BAWIPA nih an uk hna lai,” tiah a ti hna.

(Biaceihtu 8:22:23)

Hi Biaceihtu cauk hi rel ah cun Israel mi Kannaan ram an luh i khuasak hram an thawk in siangpahrang an ngeih hlan tiang an nunning le Pathian thimmi hruaitu (baiceihtu) hna i an rianttuannak konglam kha hmuh khawh a si. Biaceihtu timi hi mitampi nih kan ifiang tawn lo caah taza zung i a tthu i bia a ceihtu (Judge) ah khin kan ruah tawn. Sihmanhseh hi Baibal chung i biaceihtu timi cu Israel miphun nih siangpahrang an ngeih hlan ah Pathian nih Israel miphun caah a thimmi hruaitu hna an si i anmah cu ralkap an si. Cu caah ralkap hruaitu an si tinak a si. Chin miphun nih ralkap timi biafang kan hmuh le cangkaa tein kan lung chungah phundang ngaiin a um kho men. Sihmanhseh, hi kaa zawn i Israel hruaitu dingah Bawipa nih thimmi hruaitu ralkap Gideon cu Pathian a ttihzat i Pathian nawl a ngaimi ralkap a si.

Pathian thimmi Israel phun cu Joshua nih a hruai hna i Pathian pekmi hna cawhnuk le khuaihliti a chuaknak ram dawh, ram nuam, ram dai ah an rak lut. Joshua thih hlan kum saupi cu Israel miphun nih sal dirhmun in luatnak petu Pathian, thluachuahnak le himnak he lamhruaitu Pathian kha an philh lo i Amah Pathian nawl kha an rak ngeih ko. Cu caah Pathian zong nih thluachuahnak tampi a pek hna.

Joshua he tuan deuh i a rak phanmi hna nih cun Bawipa nawl kha an rak ngeih hna. Sihmanhsehlaw, cu hna an tar i an thih hnu ah cun an tefa Israel mi hna nih thluachuah petu Pathian kha an philh i pekmi thluachuah cungah khan an i lawm. Cuve bangtukin, zumtu aa timi kan nih hna zong Bawipa nih thluachuahnak a kan pek tika h petu Pathian cungah siloin pekmi chawva thilril le a dangdang thil hna ah kan ilawm deuh tawn. Cu nih cun Bawipa ngaih a chiatter i Pathian mi aa timi hna kha an thazaang a tlawmter hna. Zumtu hna voi tampi kan tluknak le kan thazaang a zawrnak hi Pathian he kan ihlat ruangah a si i kan ral hna zongnih a kan tei tawnnak a si.

Caan sau a rau lo. Bawipa cu a thin a hung i an pawngkam ummi miphun hna kha a tthawn ter hna i Israel miphun cu an doh hna. Israel miphun cu Midian kut ah Bawipa nih kum sarih a pek hna. An zomhtlaih hna i an cinmi cinthlak hna le an satthil zuatmi hna zong kha an hrawh/ thah piak dih hna. Hremnak le harsatnak phun zakip tangah caan saupi a um. Cutik ah Israel mi hna nih eiawk tlamtling an ngei tilo. Cuhlan cawhnuk le khuaihliiti chuahnak ram tiah an rak ti tawnmi ram cu Pathian lung an fah tertik ah cun eiawk le dinawk hmanh a harnak ram ah a cang tthan. Cathiang nih Pathian thimmi miphun cu ral an rat tik ah an i thup i therther phangphang in an um tiah a ti. Nang lei kei zong ramthumnak ah kan phan cang i pawcawmnak kongah lungre a thei ti lai lo tiah ruat hna hlah usih. Kan lamhnak ram le vawlei hna ah hin Bawipa ttihzah in le anawl ngai buin khuasa hna usih. Bawipa lunglawmhtertu kan si lawnglawng ah Bawipa nih thluachuahnak a kan pek lai.

Cuti i ttihnung ral hna lak ah harsatnak phunphun le ttihphannak phunphun he khua an rak sak tik ah cun an khuaruah a har i khua an ruat. Zeiruangah dah Pathian pekmi ram him, ram nuam, ram ttha ah hibantuk thil hi a tlun tiah an ti. A donghnak ah cun Bawpa an rak philh i thisa duhnak in duhpoah an rak tlawnlen le Bawpa ngaih an rak chiatter kha an rak ifian tik ah Bawipa sin ah cun ngaihchihnak lungthin he an rak ttap, an rak aihram i Bawipa cu an rak kawh/ sawm tthan. Zumtu hna kan nunnak ah a herhbikmi cu ngaihchihnak lungthin tak he Pathian sin ah kir tthan i toidornak lungthin he Amah nawlzulh tthan itimh hi a si. Cu caah Joel cakuat chungah

