Haalnak

CIM Zarhpini Caan Hmannak (October 16, 2011)

Caan tlaitu ........................... Siang Dun

Phungchimtu ....................... Pastor Za Thawng Cin

Khrih pumkhat hawi dawt hna,

Bawipa nih ni thar le caan a kan serpiak tthan caah Pathian kan thangtthat. CIM hmang in thawngttha kan ihrawm khawh lengmangnak zong hi Bawipa thawng in a si. CIM ah a rak chuak mi zumtu nan zate CIM in nan kut kan in tlaih hna. Tuchun thawngttha a kan chimtu Pastor Za Thawng Cin (Chin Evangelical Baptist Church of Texas) cungah lawmhnak ka chim. Thawngttha a kan chimtu hi: B.Th. ( Chin Christian College; Hakha, Chin), B.A. History ( Kalay University; Kalay, Sagaing), M.A. History ( Kalay University, Kalay, Sagaing), M.Res.History ( Mandalay University, Mandalay) a si. Atu hi M.Div (SMU, Dallas, USA) ah a kai cuahmah lio a si. Cun a tu lio ah: Youth Pastor ( Chin Evangelical Baptist Church of Texas, Vice Chairman ( CYONA) le Secretary ( Chin Community of DFW) rian hna a ttuan lio a si. Mino a si na in, a cawnnak le a rianttuanmi an upa. Hmailei ah Bawipa ca le miphun caah tampi rian a kan ttuanpiak kho te ding a si. Phungchimtu kut ah caan kan pek cang!

Thawngttha relpah ah phungchimtu ttialmi hla , Hi hla hi , rak ngei pah te uh.

HAALNAK

Bible Relnak:

John 7: 37-39; “Puai donghnak ni kha a biapi bik hi a si. Cu ni ahcun Jesuh cu a dir I aw thangpi in , A ti a haal mi paoh cu ka sin ah ra u law, ra ding u. Cathiang nih, ‘keimah a ka zummi paoh cu a lung chung in tiva nung an puut lai’ tiah a ti bantuk khan, a si lai, tiah a ti. Jesuh nih a chim duh mi cu thiangthlarau kong kha a si.

Biahmaikal:

Vawlei ah Tihal rawlttam in a um ballomi pakhathmanh kan um lo. Tihaal le rawltam cu Nunnih a celh lo. Kan ti a haal ahcun kan Lei le kan Dang an car dih, holhkhawh asi lo. Ti kan kawl! Lairam ahcun tithur lawng kan hmuh. Lit a ummi ti hmanh, angki danh in kan ding. Kan nun nih ti a hal cang hnu ah cun inn khawh a si ti lo. Kan nun nih rawl a Taam tik zongah cuti thiamthiam!

Minung kan nunnak chungah Diriamh a hmang lomi HAALNAK aum. Zeibantuk dirhmun a dirmi kan si zongah kan Nun ah Diriamhnak kan ngei kho lo i kan Nunnak ah Duhchap mi Thil a um peng.

Minung nunnak nih a Haal mi thil pa hnih an um i “Taksa Haal nak le, Thlarau Haalnak an si.” Minung nih taksaa Haalnak Diriamhternak cu kan theih I kan thiam. Kan ti a hal te lai ti kha kan theih caah Tikhor kan co. Tidong in a hlaatnak hmun ah ti kan la. Ti umnak pawng ah khua kan tla. USA nih cu Tidil (Lake) an ser. Tung sang pipi in an khon. John. 4:12 zongah: Samaria nu nih Jesuh kha, “Hihi kan pu Jacob tikhor a si. A tefa le a satil nih din tawnmi tikhor a si. A mahnak ngan ah maw naa ruah,” ati mi kan hmuh. Israel mi zongnih Tohmi Tikhor an rak ngeihnak a lang. Zeicaah tikhor kan tuah tiahcun kan Taksa nih Haalnak a ngeih kha kan fiang I cu Haalnak diriamh ternak ding caah Tikhor kan tuahnak cu asi.

Minung kan Nunnak ah kan Thlarau Haalnak diriamh ternak kong ah buainak kan ngei. Kan nunnak chungah Thlarau Haalnak a um ti hmuh nak le theihnak kan ngei lo. Kan Nunnak ah herhbau mi cu a um ko, kan Haal mi cu a um ko ti cu kan theih nain Zeiruang ah ti kan theih lo zeitindah a Di kan riamh ter lai ti kha kan fian lo caah Vawlei thil in diriamhter kan timh tawn. Pathian lawngnih kan Nun Haalnak, Thlarau Haal nak hi Di a riamhter khawh ti kha kan hngal tawn lo.

