Khrismas Thluachuah

CIM Khrismas Caan Hmannak (December 25, 2010)

Caan tlaitu: Siang Dun

Thawngttha chimtu: Rev. Dr. Chum Awi

Happy Merry Christmas to You All!

Nihin cu khamhtu Jesuh chuah ni a si. Pathian nih cun zungzal thihnak chung ah kan um lio zong ah a kan philh lo, misual mi a kan tlanh ding ah vawlei ah hrinnak a in. Zei tin dah Jesuh kan don cio hna. Jesuh cu toidornak he a ra. Jesuh duh ning don khawh zuam hna usih. Kan thinlung chung ah hmunhma pek khawh zuam hna usih. A chuah ni kan lawmhmi Jesuh hi philh hna hlah usih. Nihin thawngttha a kan chimtu hi Rev. Dr. Chum Awi a si. Rev. Chum Awi hi vawlei lei in siseh, biaknak lei in siseh, khuaruahkhawhnak le tthanchonak lei ah lam a kan hmuhsaktu kan pa pakhat kan ingeih chunmi a si. Dallas Chin Baptist Church ah pastor le Global Chin Christian Fellowship (GCCF) ah General Secretary a ttuan lio mi a si. Upatnak le lawmhnak he dong hna usih, Rev. Dr. Chum Awi.

KHRISMAS THLUACHUAH

Christmas Blessings

Chum Awi

Bible Cherhchan: Luke 1: 46-50

Mary nih aa thawh i:

1. "Thanh tuah, ka lungthin, Bawipa lianhngannak cu.

2. Ilawm tuah, ka nunnak, Bawipa na Khamhtu cungah;

3. A salnu hi hitluk minaota ka si ko nain Aa ka philh lo.

4. Nihin thok in hmailei ahcun mi vialte nih thluachuak nu an ka ti lai;

5. Bawipa, a tthawngmi Pathian nih, ka cungah khuaruahhar tuk in rian a ttuan.

6. A min cu a thiang;

7. Amah a ttihmi vialte kha chan khat hnu chan khat in a zaangfah hna.

2010 Khrismas Lawmhnak Biahmai:

Zumtu u-le-nau vialte hna, Bawipa dawtnak thawngin 2010 Khrismas caanttha kan phan kho. Amin thangtthat si ko seh. A hleice in keimah kaa lawm. Aa ka dawt tuk. Nan ka dawt tuk. Thlaza nan ka cam piak. Atu caanttha nan ka pek. Bawipa nih Khrismas Lawmhnak le Kumthar thluachuahnak vialte kan cungah tlun ter ko seh. A biik in, Chin miphun cungah.

Khrismas Biafang fian ternak:

Christmas timi biafang hi Christ le Mass (Khrih zanriah) timi biafang 2 komhmi: England Mirang hna nih December 25, Khrih chuahni, tiin Bawipa Zanriah Hrawmnak an hman ttimi in a rami biafang asi. French holh in Noel, Spain nih Navidad, Italy nih Natale (an zate in Chuah Ni tinak an si), German nih Weihnachten (a thiangmi zan) ti asi.

Khrismas Ni: December 25 Kong

Jesuh chuah lioah atu calendar kan ngeihmi nithla relnak hi vawlei cungah a rak um rih lo. Pope Juius Inak nih AD 350 hrawng ah tlangbawi Dionysius cu Calendar ser a rak fial. Culio ahcun mifiim, mithiam, vawlei killi kong theitu hna, tiah ruahmi hna cu Catholic Khrihfabu lei hruaitu hna an rak si. Vanrang toi minung dihlak caah hman tti dingmi nikhat a thiim ter i, December 25, tiah a sawh. Cucu Khrismas Ni ah ser hramthoknak asi.

Bible chungah Khrismas Kong an ttialning

"Vawlei sualnak", timi "misual" khamhtu ding ah a Fapa sianlo Pathian nih a run thlahnak kong, Jesuh chuahkehnak kong, cu minung 5 nih an ttial. Biakam Hlun ahcun Profet Isaiah nih "Kan caah naute hrin asi cang; Fapa pek kan si cang," (Isaiah 9) tiah fiang tein a chim. Siangpahrang vialte lakah siangpahrang biik, fiimchimtu, hruaitu, asi lai, tiin a cuang. Cucu Judah miphun hna tuanbia ahhin roling bik biatluan a rak si. Judah miphun sal in a kan luat tertu Messiah a ra lai, tiin kum saupi an rak hngah. An ruahning in a ra bal fawn lo.

