Zeitluk Thuk Ah Dah Tipil Na In?

CIM Zarhpini Caan Hmannak

November 20, 2011

Caantlaitu: Hrang Hlei (St. Paul, MN)

Thawngthachimtu: Rev. Sang Hre (HBC, Hakha, Chin State)

Biblecaangthim: Mark 10:35-45

KanBawipa Jesuh Khrih min in nan kut kan tlaih hna! Nun damnak le thluachuah phunkip he lam a kan hruai i nihin amah thangthat kho ding le thawngtha i hrawm khoding in caan sunglawi a kan petu kan Pathian a min thangthat si ko seh. Nandihlak cung ah kan Bawipa sin in a ra mi van/vawlei thluachuah um ko seh. Cun,nan rian tuan nak le nan cawl canghnak cio ah nan lam tluang sehlaw, nan hlawhtling hram seh.

Cathiang vun rel hmasa usih:

Cun Jesuh nih cun a zultu cu a thawh hna i, “Ahohmenh nih zulh nan ka duh ahcun,nanmah le nanmah nan i philh i nan vailamtah nan i put i nan ka zulh a herh.Zeicahtiah ahohmenh, mah nunnak humhak a duh mi cu a nunnak kha a sung lai ikeimah ruangah a nunnak a sung mi cu a nunnak a hmu lai. . . .” tiah a ti hna(Matt. 16:24-28).

Kan dihlak thla cam hna usih:

Nifatin kan nunnak ah Thiangthlarau in lam a kan hruaitu kan Pathian, na minthangthat si ko seh. Vancung bantuk in hi vawlei ah hin na duhnak tling sehlaw,na pennak tlung hram ko seh. Nangmah zumtu kan sinak kha leng lang zoh dawh menlawng si loin, harnak le hnahnawhnak he a khat mi hi vawlei kan nunnak ah hin anun in kan i nunpi khawh nakhnga kan bawm law lam ding kan hmuhsak tuah. Kanvailamtah kha kanmah siarem ning sawhsawh in i put loin, nangmah biatak diarpingamnak le sualnak le thil tha lo hloh/remh nak ca ah ral tha tein kan i putkhawh nakhnga kan bawm tuah. Kanmah himnak, hlawknak, le thatnak hmuh awk duhsawhsawh ah nangmah hnu an zul mi kan si nakhnga lo kan cawnpiak law, kansining a dihlak in nangmah kha an zul ngam mi kan si khawh nakhnga kan bawmtuah. Na kan dawt i na thatnak le thawnnak he ni fa lam na kan hruai ca ah kan ilawm. Khamhtu Jesuh Khrih min in thla kan cam. Amen.

Nihinthawngtha a kan chimtu hi mi tampi nih nan hngalh mi Rev. Sang Hre a si. Amahhi ZTC (Falam) in B.Th. le MIT (Insein) in M.Div. tlamtling tein a dih hnu ahkum saupi HBC ah pastor rian a tuan. Hakha Baptist Church (HBC) senior pastor atuan cuahmah lio a si. Kum 2009 lio ah khan Japan Ram i Asian Rural Institute(ARI) nih an tuah mi lo thlawh lei thiam cawnnak ah thla 9 chung training arakkai. Cu lio zong ah cun, CIM ah thawngtha a kan chim bal. A caan tampi lakahkan sin thawngtha chim ding in caan a kan pek khawh ca ah kan i lawm. Pathiannih hmailei a nun lam thluan ah hmang chin ko seh. Thawngtha chimtu sawmnak ah Pu Myint Aung (Aungte) phuah mi, Hniang Hniang le Ngun Thawng Chin sak mi, hla vun ngai hmasa usih. "Jesuh Dawtnak Kha Ruat Than Hmenh."

ZEITLUKTHUK AH DAH TIPIL NA IN?

“Annih nih a sunglawimi na pennak chung i na bawithutdan cung i na thut tikah nasin ah kan thutter ve law kan duh, pakhat na orhlei pakhat na kehleikam ah,”tiah an ti. Jesuh nih a thawh hna i, “Nan ka halmi hi nan hngal lo. Ka dindingmi hrai hi nan din khawh lai maw? Tipil ka in ding ning hin tah nan inkhawh ve lai maw?” tiah a ti. Annih nih, “Kan ti khawh ko lai,” tiah an leh” (Mark10: 35-45)

Biahmaithi

Tutan CIM ah thawngtha chimnak caan ka hmuh ve caah lawmhnak tampi ka ngei. Tawlreltuupa nan dihlak cung zong ah kaa lawm hringhran. CIM thawngtha chimnak i caantinco ve hi a har tukmi a si ti ka hngalh. Laimi kan pa le thawngtha chimthiamthiam tampi lak i caan thiah ve hi pumpak dawt hrimhrim zong a si iramdang um pawl nih Lai lei nan kan upat venak a langhtertu zong a si tiah kahmuh.