“Atu zong hmanh ah hin, nan lung tak tein i ngaihchih u law, rawl kha ul u law ṭap u law nan ṭang i cum tuah u. Nan puan si loin nan lung tu kha thlek tuah u,” tiah Bawipa nih a ti. Bawipa nan Pathian sinah cun ra kir ṭhan tuah u, Amah cu zaangfahnak le vel a ngeimi a si; Amah cu a thin a fual i a biakamnak kha a zulmi a si; Ka tlunter lai tiah a timi harnak kha leet i ngaihthiam awk tu ah aa tim zungzalmi a si. Bawipa kan Pathian nih cun harnak ka tuah lai tuah a timi kha a hei leet ṭhan ko hnga I a hei i ngaichih ko hnga I a hnuah thluachuahnak a hei kan chiahtak ko hnga dahkaw, Cu tikah cun kannih nih rawl le mitsur hang thawinak kan pekchanh khawh ve ko hnga.”(Joel 2:12-14)

Zumtu hna nih Pathian mithmai kan hmuh khawh tthannak ding caah kan tawhfung cu hihi a si.

Israel miphun hna i lungthin takin Bawipa sin ah thla an camnak cu Bawipa nih a theih tikah Bawipa cu a lung aa tthumh i ami hna cu harnak le ttihnak chungin khamh tthan ding aa tim. Cutikah Bawipa nih an ral hna kut in luatnak ding caah hruaitu pakhat cu a thim piak hna i a pek hna. A min ah Gideon ti a si.

Gideon sinah Bawipa vancungmi cu a ra i “Bawipa cu na sin ah a um, nang a tthawng i ralttha pa” (Biaceihtu 4:12) tiah a ti. Gideon hi a taktak le a ngaingai ti ah cun an miphun chungah a tthawngmi le pa ralttha a si ballo. Gideon nih Bawipa vancungmi a lehmi cu an miphun chungah chimlo, anmah innchungkhar hmanh ah a hmebik le a tthawng lobik ka si tiah a ti. Hi nih a langhtermi cu Bawipa hmai ah zeihmanh kan silo zia kha Gideon nih toidornak in a langhtermi a si. Caan tampi cu zumtu kan si tiah mah sinak in kan iporhlaw tawn. Pual nih cun minung nih zeihmanh porhlawt ding zeihmanh kan ngei lo. Kan i porhlawt ah cun Bawipa tu ah iporhlaw hna usih tiah a ti. Mah sinak in porhlawnak kan ngeihmi nih hin Bawipa sunparnak, Bawipa tthawnnak hna hi langkho lo dingi kan nunnak ah a donh tawn hna.

Cuti Gideon sinah Pathian bia arat tik ah cun Gideon nih amah sining le dirhmun, a miphun sining le dirhmun a zoh tik ah a ttih ngaingai. Amah le a miphun dirhmun thazang zoh tik ah Midian ral hna kut chungin ami hna khamh ding cu a si kho lo timi hi fiang tein a theih. Sihmanhsehlaw, Pathian bia cu feh tein a zumh i Bawipa pekmi nawlbia cu ttha tein a zulh. Zumtu kan nunnak ah kanmah sining lawng kan zoh, kanmah thazang lawng kan irinh a siah cun zeitik hmanh ah teinak tlamtling cu kan hmu kho bal lai lo. Minung sinak in sikho ding sihlahhmanhsehlaw, Pathian sinah zumhnak le nawlngaihnak he hmailei ah kar kan hlan a si ah cun Bawipa nih teinak cu a kan pek hrimhrim ko lai.

Gideon nih Israel miphun sinah Midian mi hna ralkut in Bawipa nih kan chuah hna lai tiah a timi cu thawngthanhnak a ngeih tik ah Israel mi hna cu an ilawm tuk i an lung zong a tho tuk. Cutik ah Midian mi hna doh dingah ralkap 32,000 cu Gideon sin ah min a rak ipe. Minung lei zoh ah cun ralkap 32,000 ngeih cu a nuam tuk hringhran ding khi a si. Sihmanhseh, Bawipa nih Gideon cu na ralkap bu chungah minung tamtuk an um. Cu caah ral dohnak ah kal dingin a ttihmi hna cu inn ah tlunter tthan hna tiah a ti. Gideon cu a khuaruah a har. Bawipa khuakhannak in aifiang tilo. Sihmanhseh, Bawipa chim ning tein a tuah tik ah ralkap cu chungah minung 10,000 lawng a tang. Bawipa nih an tamtuk rih a ti i a donghnak ah cun ralkap 300 lawng an tang.

Bawipa nih ralkap 32,000 chungin ralkap 300 lawnglawng a thimnak hna sullam cu Israel mi ral an tei tik ah kanmah tthawnnak in teinak kan hmuh tiah an i ti sual lai tiah Bawipa nih a phan caah a si. An tthawnnak le teinak an hmuhmi cu anmah siloin Bawipa an Pathian a si ti kha hngalh hna seh tiah a duh caah a si. Bawipa hi minung tello in zeizong vialte tuah kho tu Pathian a si ko nain a dawtmi zumtu a fale hmang in a sunparnak langhter a duhtu Pathian a si caah santlai lomi nang le kei hi a kan thimnak a si.