Biakam Thar cauk ahcun: Mathai, Jesuh zultu, Judah miphun dawtu le uartu bik, nih cun Jesuh chuahkehnak cu Abraham in David tiangah chan 14, David in Babylon sal an taan tiang chan 14, sal an taan in Messiah chuah tiang chan 14, a dawi khawh. Luka he an ikhahnak cu: vancungmi Gabriel nih mithiang Mary sinah langh in "Thiang Thlarau Fa na pawi lai, a min ah Emmanuel asi lai," tiin a rak chimhmi khan aa thok veve. Asinain, Luke cu a uak deuh. Cathiam le sibawi Dr. Luka nih cun "Theofilas" timi Pathian a duhtu sinah fiang tein a ttialmi cu: "Midangdang nih an chim tawnmi theih fiannak ding caah Jesuh chuahkehnak cu hringtu a nu Mary tiangtiang ka va leen i, a ka chimhning tein ka ttial ve," tiah ati. Hihi a uak bikmi asi. Marka le Johan nih hin phun dang deuh tein an ttial veve. A biik in Tipil Petu Johan Thawngtthabia chimmi in an thok veve. "Nannih nih cun piangthar tthabik nan ka ti ko nain, ka hnulei ah a ra dingmi Pathian Fapa cu a lianngan tuk, kei te hna hi cu a kedan hri phoihtu si ding hmanh ah kaa tlak lo," tiin Jesuh ratnak kong cu Profet hna bia bang, a ratnak lam sialtu, a bingbo remhtu, lamkawi din tertu fangfang ah, Johan cu aa chia. Johan le Marka nih kanmah fian awk ah ttha tuk in an langh termi cu: Tipil Petu Johan nih cun sual ngaihchihnak kong a chim hnu ah tipilhnak a pek hna, amah hnu ah a ra mipa nih cun Thlarau in tipilhnak a pek lai, ti hi asi. Hi zawnte hi nihin, kannih chan ah, Biapi taktak in kan ilaak dingmi asi. Johan uar a umnak bik cu: mifiim khuaruat phun Greek minung hna pom khawh ding in "Hlan hmasabik ah Bia a um, cu Bia cu minung ah aa cang, cu minung cu Pathian Fapa Jesuh Khrih hi asi, tiin hawi cungcuang in ttial khawh. Amak ve asi.

Jesuh Hringtu Mary cu Thluachuah rel cawklo a hmu

Nihin ahhin Mary timi min aa sakmi minung hi rel cawk lo, vawlei killi khat in mission tam tuk nih Maru min cu isak cio asi. Zeiruang ahdah Mary min cu an duh, kan duh cio hnga? Chim hau lo. Mi Khamhtu Jesuh hmanh a hringtu nu asi cu teh. Vawlei a dongh hlanlo Mary timi min cu kan isak lengmang cio ko rih hna lai. Uar a um tuk. Uar asinak bik cu Jesuh a hrin ca lawng ah asi lo. Amah lungthin ruang bik ah asi. Vancungmi Gabriel nih: Thlarau in Pathian Fapa na pawi lai, tiah a rak ti hnu ahcun, a lung a hmui tuk. Hmasabik ah a tuahmi cu: A u nu, Tipil Petu Johan hringtu, Judah tlawngbawi vialte lakah minthang bik Zakhariah nupi, zumhnak le Thlarau lei ah aa bochan bikmi, Elizabeth sinah a va tli hmasa bik. Zoh hmanh usih: Elizabeth min cu chan donglo in a laarmi asi. Zeicahtiah, Pathian a duh tukmi minu a rak si ve. Mary nih innka a hun kingh i, "Ka u, kaan leeng lai," tiah a hun chim ahhin a paw chungah a ummi Johan cu a cawl cang. Thlarau le Thlarau in an itong. "Ka nau na si ko nain, a ka Khamhtu Bawipa hmanh a hringtu ding na si caah, zeicahdah kei te hna cu na hong ka leen ve sapbei," tiah ati. Cu thinlung cu Pathian nih thluachuah a pek. Mary nih a u nu bia a theih tikah a tha a ther, a tuk a suum, ningtti bantuk in a um colh ve. "Zeicahdah hitaitai hin Pathian nih keimah salnu santlailo hi a ka dawt hnga?" timi thinlung khi Mary sinah a cuang colh ve. An hun i kupreek.

Mary nih hla a phuah

Vancung mi Gabriel nih a sinah bia a chimmi nih a lung a sukhai tuk caah Elizabeth te inn ahcun Mary nih hla a phan chom. Lung umlo tein hla a ttawn. A phuah. Hla a phuahmi hi midang kong, min thannak, min tthatnak, porhlawtnak, uanthlarnak bia aa tel bak lo. A lungthin chungah a hninghno mite, a thlum-almi, uktu bawi tangah salnu, fialmi, duhpaoh tuah termi, minaota, nehsawhmi, sal, nautatmi, mi duhlo mi, nain Pathian nih a philhlo mi nu, thluachuak nu, asinak tu kha hla in aa phuah.

