Fale Nih Mithmai Tha An Hmuh Nakhnga Nulepa Tuanvo

CIM Caan Hmannak (26th September, 2010)

Zumtu nu le pa hna,

Pathian Dawtnak, Velngeihnak le daihnak cu nan dihlak cung ah hmun tthan ko seh. Zungzal nungmi Pathian fa kan si khawhnak ding ah a nunnak pek in khamhnak a kan siam piak tu kan Bawipa Jesuh Khrih min thangtthat si ko seh.

Psalm 75:1 "Nangmah cu kan in thangtthat, Maw Pathian, nangmah cu kan in thangtthat. Zeitluk in dah na lianhngan kha kan thanh i khuaruahharmi thil na tuahmi kha kan chim."

Psalm 25:4,5 "Maw Bawipa, na lam kha ka cawnpiak hna law ka hngalhter hna. Nangmah cu ka khamhtu na si caah na biatak ningin nun cu ka cawnpiak tuah. Chun nitlak in nangmah kha kan bochan."

Thlacam cahnak:

• Indianapolis, USA ah an dawtmi an Nu nih a kaltaak mi hna, ngaihchiatnak a tong lio mi Pastor Albert Kap le a fale le an unau hna caah
• Indiana a ummi kan Far, Dawt Tin Cuai, kal lei damlo nak: Pathian sin ah damnak dingah Thlacam pi hna usih
• Thawngtthabia ruang ah ramchung, ramleeng, ah rianttuan in khual a tlawng lio mi kan Pa le hna caah
• Ngaihchiatnak a tong lio mi le harsat nak a tong lio mi hmunkip um hawikom cio hna caah
• Kan Khrihfa bu cio Pastor le Upa hna, hruaitu dihlak hna caah
• Mah vial hi ka chim khawh tawk siseh law, Pathian sin ah bawmhnak hal in thlacamnak nei cio hna usih.

Nihin Thawngtthabia a kan chimtu cu, Sayamah Fom Men, Philadelphia, USA asi. Mongzua College in a awn hnu ah, MIT, Insein in MDiv zong a awng i Myanmar Baptist Convention, Yangon ah rian a rak ttuan. Atu hi a inchung(Saya Thomas Cung Bik) cacawnnak, Philadelphia ah a um ve lio asi. An chungkhar in Pathian nih thlachuah pe hram hna seh law, Lamhruai ko hna seh. CIM ah lawmhnak he kan don.

Thawngthabia kan ihrawm hna hlan ah Ruahchannak ttha bik timi Pathian thangtthatnak ngai ta hna usih. (Gmail na hman ah cun hmanthlak hi na hmu lo kho men. Youtube hman khawhlonak hmun na um ah cun hla na ngai kho lai lo. Sermon hna hi CIM website zong ah zoh khawh an si).

www.chininternetministry.org

Sayamah Fom Men:

Nihin Bawipa thawhthan ni ah dam tein kan phan ti hna. Bawipa cu kan cungah a tha pengmi kan Pa a si caah a min thangthat si ko seh! Atu bantuk in Chin Internet Ministry hmangin khuazakip i a ummi Laimi nih Bawipa bia caan khat te ah kan i hrawm khawhmi hrimhrim hi a sunglawi tukmi a si. Caan tha a ka petu CIM upa hna cungah kaa lawm. Nan dihlak cungah Bawipa nih thluachuahnak in pe ko hna seh!

Fale Nih Mithmai Tha An Hmuh Nakhnga Nulepa Tuanvo

Baibal relnak: Cun Jesuh cu pum lei in siseh, fimnak lei in siseh, a hung thang i Pathian hmai le minung hmai ah mithmai tha a hmu (Luka 2:52).

