Zeidah Na Tuah Tawn?

CHIN INTERNET MINISTRY

(Special Caan hmannak)

15th September, 2010

Zumtu nu le pa hna,

Pathian dawtnak, velngeihnak le daihnak cu nan dihlak cung ah hmun tthan ko seh.

Tahnakhla 3:22, 23 "Bawipa dawtnak a fekmi cu, a dong hrimhrim lai lo, a zaangfahnak zong a cat lai lo; Zing fate in an thar lengmang, Zumhtlak a sinak cu a lianngan hringhran."

Nihin cu ahleice (Special) caan hmannak kan nei lai. Hi caan hmannak ah Caan a kan hman piaktu le Biahalnak a lettu Kawlram UPC Khrihfa bu hna ah Pa cem asi mi, Rev. Dr. Ral Buai, cung ah lunglomhnak nganpi kan nei. Careltu dih lak cung ah Pathian nih thlachuahnak kan pekpiak seh law, ihlawk nak nganpi kan nei cio lai tah ruahchannak ka nei.

(Biahalnak le hi caanhmannak a tuahtu hi cattialtu (Ngun Thawng Lian, CIM hotu) a si. A tawinak in NTL tiah ttial a si lai. A tanglei hmanthlak hi Pu Ro Thawng, Singapore nih a thlak mi a si. A cung ah kan i lawm. Gmail a hmang mi nih hmanthlak hi nan hmu lo kho men).

(Rev. Dr. Ral Buai)

Rev. Dr. J. Ral Buai he biaruahnak:

NTL: USA na tlawn lio asi i, na khualtlawnnak ah Pathian nih lam in hruai ko seh. A hmasa bik ah, na tuanbia tawi rak kan chim kho law kan duh ko.

Rev. Dr. Ral Buai: A ka hringtu ka pa hi Vawngtu Bawi Albik fapa hniang Ui Mawng hrin ka si. Sungtinpar a pa hi ka u asi. Ka nu hi Zephai khua chuak asi. Yangon-ah kum 40 dengmang ka um cang i, Yangon khua mi ka si ko cang rua. Fapa pahnih le fanu pahnih ka ngei hna i, ka fapa pahnih le ka fanu a hniang deuh cu Dallas,Texas-ah khua an sa, ka fanu a upa deuh tu cu Manila,Philippines -ah PhD a kai lio. Ka fale hi keimah nakin ca an thiam deuh dih. Tu pakua ka ngei cang, a pahranak a chuak deng. 1943-ah a chuak mi ka si.

NTL: Pathian nih a rianttuan ding ah zeitin dah an kawhning asi i, zeitin dah timhlamhnak na rak neih?

Rev. Dr. Ral Buai: Pathian riantuan dingah fiangte in kawh mi ka si. Rian pakhat tuan hmasa i, biaknak leiah a hlawk deuh lai ti ruah i tuan bantuk, nainganzi lei ah zeihmanh ngah ti lo ruang i Pathian lei i merh ti bantuk cu asi lo. Ka mangah ka hmuh, ka nunnak nih a theih, evidence tampi ka hmuh mi a um, Pathian nih an auh ti mi bia chimtu tampi an um fawn.

NTL: Pathian rianttuantu hna caah zeibantuk sinak/nunning hna dah a herh i, zeitindah Pathian rian an ttuan cio awk asi?

Rev. Dr. Ral Buai: Pathian riantuantu caah a herh bik mi cu 'honesty & integrity' hi asi. Zumh awktlak si hi riantuantu caah a herh bik, biadik chim le, chim bantukin nun ve hi riantuantu caah a herh bik.

NTL: 'Hrintthannak' timi hi zeidah asi i, zeitindah 'hrintthan' sikhawh asi?

Rev. Dr. Ral Buai: Hrinthannak ti mi a hrampi tak tak cu 'lungthin i thlen, lungthin thar,duhnak thar' hi asi bik ko. Nun le ziaza aa thlenglo mi, hmurka hrinthar kan tam tuk cang hi. Change of mind, change of direction, change of desire, change of life' hi a si.

NTL: Khrihfabu hna tluang tein kan kalkhawhnak ding ah Pastor, Khrihfa upa hna le Khrihfabu chungtel hna zeitindah kan ipehtlaih awk asi tiah na ruah?