Hmasabik ah: "Thanh tuah, ka lungthin, Bawipa liahngannak cu," a ti. Hmasabik ah liannganbik Bawipa, timi hi a chim. A nunnak lamtluan vialte, a lungthin dihlak, a sining dihlak in Bawipa Pathian cu upatnak a pek. Hihi Pathian thluachuah cotu nang le kei, Chinmi, hna nih kan philhlo awk hrimhrim asi.

Pahnihnak ahcun: "Ilawm tuah, ka nunnak, Bawipa na Khamhtu cungah," ati chapchap. Thluachuah a conak kha Bawipa cungah ilawmh peng ding in a nunnak hmanh a thaap. Khamhtu Bawipa cungah ilawm hna usih. Chin miphun, ilawm hna usih. Amah caah cun kan nunnak thaap hna usih. Bawipa nih a kan khamh caah vanrangtoi lei khuaza kan phan hna. Amh rian ttuan ding ah a kan thlahmi kan si. Tlingfel zumhnak he hmailei nawr hna usih. Hihi Mary hla phuahmi chungah a cuangmi asi.

Pathumnak ahcun: "A salnu hi, hitluk minaota ka si ko nain, a ka philh lo," a ti. Mary cu ngaknu thiang asi. Bawipa a ttihmi asi. Nuhmei fa asi ko nain tletlebuabua in a ummi asi lo. Nauta fa, dinnak duh, tthatnak lawng tuah, chiatbia chimlo, thluachuah dongtu ngaknu asi deuh. Judah siangpahrang Messiah cu mifiim, mitthawng, bawi upa fanu, hrinsornak lei in a saangmi, bawiphun, phunttha, chungkhar sin in hrin asi te lai, ti hi aho paoh nih an rak ruahmi asi. Atu cu miding le mittha kha Pathian nih a philhlo, salnu Mary kha Messiah hringtu ding ah a thiim. A mui aa dawh caah asi lo. A lungthin aa dawh caah. A phun a tthat caah asi lo. Pathian aa tlaihchanmi phun ttha asi. Veelngei Bawipa nih cun Amah aa tlaihchanmi lawng kha phunttha nan si, a ti hna a fiang.

Palinak ahcun: "Nihin thok in hmailei ahcun mi vialte nih thluachuak nu an ka ti lai," ti hi a phan hramhram. A ruang cu, Pathian nih a philhlo mi minung asi caah, amah bantuk minung cu fawi tein an chuak ti lem lai lo. An chuah zong ah amah bantuk in midang hna nih thluachuak minung an ti ve lengmang cio hna lai, ti hi a chim duhnak asi. Nang le kei zong hi kan chuahkehnak in siseh, atu kan sining in siseh, midang nih thluachuak nu, thluachuak pa, na si, an kan ti ve cio ding hi tlinh khawh kan izuam a hau ve. Nang le kei nih midang lawngte kha thluachuakmi an si, han ti hna ahcun nang le kei cu mitlinglo kan si.

Pangannak ahcun: "Bawipa, a tthawngmi Pathian nih, ka cungah khuaruahhar tuk in rian a ttuan, A min cu a thiang," ti hi a phuan. Minung sawhsawh ruahning in asi ti lo. Pathian program in a kal cang. Amah nawl in a um lo. Pathian nawl in a um. Vanrangtoi minung pakhat hmanh nih Thlarau fa an ngei kho bal lo. Atu cu amah nih Thlarau fa pawi asi cang. Khuaruahhar i khuaruahhar khi asi. A pawimi fa cu vawlei sualnak a kalpitu ding minung, Pathian Fapa asi ai. Hi zawn ahhin, nang le kei cu, Pathian nih Amah kha, tlingfel tein zumhngamnak kan ngeih caah, khuaruahhar a ser kho ding kan si ve a hau. Tlingfel zumhngamnak nih khuaruahhar a ser khawh timi hi kan pom a hau. Jesuh Khrih a nun lioah, mizaw a dam ter khawh hna. Khuaruahhar asi. Nain, "Keimah nih kan dam ter hna," a ti bal lo. "Na zumhnak nih an dawm ter." ti hi asi deuh. Kan nun chungah Pathian cu tlingfel zumhngamnak kan ngeih khawh cio a hau hrimhrim. Cucu lawngah Mary bantuk in Pathian nih kan cungah khuaruahhar rian a ttuan ve lai.