Tulio hi khoika paoh ah fimnak lei in siseh, technology lei in siseh, a thancho tuk lio a si. Cucaah minung kan nundaan zong aa thleng ngaingai. Kan pawngkam ah kan hmuhmi thil hna zoh tikah kan vawlei hi kaa kip in a rak thang cho. A thatnak tampi a um ko nain, hi thanchonak nih kan Khrihfa nunnak zuamcawh (challenge) a kan tuahmi thil zong a tampi ve. Cucaah, Khrihfami nih cun kan fale nih zei tin dah Pathian hmai le minung hmai ah zohchunh awk tlak tein an than khawhhnga timi hi ruah lo awk a tha lo. Pathian duhning in an fale cawnpiaknak ah a fel ngaimi nuva kong zohti hna dingin kan sawm hna.

Luka 2:22-52 kan zoh tikah Jesuh cu a nu le a pa nih, fapa a si caah le Judah miphun a si caah, Jerusalem Biankinn ah an kal pi i Moses nawlbia ningin apnak an tuahnak kong; Jesuh kum hleihnih a tlin hnuah Lanhtakpuai ah Jerusalem biakinn ah an kal pi than i an tin lei ah anmah sinah a tlung ve lo ti an hmuh tikah a nu le a pa nih Jerusalem ah an kir i, an va kawl than; cun Jesuh cu Biakinn chungah Judahmi cawnpiaktu hna sinah a va thu ve, an bia kha a ngai i, bia a hal len ve hna timi kong kha kan hmuh. Jesuh cu mah lio ah kum 12 lawng a si ko nain a fimning le a bialehning a hmumi poah an khuaruah a har. Luka nih cun, “Pum lei in siseh, fimnak lei in siseh, a hung thang i Pathian hmai le minung hmai ah mithmai tha a hmu” tiah aa tial. Hi kong nih kan nunnak caah a kan cawmpiak mi thil pawl hi zoh ti hna usih.

Judah Miphun le Fimcawnnak

Judah miphun tuanbia kan zoh tikah ngakchia hna caah a hmasabik cawnpiaktu cu nu le pa an si. Cawnpiaknak, thiamnak, le theihhngalhnak timi hi innchungkhar in an i thawk. Kan Baibal nih fale hna cawnpiaktu dingah nu le pa hi Pathian nih a fialmi, tuanvo pekmi an si, tiah a kan cawnpiak (Deut 6:6-9; Efesa 6:4). Nu le pa nih an fale cu anmah le an inn cio ah an cawnpiak hmasat hna. Judahmi nih an i cawnpiakmi cu, “BAWIPA hi kan Pathian a si, BAWIPA lawnglawng hi; BAWIPA na Pathian cu na lung vialte le na ruahnak vialte le na thawnnak vialte in na dawt lai,” (Deut 6:4-5) tihi a si.

Cun, Cathiang an rel khawh, ca an tial khawh nakhnga nu le pa nih an cawnpiak hna. Kum ruk silole kum sarih an tlin in synagogue ah cacawn an i thawk. Judahmi caah fimcawnnak (education) timi hi sianginn kai sawhsawh lawng a si lo. Fimcawnnak timi hi nu le pa (chungkhar) nih tuanvo biatak tein an lak. Cun cawnmi paoh zah dih lawng si loin, anmah tein ruahnak tha an ngeih khawh i thil an tuaktan khawh nakhnga ding caah an fale kha an cawnpiak hna. Cun an miphun nunphung le nunning kha chan khat hnu chan khat an philh sual nakhnga lo, an theih peng nakhnga cawnpiak zong hi an fimcawnnak pakhat a rak si. Laimi zong nih kan i cawn awk a tha ngaingai tiah ka ruah.

Josef le Mari nih Jesuh An Thanter Ning

Josef le Mari hi zumhtlak a simi le zohchunh awk a thami nu le pa dirhmun ah a dirmi an si. Moses nawlbia nih nan tuah lai tiah a timi kha tha tein an tuah (Luka 2:21). Moses nawlbia nih nan tuah lai a timi tuah ding ah Jesuh cu Jerusalem ah an i kalpi. Cun ngakchia Jesuh cu Pathian sinah pekchanhnak an tuah. Hi nih hin, Josef le Mari nih an fale kha Pathian bia ning tein thanter an i zuam hna ti kha a langhter. Phundang in kan chim ahcun, Josef le Mari cu Pathian a tihzahmi le Pathian nawlbia a ngaimi nu le pa an si.