Rev. Dr. Ral Buai: Pastor cu Khrifa bu a cawmtu asi, zohkhenhtu a si, hruaitu a si. Hi bantuk si lo in, Bawi lungthin a ngei ahcun, nawl ngeih long a duh i, a hruai tung lo ahcun Pastor tha a tling lo. Khrifa upa hna cu Pastor bawmtu an si, a uktu an si lo. Bu tampi nih Pastor hi 'employee' tluk an ruah hna i, Church council nih duh paoh in ti khawh dingah an ruah. Spiritual authority a ngeitu Pastor a si, upa an si lo.

NTL: Hruaitu pakhat nih (Biaknak lei, Vulei lei) zei bantuk 'sinak'(Azichin) dah neih a herh?

Rev. Dr. Ral Buai: Personal quality hi a zici ngai mi a si, a herh bik mi pakhat cu 'relationship' a si. Thil asining cio i kalpi hi a herh ngai. Zeibantuk asi zongah 'side ngeih cia' hi a tha lo. Pastor cu 'neutral' a si peng awk asi. Biatak a tanhtu si a herh ngai.

NTL: Pathian rianttuan aa tim i, Baibal sianginn kai aa thawh mi mino pakhat sinah zeibantuk ruahnak dah na pek lai?

Rev. Dr. Ral Buai: ...................

NTL: 2012 ah vulei caan a dong kho men tiah thawngthang ca an thanh lengmang. Caan dongh lai nak kong zeitin dah na hmuh ning asi?

Rev. Dr. Ral Buai: Vawlei cu zungzal a hmun ding asi lo tiah Baibal nih a ti caah 'vawlei dongh caan' kan ti lengmang mi asi ko i, a ni le caan cu ahohmanh nih an thei lai lo. 2012 an ti zong cu a dik te lai lo.

NTL: Ramkip um mi Chin Khrihfa bu hna sin ah biacah na duh mi a um maw?

Rev. Dr. Ral Buai: Chin mi nih kan panh cuahmah ram kan phak tikah kannih ca ahcun aa dang tuk mi ram le thilri longte an si. Um thiam le cawlcangh thiam a herh ngai ngai. Tahchuannak ah, 'American normal lifestyle cu third-world i a um mi ca ahcun/luxury' an si dih ko. Lairam kan umnak khua cio kha ruat hmanh ulaw atu kan phaknak ram khuasak ning hi ruat ve ulaw cawn awk le theih awk a tam tuk i, i ralring ngai a herh ko. Kan nunzia kan i thleng lo ahcun kan pawngkam minung caah tuar a har ngai lai.

NTL: Na caan sunglawi le biahalnak na ka lehnak cung ah lomhnak nganpi ka nei. CIM min in lawmhnak zong chim ka duh fawn.

Rev. Dr. Ral Buai: CIM message book one kha ka rel ve i, a tha ngai. Political motivation sermon a tam deuh, an mawh lo. Spritual motivation tam deuh seh law.

Thawngtthabia ihrawmnak:

Rev. Dr. Ral Buai:

ZEIDAH NA TUAH TAWN?

"Nangmah zong cu bantuk cun va tuah ve" (Go and do the same).

Hihi kan Bawipa Jesuh hmurka in a chuak mi bia a si. Jesuh Khrih pawng ah minung group pa 4 an um zungzal. An dihlak in Jesuh a zultu tak tak an si dih lo. Group pakhatnak cu damnak long duh in a zul mi pawl an si i, a tambik an si tawn. Jesuh kha aho asi zong an thei lo, zeibantuk asi zong an thei fawn lo, dam an duh caah an zul ve lengmangko. Jesuh riantuannak kan zoh tikah mizaw damternak rian caah caan tampi a pek ti mi kan hmuh. A pahnihnak cu ei le din duh ah a si. Changreu ei le pumsa lei thluachuah hmuh duhah an zulh i, an buai ngai ve ko.