Gideon lei in le minung lei in zoh ah cun mah vialte ral doh ding le tei dingah ahcun ralkap 300 lawngin cun a si kho hrim lo. Kan nih cio si usihlaw Pathian kan mawhchiat hnga i a nawl ngeihlo in kan nuar kho men. Salm cattial tu pa nih cun Bawipa khuakhannak le minung kan khuakhannak cu van le vawlei ahlat bantukin a hlat tiah a ti. Caan tampi cu Bawipa nih kan ca i khuakhannak a ngeihmi hi ifian a har tuk tawn. Bawipa nih cun Jeremiah chungah

“Nan ca i ka tinhmi cu keimah lawnglawng nih ka hngalh, tiah Bawipa nih a ti. Cucu vanchiatnak si loin thluachuahnak a si lai i nan hnu i a rungum ding tefa tampi kong a si lai. (Jeremiah 29:11)”

Cu lengah cun, Bawipa nih Gideon cu a thawh i raltuknak ding caah zeihmanh hriamnam nan i ken lai lo tiah a ti fawn hna. Unau hna, ruat cio hmanh u! Raltuk ding itimh i hriamnam loin tuk ding cu nang le kei si usihlaw kan ruat kho hnga maw? Bawipa nih raltuknak ding caah a ken termi thil hna cu 1) muko, 2) Thawllawng, le 3) meifar men an si. Cucu Bawpa nih ralteinak caah a pekmi hna hriamnam tthabik cu a si. Sihmanhsehlaw, Gideon le Israel ralkap hna nih cun Bawipa bia cu an zumh i a nawl cu lungawttawmnak ngeihlo tiin a zulh. Cuti Bawipa chim ning tein cu an tuah tik ah Bawipa nih Israel mi hna i an ral hna cu mah kut, mah hriamnam in doh hau lo tein Amah Pathian nih a tei piak hna.

Cuti i Gideon hruainak in ral an teitik ah ram chungah Gideon cu mi tthawng, miralttha tiah an thangtthat. Cutik ah Israel mi nih Gideon cu

“Nangmah nih kan uk tuah, nangmah le na fapa le na tu tiangin; zeicahtiah nangmah nih Midian kut chungin na kan chuah,” tiah an ti. (Biaceihtu 8:22)

Hibantuk dirhmun ah hin Pathian thimmi hruaitu hna i kan lungput cu fiang tein a lang tawn. Ka zawn ah nang le kei siuhsilaw, thangtthatnak le upatnak hna cu kanmah nih kan i lak diam hnga. Sihmanhsehlaw, Gideon nih hi teinak cu keimah pumpak tthawnnak, raltthatnak, fimnak le thil ti khawh ruangah siloin tthawnnak le teinak, fimnak le thil ti khawhnak ngeitu Pathian thawngin a si tiah fiang tein a theih tik ah Israel mipi hna sin ah hitihin a leh hna.

Gideon nih annih cu, “Keimah nih kan uk hna lai lo, ka fapa zong nih an uk hna lai lo; Bawipa nih an uk hna lai,” tiah a ti hna. (Biaceihtu 8:22-23)

Gideon nih teinak a hmuh tik ah sunparnak cu amah nih lak loin teinak petu Pathian kha apekmi nih hin Pathian thimmi hruaitu hna i an lungput taktak cu fiang tein a langhter. Nang le kei tah Pathian thimmi hruaitu kan si taktak maw timi hi ruat tthan cang hna usih.

Cu caah Zumtu hna kan tthawnnak le kan teinak cu hitihin a si. “Zumtu hna kan tthawnnak cu kanmah kan si ballo i zumtu hna nih teinak kan hmuhmi zonghi hriamnam thawngin asi ballo. Zumtu hna kan tthawnnak Bawipa tu kha a si zungzal i zumtu hna kan teinak cu Amah Pathian zumh le a nawl ngeihnak thawngin a si zungzal timi hi philh hrimhrim hna hlah usih.” Pathian thawngin Chin miphun kan tthawn i Pathian thawngin Chin miphun nih teinak kan hmuh ah cun Pathian thimmi miphun le hruaitu kan sinak cu amah Pathian sunparnak kan peknak thawngin lang hram ko seh. Cuticun Bawipa pekmi tthawnnak le teinak cu kan Chin miphun cungah caan saupi a hmun lai.

Theory bantukin kan chim a si ah cun;

Zumhnak (Faith) + Nawlngeihnak (Obedience) = Teinak (Victory).

Teinak cu Bawipa sinin a rami a si i cu teinak cu Amah Pathian sunparnak caah a si (Victory is from God and it is only for His glory!)

Cu bantuk aifiangmi hna cu Bawipa nih kan miphun caah le kan Khrihfabu caah a herh tuk hringhranmi hruaitu cu an si.

Bawipa nih kan zapite caah a thar in thluachuahnak kan pek piak ko seh.

Khrih ah,

Danny Bawi Thianhlun