Paruknak ahcun: "A min cu a thiang," ti hi asi. Mary nih Pathian min cu a thiang, tiah a chim ahhin a sullam tamtuk a cuang. Bia tampi lakah, "Mithiang" ti hi Laimi nih kan uar ngaimi asi ve. Sualkoplo, thianghlim, aa cawhpanoklomi, a thurhnawmlomi, tibantuk vialte khi a sawh duhmi asi. Cucaah Bible thiamsang a cawngmi Tedim pakhat nih cun: Laiholh ah Pathian, timi hi cu mirangholh ah "Holy Father" timi he aa khat. Kan ngeihmi kan Pa hi sertu a si i, a thiangmi asi fawn, tiah Pathian timi biafang hi commentary in a tuah bal. Asi hrimhrim ko. Khuazing le Pathian ahhin Falam peng Bible cataang sang a cawngmi pakhat nih cun: Khuazing hi kan uar deuh awk asi, Pathian timi min naak in a uak deuh tiah thesis pakhat a ttial ve. Dr. degree an pek. A zeikhom a va si ah, ka chim duhmi cu: Pathian timi hi, a thiangmi min, holy name asi, tiin cohlang hna usih. Pathian min hi fawitehlek in chim le rel ngam ding hmanh asi lo, ti khin ruat hna uish. A thiangmi Pa lawnglawng nih kannih a fa le cu a kan zaangfah tawn.

Pasarihnak ahcun: "Amah a ttihmi vialte kha chan khat hnu chan khat in a zaangfah hna," ti hi a phuah chih. Amah lawng siloin, aho paohpaoh, Pathian a ttihmi hna cu, anmah chan chung lawng siloin, chan khat hnu chan khat, vawlei a dongh hlanlo, Pathian zaangfahnak an co lengmang lai, ti hi a chim duhmi asi. Pathian nih a zaangfahmi si cu kan duh cio. Zeitindah asi khawh lai? Amah a ttihmi kan si lawnglawng ah. A poimi cu: Kan pipu hna nih Pathian an rak ttihzahmi kha kan chan ahcun Pathian thluachuah le vanni kan co hna i, kanmah le kanmah kan ihngal ti lo. Kan iphilh ter. Thluachuah rel zia zong kan thiam ti lo. Pathian zaangfahnak zong kha zeirello in kan um cang. Kan tlonleenning a chia. Pi le pu hringsortu hna zumhnak zong kan pom ti lo. Tlingfel zumhnak timi fektthup zumhnak cu chim lo, puanlau zumhnak, hninsai zumhnak, rock and roll zumhnak deuh hna in kan nung. Pathian ttihnak kan ngeih ahcun pupa hna fektthup zumhnak kha kan itlaih awk asi. Culawng ah Mary chimmi: Pathian zaangfahnak kan co lai.

Biadonghnak:

2010 kum cu a liam zuahmah ko cang. Khrismas nih a kan don. Kumthar nih a kan hngah. Kan inuam tuk hna. Hilio caan ahhin, kanmah Chin miphun sinah Mary nih hla a phuahmi hithluachuah kan comi he reltonh izuam hna usih, tiah kan sawm hna. Bank ah phaisa tlawmte kan ngei, a nawi in tihang le mehmua kan zal, kan refrigerator ah tikiik kan ichiah, kan meh uih hlah seh, tiah kan chiah, vawleicung mining rel cawklo hna cu refrigerator an ngei lo, bank ah phaisa an ngei lo, mehmua cawwknak an ngei lo. hese rawn ah niliin le khuaal ah ti din awk ngeilo, rawlttaam tihal, thih bawh minung tampi lakah Pathian thluachuah a cotu cu nang le kei kan si. Innthlung tangah ihphah he mitkuh thaw tein nang le kei kan it kho. Zingka ah kan tho i, dam tein kan cawlcaang kho. Zeitluk mithluachuak dah kan si. inn ngeilo, ihnak ngeilo, zawtfah ruangah aa tthang ko nain a thjocaang kholomi minung, thihbawh minung tamtuk lakah nang le kei cu... A leng ah kan kal i, midang hna kha, "Na dam maw?" tiah an kut kan tlaih khawh hna, kan i kup, kan i reek, kan liang kan ibeeng kho hna. Midang dam tertu dirhmun ah kan diir. Pathian zaangfahnak thawngin. Ramdang tampi ah Chin miphun kan peem kho hna. Vahvaih asi lo. Pathian a kan thlahmi kan si. Kan phanhnak ram ah Amah Thawngtthabia nunpi kan herh. A kan zaangfahnak nunpi kan herh. A kan dawtnak lehrul cham kan herh. Kan kaltaakmi hna caah thlacam kan herh. Mary cu Gabriel chimhmi kha a dihlak in a pom. A lung a hmui tuk. Tehte ah Elizabeth a va sawm. Hla in aa lawmhank a phuah. Kannih zong Pathian nih kan cungah khuaruahhar a sermi vialte hi hla in phuah ve hna usih. Midang le miphun dang sinah tehte khaang hna usih. A Thiangmi Pathian cu chan dong loin ttihzah hna usih. Cucun chan dong loin thluachuah rel ve hna usih.