Kanrelmi Bible cacaang hi kan hngalhtuk mi, mi kip nih kan rel lengmangmi cacaanga si. Jeim le Johan nih thutnak an halnak a si. Matthai nih cun an nu farual inan hal a ti. Anmah tein a si zong ah an nu nih a hal piak hna si zong ah anduhnak cu aa khat ko. Hi unau hna hi aa palh cikcekmi zultu an si. Hawi lemithmai zong a zoh thiam ve lomi, mah zawn lawng aa ruatmi an si taktak.

Kan Bawipa nih aa thimmia zultu pawl

Kanbawipa nih a pennak dirh nak ca i a rak i thimmi hna hi mi sawhsawh tete an raksi ve – ngatlai tehna, ngunkhuaikhawl te hna, lothlo tehna pawl an rak si iJesuh nih a cawnpiakmi hna le tahchunhnak a chimmi tehna le aa tinhmi tehna zonghi an rak thei kho ve lo i a tu le tu an i chuahsual lengmang. Jeim le Johan unauhna zong hi zeitluk in dah an i chuahsual. An Bawipa nih, “Nan halmi nan hngallo ee” a ti len ko hna zong ah kan hngalh ko ee, an ti peng. Ka din ding hi nanding kho bal lai lo a ti zong ah kan din khawh ko lai tiah i leklak ngai khin ati peng.

KanBawipa nih hin sualnak ruang i chuahsual hi cu a duh lo taktakmi a si naintheihlo le hgalhlo ruang i chuahsual cu a rak ruahthiam i nem tein a phit penghna. Kei zong pastor vialte lakah aachuahsual pawl cu ka si ve lai tiah kaaruat. Hihna unau hna nih hin ka hna an ka ngamter ngai ngai.

An halmi an hngallo nain:

An halmi an hngal lo. Thihnak kong a si zong an hngal lo. Nunnak kong a si ti zongan hngal lo. Cross kong a chim ti zong an hngal lo. Jordan tiva i tipilnak arak inmi hoihna ah khin an ruah. An bu in zanriah an ei i an din tawnmi hraihoihna ah khin an ruah. Cucaah kan ti khawh ko lai tiah an ti hi a rak si. Anhalmi cu bawi thutdan siangpahrang changtu thutnak kha a si. Hi unau hna nihhin an hngalh lomi an hal nain an hngalhmi pakhat cu kan bawipa hi siangpahrangsunparnak sui luchin chinh a si te lai ti hi a si (they never doubted Jesus’ ultimatetriumph). Bawipa Jesuh nih, “Ka din ding hrai hi nan din khawh lai maw, cun kain dingmi tipilnak tah nan in khawh ve lai maw?” tiah hi biafang phun hnihthengmang te hi a hman i a rak ti hna.

Hrai din le tipil in ticu:

Hrai(cup) hi Bible chung hmun tampi ah kan hmuh (Ps. 23:5; 75:8; Isa 51:17 etc).“Hrai” nih hin a chim duhmi cu Pathian nih minung a kan tonter tawnmi thil hi asawh lengmang (It speaks of the experience allotted to men by God). Tutan zongah cucu a si ko.

Cun Tipilnak (baptism) timi zong hi cubantuk experience he cun aatlai peng ve. Hicacaang i a hmanmi Greek verb “baptizein” si lo le “bebaptismenos” hna zong nih hin tonmi thil chung i vaa phum khi an chim (It is usually usedfor being submerged in any experience). Thil kan tonmi harnak maw, thihnak maw,zawtlak puicimhnak maw ti bantuk chung ah tipil kan ing, ti khi a si.

CucahcunJapan Theologian Kosuke Koyama nih cun, “Kan nih Japan cu ti chung ah tipil kaning lo, atom bomb chung ah tipil kan ing (We, the Japanese are not baptized inthe water, but we are baptized in the explosion of atomic bomb) a ti.

Jesuh nih,”Ka in ding tipilinnak hi nan in khawh lai maw?” a timi cu “tuknak a inding le vailam cung i thihnak fakbik (the passion) a tuar dingmi kha a si.

Kan nih kan tipilinnaktah?

Hakhacu a kik ngai cuh. Christmas i tipil a ing ding pawl khi ti kan lum piak hna.Feeling taktak in tipil kan pek hna cumu. Ti lum lo cun an ing duh lo. Zeitlukin dah kan tipil innak a thuh ve? Tuan i kan fiantermi “baptizein” timi Greek biahmannih nih thil phun hnih kong a chim. Phun 1nak cu minung nih kan duh zong ah duhlo zong ah kan cung ah a tlungmi, silole midang nih an kan khinhmi; le phun2nak cu kanmah tein kan va sermi, kan va zuammi thil, kan va fuhmi le kan vabanhmi khi an si. Cucaah: kan nih tah Khrifa nun ah zeitluk thuk ahdah tipilkan in ve? How deep we are baptized in Christian life? How deep we are baptizedin struggling for education?