Voikhat cu Jesuh nih, "A rawk kho mi ei le din lawng kawl hlah u, a rawk kholo mi zungzal nunnak pei nan kawl awk asi cu" a ti hna. Ei le din an hmuhnak asi paoh ahcun Jesuh kha zeibantuk asi zongah an zulh ko. "Khuachia khuavang asi, mi mawlh asi, Samari mi hna khuachia aa hrolh" an ti len zongah an zulh thiam thiam ko. A pathumnak cu chungthu lengnal pawl an si. Jesuh bia le a cawnpiaknak kha heh tiah sual an kawl i, a biachim sual mi tlaih i, Rom cozah sinah report tuah i tlaih kha an i timh mi a si.Cupin ahcun Jesuh Khri zeihmanh a cawng lo mi, theology zong a thei lo mi, Moses nawlbia zong alu ataw a thei lai lo bantukin an hmuh i, an biahal mi zong hi zomtaih phun rumro in an tuah tawn ti kha kan hmuh. A palinak cu 'Jesuh a daw tak tak mi, a tlaihchan mi, a caah zeizong a tuahpiak mi' hna kha an si.

Phungbia a thiam mi (Law scholar) pa nih khan Jesuh sinah a hal mi pakhat cu, "Pathian Bia (nawlbia) vialte chungah hin zei hi dah azicibik le angan bik mi a si?" tiah a hal. Zeicatiah cun Theology SiangInn ah a kai bal lo si kaw, a thei lai lo i, a ningzak seh ti hi a duhnak a si kho men. Cun, hi bia hmanh hi a theih lo ahcun a biachim hi zumh awktlak asi lai lo ti zong a ruat kho mi asi. Jesuh nih dik tukin a vun leh tikah a khuaruah a har. "Maw, Israel mi hna, ngaihmanh u, Bawipa kan Pathian cu Bawipa Pakhat long a si. Bawipa na Pathian cu na nunnak dihlak, na thazaang dih lak, na lungthin dih lak in an dawt awk a si" ti hi a si tiah a vun leh. Cun, theologian pa nih a hal lo mi a vun chim chih, "a pahnihnak cu, nangmah bantukin na innpa hna na dawtawk a si" asi tiah a vun chap. Theologian pa kha chim awk a thei ti lo. Amah le amah kha thiamcoter aa tim i, "Ka innpa cu ahodah asi?" tiah a vun hal than. Jesuh nih tuanbia pakhat kha chim. Jeriko lei khual a tlawng mipa, damiah nih an taihnak kong kha asi. Khual a tlawng mipa cu 1. Damiah he an i tong i, an taih, an velh, a thil an chuh dih 2. Cu bantukin khual a tlawng ve mi, biaknak lei minung, tlangbawi le pastor rian a tuan mi nihcun cupa cu an hrial, 3. Samari mi zong cu lamah khual a tlawng ve. Jeriko lei khual a tlawng mi, damiah nih an taih mi cu a hmuh tikah a zaangfak tuk i, a thlawpbul, a zohkhenh, a buaipi, khualbuk Inn-ah a kalpi. 4. Khualbuk Inn ngeitu nih cun chaw le va a hmuh caah a zohkhen ve. sipueizi caah a hman.

Jesuh nih hi tuanbia hi a chim dih hnuah Nawlbia cawnpiaktu (theologian) cu bia a hal than, "Hi hna lakah hin aho hi dah damiah nih an taih mipa Innpa cu a sihnga?" tiah a hal. Nawlbia cawnpiaktu nihcun, "A bomtu, a zaang afaktu kha a si lai" tiah a leh ve. Jesuh nih, "Na chim mi a hman, nang zong cu bantuk cun va tuah ve"? tiah a ti.

Minung hi kan nunchung ah thil pali long kan tuah khawh. 1. Na hrawk khawh 2. Na hrial khawh 3. Na bomh khawh 4. Na hman khawh. Khrifa chung ah hin a hrawktu kan tam cem ti asi. Cheukhat cu thil tha tuah　kan i tiim lo, hrial lengmang kan duh. Cheukhat tu cu bomh a herh mi paoh asi khawh chungin bomh an duh, cheukhat cu hlawknak a um lo le, anmah nih minthatnak an hmuh longah rian an tuan.

Damiah lungthin cu mi ta chuh hi asi. Biaknak lei riantuantu tampi cu 'ka rian a tam tuk, ka manh lo' ti hi asi. Samari mi lungthin cu midang caah nunnak pek hi asi. Khualbuk Inn a ngeitu lungthin cu sipueizi ca long ruahnak lungthin hi a si.

NANG TAH ZEIDAH NA TUAH TAWN?

(A cunglei Interview nak le sermon hi capar ah maw, bullettin ah maw na chuah asi ah cun, Chin Internet Ministry chungta laak mi asi tiah source na laak nak ttial chih te. NTL)