Khrihfa: Pumpak le Midang He Pehtlaihnak Ah

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (March 27, 2011)

Caan tlaitu: Biak Tha Hnem

Thawngtha chimtu: Sayamah Dawt Cia

Cathiang rel ti hna u sih:

Pathian duhnak tuah kha nan duhnak ngan bik i a chiami cu lunglawmmi nan va si dah!Pathian nih nan duhnak cu a tlinter lai. (Matt. 5:6)

Bawipa hmai ah kun hna u sih:

Sertu Pathian nihin na thawhthan zingah na thawngtha hrawm ti kho dingin caantha na kan ser piak caah na cungah kan i lawm. Thlarau, taksa, thinlung in a dam mi na fa le kan si ter law zul hna seh ti na kan duh mi lam kan zulh khawh nak hnga kan cawn piak ko. Japan, Thailand, Loas, Kawlram, Libya ram mi hna le kaa dangdangah harnak a tong cuahmah mi hna caah thla kan cam. Nangmah chanhchuah, luatnak an herh ko. Bawipa kil veng cio hna law bawm ko sawh hna. Kan nunnak nangmah duh bang in kan hmang ko tiah tlanhtu Khrih Jesuh min in thla kan cam kan pa Pathian. AMEN

Nihin thawngtha a kan chimtu hi Sayamah Dawt Cia a si. A pa Pu Tha Bik le a nu Pi Sui Nawn nih an ngeih mi hna fanu 7 lakah a pali nak a si. Zomi Theological College in 2004 ah B.Th a dih hnu ah Salem Baptist Church (Tahan, Kalaymyo) ah 2005-2007 tiang pastor a rak tuan. Cun Asian Theological Seminary (ATS Philippines) ah M.Div a kai than i a tu hi sianginn a dih ka te a si. Kawlram lei ah tlun aa timh cuahmah lio pi a si. A nih hi Pathian nih awzai lei zong in thluachuah a pek mi a si i hla lei zong ah bochan mi a si. Mino (nungak) te a si rih nain Pathian caah a nunnak aa hmang mi a si i a cungah kan i lawm tuk hringhren. Nihin zong ah thawngtha chim dingin kan sawm tikah kan sawm bantuk in a kan timh tuah piak khawh caah a cungah kan i lawm. Hmailei caan zongah Pathian nih nu sal tha ah hmang chin ko seh. A tu cu a mah nih thawngtha a chimnak caan a si lai.

Bible cangthim:

II Tim 4:9-14 Khulrangin ka sinah ra law ka duh. Demas cu tu chan vawlei he an i duh i a ka zamtgak ai; Thesalonika khua ah a kal cang. Kresen cu Galatiram ah a kal i Titas cu Dalmatiaram ah a kal. Luka lawng ka sinah a um. Marka kha rak i ratpi, zeicahtiah ka riantuannak ah misantlai ngai a si. Taikhikas kha Efesas khua ah ka kalter. Cun na rat tikah Troas khua i Karpas inn i ka chiah takmi ka angkileng kha rak pho rte, cun cauk zong kha rak phor hna law saphaw cauk ko kha rak philh sual hna hlah. Dar soser Alekxandar nih khan ka cungah harnak nganpi a tuah. Bawipa nih a riantuanning in a cham vete ko lai. Cun nangmah zong amah cu i ralring, zeicahtiah kan bia kha fak piin a do zungzalmi a si. 

Tlangtar: Khrihfa: Pumpak le midang he pehtlaihnak ah

Voikhat cu catial minthang William Least Heat Moon nih lam caan sau mawtaw a mongh pah in hi bia hal nak hi a chuahpi: Kum 90 tiang a nung ding hei si ning law hi ka nunchung ah hin minung pa zeizat hrawng dah ka ton hna hnga? ti hi a si. A phi a chuah mi cu minung pakhat nih hin vawlei a nun chung ah hin a buaktlak in minung (cikhat te le caansau ton mi hna he) 100,000 tingkhat hrawnghrang he kan i tong hnga ti hi a si. Thenkhat caah cun kan nunchung ah hi zat minung nak tam zong kan ton si kho. A fiang mi cu, kannun chung ah kan ton mi minung hna le kan i pehtlaih mi minung hna hi an tlawm lo ti hi a si. Hi mitampi lak ah hin, a then cu a kan dawtu an si I a then cu a kan huatu le a kan rem lo tu zong an si kho. A then cu kan caah ah zohchunh awktlak (model/hero) minung zong an si lio ah a then cu kan caah ah buaibainak, ngaihchiatnak le hnahnawhhnak a chuahpi tu an si kho. Cun a then khat cu kan zawn an kan ruattu le an kan dirkamhtu an si kho i a then cu an kan duh lo tu le an kan thangchiattu le ral an kan pe tu an si ve kho. II timothy 4: 9-21 kan zoh tik ah lamkaltu Paul nih a nunchung Pathian rian a tuanchung i a ton mi minung pa 17 min a langhter mi hna kan hmuhkhawh. Hi minung hna hi miphundang cio an si i Paul nunnak ah hin chinchiah awk, cinken awk tlak hmelchunnak an nei cio. A then cu a tha lei in an si i a then cu a chia lei in an si ve. Hi Bible caang hi Paul nih Timothy sin ah pumpak donghnak biacah men a lo ko nain khrihfa kan nunnak ah ruah awk thil ngan pi a kan pek. Midang he kan i pehtlaihnak le kan cawlcangh nak ah zeibantuk cinkenawk tlak in dah kan nun i zei bantuk hmelchunhnak dah kan neih ti mi hi Khrihfa kan nunnak ah ruah lo awk a tha lo mi thil pakhat a rak si. Kan Bible tlangthim “II Tim 4:9-18” chirhchan in Paul nih a langhter mi minung tampi lak ah tuzing ah minung pali kong i ruah ti hna uh sih ti ka duh:

1. Timothy (verse 9)

Caang 9 nak ah Paul nih timothy cu “khulrang in ka sinah ra law ka duh” tiah a biacah kan hmuh. Caang 21 khat nak zong ah hi biacah hi a nolh than fawn. Hi caan lio ah hin Paul hi Rome thonginn chung ah a um lio a si i a caan donghnak bik a hngah lio a si. Paul i a saduthah cu a thih hlan i Timothy hmuh ta kha a si. Hi bantuk ngeihchiat lio caan le kan donghnak aneih bik caan ah kan herhbik mi hna le ton kan duh bik mi hna cu kan dawt mi hna, an kan daw ve tu le kan sia herh mi hna an si theu tawn. Paul nih a caan donghnak bik cem ah a hlam mi le hmuh a duh mi cu Timothy kha a si. A si ah Timothy cu a hodah si? Timothy cu mino te a si ko na in zumhnak thawng a ngei mi a si (II Tim.1:5) i Paul nih a fa bantuk in ai zoh mi (I Tim. 1:2, 18), a tlaihchan mi zumhawktlak a riantuan hawi a si (II Tim.1:3-4). Timothy cakuat pakhat nak le pahnihnak kan zoh tik ah Timothy cu Paul caah zeitluk bochan awktlak minung a si i Pathian rian an tuan nak zong ah zeitluk zumhawktlak minung a si kha kan hmuh khawh. Taksa in mino te a si ko na in zumhnak ah pacang a si i Ephesus khua ah cawnpiaknak hman lo doh awk le biatak cawnpiak ding ah Paul nih a thim i a thlah mi minung a si. Paul a nunnak a donghtiang in bochantlak le zumhtlak mi hoikom tha zong a si fawn. Pumpak cio hi biahalnak i van i tuah ve hna uh sih: ahodah kan caah Timothy an si? A si lo ah keimah pumpak hi teh midang caah ah Timothy bantuk in bochan tlak le zumhtlak nun ka nei ve maw?

2. Demas (verse 10)

Demas cu Bible caang chung ah a kong tampi kan hmu lo. Colossians 4:14 ah Demas cu Paul he ai daw mi a riantuan ti hawi a rak si ti kha kan hmuh. Sinain Paul nih hi bible caang chung ah Demas kong a tial ning ai phundang cang. Zeitintiah Demas cu “tu chan vawlei he an i duh i a ka zamtak ai” tiah Paul nih a chim (II Tim. 4:10). Paul he ai dawmi ai tlakchan tuk mi riantuan ti hawi an rak si ko nain Demas cu Paul caah a dongh tiang zumhawk tlak a rak si hrim lo. Paul le a rian a tuan mi a Pathian nak in hi vawlei le a si ning kha a tlaihchan deuh i ai thim deuh ai. Paul nih a donghnak caan a phak i a herh tik ah Demas cu a pawng ah a um lo lawng si lo in a zam in a zamtak ti kha kan hmuh. Paul caah zeitluk in dah ngeihchiat awk le thinlungkuai a si hnga. Paul bantuk in kan nih teh kan nun chung ah Demas kan tong sual maw? A si lo ah kanmah pumpak hi teh Demas nun kan i ngeih in zumhtlak lo kan si sual maw?