Cun kum fatin te Jesursalem khua ah Lanhtakpuai paoh ahkhan an kal lengmang (Luka 2:41) timi kan hmuh fawn. Cu caah, Josef le Mari hi Pathian nawlbia tha tein a zultu, zumhtlak nuva an si timi kha kan hngalh khawh. Josef le Mari hi cu lio ahcun minthang zong an si lo. Mirum zong an si lo. Cathiam zong si dawh an si lem lo. An umnak Nazareth khua hmanh hi Judahmi pawl nih an nek ngaimi khua a si (Johan 1:46). Sihmanhsehlaw, an fale kha zumhtlak tein Pathian nawlbia he an nunpi hna timi kan hmuh. Cun, fale zong an theihhngalh tawk tein a cawnpiaktu nu le pa an si ti kha kan hmuh.

“Jesuh cu pumlei in siseh, fimnak lei in siseh a hung thang i Pathian hmai le minung hmai ah mihmai tha a hmu” tiah Luka nih a tial (2:52). Pumlei in a thang timi zawn ah cun Nazareth in Jerusalem tiang ni thum ni li kal a simi kha ke in a kal khawh ve mi nihhin a thawnnak hi a langhter. Fimnak lei zong in a thang tiah aa tial fawn. Fimnak timi hi cu thil tha le tha lo a thleidan khawh nak hi a si. Cun, Luka 2:51 ah “Cu ti cun Jesuh cu an sinah khan Nazareth khua ah cun a kir i a nu le a pa kut tangah nawl ngaite in a um” timi hi kan zoh tikah a nu le a pa hi amah tluk in hngalhnak an ngei lo timi a theih ko nain, an kut tangah nawlngai tein a um timi kan hmuh. Minung nih toidor tein nun hi kan i harh ngai ciomi a si. Kanmah nakin a thiam lo deuhmi, san a tlai lo deuhmi sinah toidor tein um hi cu kan i harh chinchin mi a si. Sihmanhsehlaw, kan bawipa Jesuh a nunnak nih, toidornak hi mifim hna nih an nunning pakhat a si timi a langhter.

Cun kan Baibal nih Bawipa Jesuh cu Pathian hmai le minung hmai ah mithmai tha a hmuh tiah a ti. Taksa lei in a thawn sawhsawh lawng si lo. Mifim tiah mi nih an hmuh sawhsawh lawng a si lo. Pathian hmai zong ah mithmai tha a hmu tiah aa tial. Pathian hmai ah mithmai tha a hmumi cu Pathian nih a duhmi zei dah a si timi theih i nifatin nunnak ah aa nunpi mi hi an si. Minung hmaiah zei tluk in mithmai tha kan ton hmanh ah, Pathian nih tah zei tin dah a kan hmuh ve lai timi hi nifatin kan nunnak ah ruahchih a hau. Cu lawng si loin, Bawipa Jesuh cu minung hmai zong ah mithmai tha a hmu tiah aa tial. Pawngkam ah a ummi hawikom he zong lungrual tein um a thiam i, hawi le kom zong nih an dawt ngai timi kan hmuh.

