Pathian Biak Taktak

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak  (March 20, 2011)

Caan tlaitu: Biak Tha Hnem

Thawngtha chimtu: Rev. Sai Lian Thang

Nihin ah Vawlei nih a phorh mi le a chuahpi mi fahnak le harsat nak lak ah kan um ko hna nain Pathian nih nunnak thaw a kan hlanh rih mi kan si hi lunglawm taktak a si. Bawipa thangthat cio hna u sih. Cu lawng si loin Pathian bia i hrawm ti kho ding in Pathian nih caantha caan rem a kan pek caah dawtu Pathian a min kan thangthat ko. Phungthlukbia 9:10 chungah, "Bawipa ṭih cu fimnak hramthawknak a si, a Thiangmi hngalh cu a thukmithil hmuh khawhnak a si" a ti.

Nihin ni ah thawngtha a kan chimtu cu Rev. Sai Lian Thang a si. A khua cu Hakha peng, Tinam khuami a si. Hringtu a pa Pu Tum Kio le a nu Pi Hme Thluai an si. Hakha Chin Christian College in 1998 kumah B.Th, cu hnu ah Philippines , Union Theological Seminary in 2002 kumah M.Div degree hna a rak la. 2002 May ah, Australia a phan i 2006-2010 tiang Whitley College ;(The Baptist College of Victiria) ah, Graduate Diploma in Theology le Ordination Process a rak kai. Cun 2010 ah Baptist Union of Victoria nih Ordain an rak pek. Kum 2006 in a tu tiang Melbourne Chin Church ah caantling pastor a ttuan piak hna. A thaisung nu cu Rosy (Dawt Hlei Zing) a si. Fapa pakhat te an ngei. Paul Siang Ceu Thang a si. Nun can ziaza lei zong ah mitha a si. Mibomh le mi ca sifah in zong aa tim peng mi a si. Nihin caanah thawngtha chimding in kan sawm tikah lunglawm ten a kan cohlan i a kan timhtuah piak khawh caah a cungah tampi kan lung aa lawm.

Thlacam cah duhmi:

1. Japan ram harsat nak a tongmi hna caah.

2. Bawipa rian a tuantu vial te hna caah.

3. Sizung ah damlo nak ruang ah a um mi hna caah le thong a tla mi hna caah.

4. Kan ram caah le a dang a herh na ti ning in

Atu cu nihin ah thawngtha a kan chimtu Rev. Sai Lian Thang sinah caan kan pek cang.

Hi bantuk in Chin Internet Ministry ah “Amah” thawngttha chimnak caanttha a kan petu Pathian min ka thangtthat. Cun a hlei khun in ttuanvo ngeitu hna nan dih lak cung ah lawmhnak chim cawklo ka ngei. Pathian nih a rian thiang nan ttuannak cung cio ah le pumpak nun ah inumpi cio hraam ko hna seh.

Bible Cangthim: Johan 4:21-24

Jesuh nih cun a thawh i, “Minu, ka chimmi hi zun; mi nih Pa cu, hi tlang ah siseh, Jerusalem ah siseh an biak lo caan a phan lai. Nan nih Samaria mi nih cun nan biakmi khan an hngal taktak lo, kan nih Judah mi nih cun kan biakmi kha kan hngalh, zeicatiah khamhnak cu Judah mi sinin a rami a si. Sihmanhsehlaw Pathian a bia taktakmi nih cun thlarau le biatak in an biak caan kha a ra lio i, hi ka hi a phan cang. Hi bantukin a biami hna hi Pathian nih a duhmi cu an si. Pathian cu thlarau a si i a biatu hna nih cun thlarau le biatak in an biak awk a si," tiah a ti.

Biatlangpi: Pathian biak taktak

Biaknak taktak (True worship) hi, Greek nih (Proskuneo) Mirang holh in cun, “to fall down before (or) to bow down before” ti in kan hmuh khawhmi a si.

Vawlei cung ah biaknak 600 leng a ummi chung in, an mah an biakmi an pathian cio ah zeibantuk in dah kan biak awk a si timi hi an izuam cio mi a si. Sihmanhsehlaw, a tu i chim ka duh mi cu biaknak dang hna kong hi siloin kan mah Khrihfa kan biakmi “Pathian” kan biakning hi a si. Khrihfa zumtu hna nih hin hla kan sak ah siseh, thla kan cam ah siseh, Bawipa zanriah kan hman tik ah siseh, cun thawngttha kan chim tik ah siseh, Pathian duhning le kan Bible nih a tinh ning te in chim phuan hi kan i hmuitinh mi a si awk a si.

Pakhat ah Pathian kan biaknak ah biapi ngai a si mi cu ipekchannak hi a si. Cucu kan Bible hram lei Genesis 4, chung ah, Cain le Abel pekchanhnak kan hmuh. Zeiruang ah Pathian nih Abel pekchanhnak cu a cohlan i, Cain pekchanhnak cu a cohlan duh hnga lo. Hi ka hin kan hmuh khawhmi cu, Cain nih a ngeih mi lo chungchuak le satil hna a pek tik ah a ngeihmi phuntlamtling te in a pek ve ko na in Pathian nih Abel pekchanhnak kha a cohlan. A ruang cu Cain nih Pathian a pekkchanh tik ah, Pathian tu kha mithmaittha hoih siloin amah le amah kha mithmaittha ihoih in pekchanhnak a tuah ca ah Pathian nih a cohlan lonak kha kan hmuh. Cu ve bantukin zumtu tampi kan nunnak ah hin, Pathian kan biak kan ti tikah kanmah lungderiamnak in maw kan biak a si lo ah Pathian duhnak le Pathian a diriamnak in maw kan biak ti hi thuk pi in ruah cio ding ah ka duhmi a si.