3. Marka (verse 11)

Caang 11 nak ah kan hmuh mi cu Paul nih Timothy kha a donghnak bik cem a sin rat ding in a sawm tik ah Marka zong kha na rat pi lai tiah a cah chih. Zeicaah tiah Mark cu Paul a riantuannak ah “misantlai ngai” a si tiah kan hmuh(II Tim. 4:11b). Marka hi a hlan ah zeibantuk minung dah a si van zoh hna hmanh uh sih. Marka hi Paul riantuannak ah hnahnok ngai rak si dawh a si. Zeicaah tiah Lamkaltu 15:36-40 kan zoh tik ah Paul le Barnabas an i then nak a ruang bik hi Marka ruang ah rak si dawh a si. Paul nih Marka kha a hramthok lei ah zumhtlak le bochan tlak in a rak hmu kho lo zeicaah tiah an riantuannak ah khan a donghtiang a rak i tel lo i lamtim in a rak kir tak hna (Lam.15: 38). Sihmanhseh law, caan saupi an i pehtlaih hnu ah Paul nih Marka cu zumhtlak le bochan tlak misantlai a si ti kha tehte a khan than. Marka hi a karlak caan chung ah a nunnak rak i thlengthan seh law a dawh. Paul caah ah misantlai a rungcang than. Marka bantuk minung hi kan nunchung ah kan ton khawh men hna. Abiapi mi cu, kanmah lei in kanhmuh ka hna caantawite i pehtlaihnak men in biakhiah nak kan tuah lo ding mi hi a biapi ngai. A hramthok lei ah duhnung lo le hnahnawhnak pe ding a lo ko lai na in caan sau i pehtlaih hnu le i theihthiam hnu ah duhnung mi le kan caah zumhtlak, bochantlak minung an rak si than kho. Kan nih zong kan nunnak ah Marka bantuk minung kan tongbal hna maw? A si lo ah kanmah teh Marka bantuk in midang caah “misantlai a si ” tiah chinchiahawk tlak le chim awk tlak nun kan ngei ve maw?

4. Soser Alexander (verse 14)

Soser Alexander cu Paul caah ah chinchiah awk tlak minung pakhat a si ve. Paul a riantuannak ah harnak nganpi a pe tu a rak si. Caang 15 nak ah zeibantuk harnak set dah a chuahpi ti kha fiang in a langhter: Alexander cu Paul “bia kha fak piin a do zungzalmi a si.” Cucaah, Soser Alexander hi Paul Pathian rian a tuannak ah hnahnawhnak pe tu, a dohbik tu le Paul tlaihkhih ding tiang hmanh in khuakhang tu rak siseh law a dawh. Cucaah, Paul nih Timothy cu hi bantuk minung hi nai ralring lai tiah a cah taak (II Tim. 4:15). Paul nih Soser Alexander he pehtlai in a pehchih rih mi cu “Bawipa nih a riantuanning in a cham ve te ko lai” ti hi a si. Pumpak cio van ruatthan ve uh sih law, kannih teh Soser Alexander bantuk in harsatnak lawngte a kanpetu minung kan tong bal hna maw? Paul nih hi bantuk minung cu kan i ralrin ahau tiah Tmothy a cah ta khah. A si lo ah, kanmah pumpak lila hi teh mi caah bochan tlak mi le zumhtlak mi si lo in, hnahnawhnak, thangchiatnak, le ral a chuahpi tu hna kan si ve sual maw?

A cunglei minung pali hna nunnak hmang in Khrihfa kannunnak le kan pumpak nunah pakhat le pakhat kan i pehtlaih nak, hoikomhnak ah a kan cawnpiak mi tampi a um. Pathian kan theih hlan le Bawipa Jesuh cu Bawi le Khamhtu a si tiah kan cohlan rih hlan ah cun kan nun ning zong a dang kho men. A si na in, Khrih i a fa a si cang mi hna caah cun zeibantuk in dah nifa te kan nunnak hi kar kan hlan i vawlei ah zeibantuk hmelchunhnak dah kan chiah ti mi hi a biapi hringhran. Vawlei kan nun chung ah mi tampi he kan i tong i kan i pehtlaih bantuk in mitha he kan i ton caan zong a um lai i mitha lo he kan i ton caan zong a um ko lai. Cu ve bantuk in chikkhat te lawng kan ton mi hna le caansau deuh kan i pehtlaih mi minung zong an um lai. Abiapi mi cu, zumtu ai ti mi pumpak cio nih midang he zeibantuk pehtlaihnak dah kan ser i kan nun ve ti hi a si. Hawi caah hnahnawhnak a chuahpi tu maw kan si, deihnak achuahpi tu tah kan si tawn? Hawi caah bochantlak, zumhtlak maw kan si, a si lo ah a ral tu hna le thangchiat tu dah kan si tawn? Midang he kan i pehtlaihnak (caantawi caansau) ah zeibantuk pehtlainak dah kan ser, zeibantuk nunnak le chinchiahawk tlak dah kan neih ti hi ruatbu in pumpakcio kan nunnak check than hna uh sih. Bawipa nih midang caah thinlung anei mi hawitha si ter kha a kan duh peng mi a si. Bawipa nih zumhtlak, bochantlak le ngaihchiat caan le har caan ah hawitha kan pe hram seh law, kanmah pumpak cio zong midang caah thinlung pitling a nei mi si ding in thlacamnak he Thiangthlarau sawm zungzal hna uh sih. Hi minung pali hna nunnak hmang in Bawipa nih kan cawnpiak seh law, fim kan chim hram ko seh. Bawipa nih kan nunnak hmang in sunparnak a co khawhnak hnga! Amen.