Ngakchia pakhat a thannak ahhin pum lei lawng thawn sawhsawh a za lo. Ca lawng thiam zong hi a tling kho lo. Zei thil a tonmi paoh ah tha tein ruahzia a thiammi, a hmanmi lungput a ngeimi a si a hau. Pathian a tihzahmi le pawngkam hawikom he zong i rem tein a nung thiammi an si nakhnga cawnpiak le lamhruai dingah nu le pa cu Pathian nih tuanvo a kan pek. Hi ka zawn ahhin Bawipa Jesuh cu Pathian pei a si cu tiah kan ti men ko lai. Nain Baibal tha tein kan zoh tikah Bawi Jesuh cu “a hung thang” tiah aa tial. “A thang” timi sullam cu duhsah tein a rak sang tinak khi a si. Judahmi nih kum zeizat a si ah mah tiang cawn ding timi ning tein a thang. Josef le Mari nih an cawnpiak buin a thang timi hi kan hmuh. Josef le Mari nih theih dingah a herhmi pawl, cawnpiak ding pawl vialte kha an rak cawnpiak dih timi hi cu a fiang. Cucaah Josef le Mari hi anmah an thiam tawk in fale a cawnpiak kho ngaimi, Pathian nih tuanvo a pekmi hna cungah zumhtlak tein a nungmi an si ti hi fiang tein a lang.

Biafunnak

Cucaah, Khrih ah u le nau, nu le pa hna, kan Baibal relmi chungin kan hmuhmi zoh tikah Pathian nih kan nunnak cio ah a kan cawnpiak mi cu: Pakhatnak, nu le pa hi Pathian nih fale cawnpiaktu dingah thawnnak le tuanvo a pekmi kan si. Kan thiam tawk in cawnpiak dingah Pathian nih a duhmi si. Sunday school cawnpiaktu hna cungah a dihlak in i bochan ding a si lo. Kan fale caah tuanvo a ngei bik cu kanmah kan si. Caan tampi ahcun, nu le pa tampi cu an fale zei tin dah an fim khawhhnga ti nakin zei bantuk sianginn a tha deuh hnga, zei bantuk cawnpiaktu/cachimtu a tha deuh hnga timi lei ah an lungthin a um deuh tawn. Pathian nih tuanvo a ngei bik ah a kan chiah, Pathian nih fale cawnpiak ding ah fimthiamnak a kan pek timi hi kan philh sual tawn. Nu le pa si mi paoh nih fale cawnpiaktu dirhmun ah Pathian nih a kan chiah timi hi zei tik hmanh ah philh lo ding a si. A caan kan ngei lo ti ding a si lo. Fale cawnpiak caan hi a biapi bikmi pakhat ah chiah a hau.

Pahnihnak, Khrihfa biaknak hi cawnpiaknak he then khawh a ngahmi a si lo. Cawnpiaknak he a kal ti pengmi a si. Baibalca nih cawnpiak dingah a kan fialmi a si caah aho paoh cawnpiaktu kan si. Cun, Pathian nih a kan fialmi rian a si caah kan tuah awk hrimhrim a si. Kan Bawipa Jesuh a nunnak kan zoh tik zong ah cawnpiaknak rian hi biapi ngai ah a chiahmi a si. Cucaah zumtu le khrihfabu vialte ca zong ah cawnpiaknak hi a biapi tukmi rian pakhat a si. Innchung khar ah siseh, Khrihfabu ah siseh, ngakchia cawnpiaknak hi a biapimi pakhat ah kan chiah peng a hau. Ngakchia (kan fale) cawnpiaknak caah a herhmi cawkpiak le phaisa chuahpiak hi Khrihfabu nih i harh hrim hlah usih. Zei ca tiah cun kan fale hna vawlei lei in, thlarau lei in an than nakhnga kan hmanmi le kan dihmi hi, hmailei kan Khrihfabu thanchonak ding caah kan i chiahmi thil (investment) tha tukmi a si, ti hi philh hlah usih.

Phungthluk bia 22:6 ah cun, “A zulh awk a simi lam kha ngakchia cu cawnpiak law, a upat tikah mah cucu a pial tak ti lai lo” tiah kan hmuh. Kan fale le kan naule nih pumlei in siseh, fimnak lei in siseh an than i, Pathian hmai le mizapi hmai ah mithmai tha an hmuh ve nakhnga cawnpiak ding le lamhruai dingah nulepa hna le Khrihfabu nih tuanvo nganpi kan ngei ti hi philh hna hlah usih.

Kaa lawm.

Fom Men

Philadelphia