Pathian kan biaknak ah kan ipekchanhnak hi Pathian he kan ipehtlainak pakhat a si. A ttha mi thil kan pek hna ah cun a cohlang tu hna ca ah thluachuahnak le lawmhnak a um. A ngaingai ti ah cun kan biakmi kan Pathian cu zeizong vialte sertu a si ca ah “Amah” ca ah cun herhbau mi a ngeimi a um lo. Sihmanhsehlaw Pathian a kan duhsakmi cu a mi le a fa hna nih a thluachauh kan tinco mi chung ah hin a mah thangtthatnak ca ah kan ngeihmi thilri le chawva in siseh, kan mah kan nunnak le kan sining hrimhrim ah hin pekchanh tuah a duh mi Pathian a si.(Salm 50, Lamkaltu 17:24-28).

Kan Bible ca hlun chung in a donghnak a si mi Prophet Malakhi kan zoh tik ah, tlangbawi hna le mizapi nih khan Pathian sin in pekchanh raithawinak an tuah tik ah a tthabik mi le a thawdeuhmi poh kha an mah ca ah an chiah i, a tangbangmi hna kha Pathian sin rawithawinak ca ah an hman. Pathian sin pekchanh ding a si mi kha pekchaan lo in an duhning in an nun ruangah Pathian thinhunnak an cung ah a phan. Nan puai hna cu ka huat hna i, zeiah ka rel hna lo. Nan sunsakmi nan pumhnak hna cu ka duh hna lo. Nan raithawinak hna le nan hla aw hna kha ka theihter sawh hlah uh, sihmanhsehlaw biading tu kha ti bantuk in luan ter u law, dinnak kha a cat lo mi tiva bantuk in luanter caamcin ko uh. (Amos 5:21, 24). Cu ca ah nihin zumtu tampi kan nunnak ah hin, Pathian kan biak kan ti tik ah, kan mah duhtlinternak ca ah si lo in, Pathian duhnak tlinter awk ca ah Pathian biak hi Pathian nih a kan duh piakmi a si. (Worship is not expressing our desire, it completing God’s desire).

Ni hin kan thawngttha hi kan zohtik ah, kan Bawipa Jesuh le Samaria nu Jocob tikhor ah an i ton nak kan hmuh. Hi Samaria mi an tuah tawnmi ah cun chun ah ti an than phung a si lo ti a si. Sihmanhsehlaw chun nilin lio caan ah a si. Cun Samaria mi nu nih Jesuh Khrih kha zungzal tihal tilo ding in cu ti cu ka pe law, hi ka zongah hin ti than ah ra ti hlah ning a ti tik ah, Jesuh Khrih nih a leh mi cu, “Va kal law na va va ko, cun hi ka ah hin ra tthan tiah a ti”. Mi nu nih a leh mi bia kha va ka ngei lo a ti. Samaria mi nu nih Jesuh Khrih bia a leh tik ah Jesuh lung a si lo. Zei ca tiah a si ning taktak kha Samaria minu nih cun a chim lo. Bawipa bia cu “ Pathian cu thlarau a si i, a bia tu hna nih biatak le thlarau in an biak awk a si” tiah a ti. Thlarau a ti tik ah thlarau hi, Jesuh Khrih chung in a um mi nuncan, ziaza le sining a si i, cucu biatak zong cu a si fawn.

Cuvebantuk cun Chin miphun vawlei khuazakip ah Pathian kan biaknak ah, Pathian nih a duh mi le a kan tinh piakmi ning in kan biak awk ah a herh ngangai mi a si. Voi tampi ah sertu Pathian kha biapi ah chia lo in, vawlei cung thilri le chawva kha kan ca ah biapi a si deuh caan a um sual tawn. Cu lawng si lo in, kan biakmi Pathian nak in kan miphun maw? a si lo ah kan peng kan tlang maw? a si lo ah kan holh le kan ka maw biapi a si caan tam pi a um tawm. Paul ca kuat nih a kan cawnpiak mi cu, sertu kha bia lo in sermi tu kha an biak hna (Rom 1:25f). Hi mi hna nih hin an kaa lawngin an ka upat, sihmanhsehlaw an lungthin taktak cun an ka hlat ngai ngai tiah Pathian nih a ti (Mt 15:8f). Cu ca ah Bawikhrih ah dawt mi u le nau kan dih lak in Pathian kan biak tik ah (God’s Centre Worship), Pathian hi kan biaknak “Muru” ah chiah izuam cio hna u sih. Kan chim kan rel mi a ttha mi a um a si ah cun Pathian nih kan dihlak ca ah thlua ka chuah piak hraam seh. Amen.