Voikhatah cozah sianginn ah thawngtha chim an kan fial i “How deep we are baptized inteaching our children?” ka ti. Zei kan tuah poh ahhin laimi hi kan puan tuk.Kan tuahmi hi a thuk ngaingaimi a um lo tiah ka ruah. Thawngtha bia zong aharmi cu kan duh lo. Kan Khrihfabu chung a simi Mangnu ah cawnpiaknak kan ngeicumu. Ni hnih kan i cawnpiak hnu biahalnak ah kan patar pakhat nih, “Saza, na cawnpiaknakhi a har tuk, kan zul kho lai lo, kan khua i a kan tlawngmi evangelist pacawnpiaknak a fawi deuh. Khamhnak cu sawmpalakbu pah nakin a fawideuh a kan ti;nang na cawnpiaknak cu a har tuk,” tiah a ka ti. Kan dihlak in kan si. Kan lungputa kan chimtu a si. Cucahcunpei voi 10 kan pianthar kha; cucahcunpei bu tampikan ngeih hi. Kan tipil innak hi a puan taktak eh.

Pawcawmnakzong ah a fawinak lawng kan duh. A fawiphun in rum lawng kan duh cuh. Malay kanhawipa John Kham nih a kan chimhmi cu, kan boss pa nih, “Kan nih Tuluk cu sifaktimtiam i nunnak cun thih a tha deuh kan ti; cun salbantuk in rian tuan i bawibantuk in ei le din hi kan khuaruahning a si a kan ti, a ti.

JapanARI i thla 9 ka kai chung ah Kinoshinjuku timi dum ah zarhkhat chung ka va um, riankan cawng, rian ka tuanpi hna. Zing sml 4:30 in zaan sml 7 tiang rian kan tuan.Ei caan te lawng dinh a si. Zarhkhat chung ka tuanpi hna i ka tlun lai ah “kani lawm” timi bia kaa khat hmanh ka tong lo. Keimah tu nih kaa lawm tuk ka titaak hna. Kei cu ka baat tuk ah ka weigh zong a zor dih. An nih nih cun aa miakan ka ti, kan sin in fimnak tampi aa laak tiin an ka hmuh caah. Ka tlun in cu fimnakcu Hakha hrawng ah ka chimh lengmang hna i hohmanh nih zei ah an rel lo. Angaih zong an duh lo.

Jeim le Johan cu an rakthuk taktak

Jeimle Johan nih hin zeidah kan hal ti hi an rak hngal lo nain Jesuh nih, “ka dinding hria hi nan din khawh lai maw? Ka in dingmi tipilnak hi nan in khawh laimaw,” a rak ti hna ah hin blindly piin “ kan ti khawh ko lai (Yes, we are able.) an rak timi kha an rak ti khawh taktak.

Jeimhi zultu 12 hna lak ah hmasabik martyr in a thimi Jesuh zultu a si. HerodAntipas nih vainam in a lu a tan. Johan hi kum 100 dengmang tiang Efesa khua ahPastor a tuan – a thih tiang. Martyr a si lo. An pahnih tein Jesuh hrai cu andin taktak. Cu hrai cu zeidah a si hnga? Johan cu Efesa khua ah kum 100 dengtiang a nung i hmaizahnak le upatnak nganpi a hmu. Jeim cu a chan a tawi ngaingai.Martyr luchin kha khulrang tein aa chinh. Pakhat a chan a sau, pakhat a chan atawi. Asinain an pahnih tein Jesuh hrai cu an din i Jesuh tipil innak cu an in.

HlanlioRom tangka hrapkhat lei i a cuangmi cu cawtum a si i cu cawtum nih cunraithawinak biaktheng le leithuannak kha a hoihhna. A tang i aa tialmi bia cu,“Azei paoh caah hin timhcia a si ko,” ti a si. Cawtum cu raithawinak biakthengi khanghthawi awk zong ah timh cia in a um i, leithuannak ca zong ah timh cia asi fawn.

Cubantukin hmakhatte ah martyr luchin a hmumi Khrihfa zong nih Jesuh Khrih hrai a dini, Khrifa nunning le ziaza dawh in a nung i tuchan kanmah bantuk in thih tiangzumhtlak sinak i tlaih in Khrih hnu a zulmi zong nih Jesuh Khrih hrai khakan din i Jesuh tipilnak cu kan in ve.

Abiathiang a ngaitu nan dihlak cung ah Bawipa nih thluachuahnak in pechinko hna seh. Amen!

Rev. Sang Hre

HBC, Hakha