Vawlei cung ah Amazon tiva cu tiva ngan minthang asi. Tennessess, Gas cawngia (Kawlca) hna nih rili cung ah um in, Amazon tiva kam a va phan mi, minung pali hna kong an tial. Rili cung ah an um caah rili ti cu dinawk a tha lo I, an ti a haal tikah rili ti ding lo in Ruah ti a tlak caan teah an donh I an din tawn. Amazon ti cu dinawk ah a thiangtuk mi a si. Cu tiva cung cu an rak phan I an ti haal an celh lo chinchin. Ruahsur lai an hngak I, Ruah a sur in ruahti an donh I an din tthan. – An theih bak lo mi cu, dinawk ah a ttha taktak mi Amazon ti cung ah lawng in an to ko kha an thei lo. An tihal diriamh nak ding caah an rian cu, an Ti thannak thawl van thumh I tiva chung ti van suah te lawng kha a si. An rak thei bak lo caah ruah sur hngak in ti Haal in an to ko.

Kan Thlarau Lawnnak kha theih a hau: Bible chungah thlarau ti a haal mi hna kong kan van zoh ta lai.

1. Siangpahrang pa David; Salm 63:1-2 ff chungah, “Maw Pathian, nangmah cu ka Pathian na si, nangmah cu kan ngai. Ka nunnak nih hin an hlam I ka thlarau nih tihaal in an haal; vawlei ro nih ti a duh bantuk khin an duh. Hmunthiang ah nangmah cu in hmu ning law, zeitluk in dah na lianhngan le na sunpar kha in hngal ko ning,”tiah Pathian a Haalnak kha kan hmuh. David cu ramlak a um lio asi. Saul siangpahrang nih a dawi I thah a timh tikah David le a zultu pawl cu ramlak ah ralzaam in an um. Hi lio caan ah David nih ramlak saram, sazuk pawl ramvai mi nih an dawi hna I thabaa ngai in an Ti a haal ning kha a hmuh tik ah, “Sazuk nih a ti a haal bantukin Bawipa kan nunnak nih nangmah cu tihaal in an haal,” ati.

Salm 42: 1-2; Sazuk nih rial tidai a ngaih bantuk in maw Pathian nangmah cu kan ngai. Maw a nungmi Pathian, nangmah cu ti haal in kan haal. Zeitik ah dah na umnak ah ka hun khawh lai I kan biak khawh lai?” Siangpahrang a simi Daivid nunnak nih a Haal bik mi cu zeidang thil siloin Pathian thlarau umpinak asi. Daivid cu a Nunnak Diriamh ter khotu cu Pathian lawng asi kha a fiangtuk I a Nunnak ah Pathian lawnglawng a kawh, a hlam, a thangtthat I aa bochan.

2. Samarian Nu: Jesuh nih zungzal nunnak ti a pek mi nu kong hi John 4:1ff ah kan hmuh. Hi Nu nun hi kan zoh tikah nihin zuumtu kan sining he aa khat ngaingai. A thlarau Haalnak kha diriamh ternak a kawl mi Nu asi. Va pa nga ngeihnak in a kawl. Biaknak lei in a kawl. A sining cohlan khawhnak in lung hnangamnak I peknak in a kawl; A timi cu kei cu Judah mi nih an ka rem lo. Biakinn ah pumhnak nawl ka ngei lo. Khamhtu zong hi ka hmu lai lo, a ti. Jesuh nih, “Nunnak ti an pe kho tu hi kei mah ka si tiah” a nunnak nih a haal taktak mi Ti kong kha a chimh. Minu nih Jesuh caah a thinlung inn kaa a on I bia ttha tein a ruah. Cun khamhtu a si kha a theih tik ah thawngttha aupi tu ah acang.

Hi Nu zong hi Thlarau Haalnak hi zeidah asi ti kha a rak buai ve ko. A nungmi ti kong zong a thei ve lo. Jesuh nih nunnak ti a pek khawhnak zong a zum ve lo. John 4:11 Mi Nu nih cun, “Bawipa ti thannak thawl zong na ngeih tung lo. Tikhor ti ah a thuk fawn. Khuazei ahdah nunnak ti cu na hmuh lai?” ati. Ka kawl cuahmah mi Nunnak Diriamh nak hi Jesuh nih a ka pek khawh ti kha a rak thei ve lo. Jesuh kha a nunnak ah Bia a ruah I Nunnak ti a hal tik ah Nunnak diriamh nak le zungzal nunnak ti kha a hmuh, Jesuh nih a pek. Kan nunnak ah a ummi Haalnak hi zeinihdah a di a riamhter khawh ti kha thei lo in Vawlei thil in diriamhter kan timh ahcun thihnak kan phan lai. Nunnak diriamh ter kho tu Jesuh kan pawng teah a to ko.

3. Jesuh, Pathian Fapa, hmanh Thlarau ti a Haal ve. Jesuh nih vailam cung I a chimi bia pa sarih lak ah a pa nganak cu- Ka ti a Haal- ti a si. Johan 19:28 “A tu cu zeizong viallte kha a tling dih cang ti kha Jesuh nih cun a hngalh I ca thiang nih a rak chim mi tlin ter nak caah khan, “Ka ti a haal,” tiah a ti. Mathai 27 chung kan zoh tikah Jesuh nih vailam cung I a chimmi bia Pa nga nak hi; suimilam pathum chung chunmui a tlun dih kaa te ah a chim mi bia a sikha kan hmuh. Hi suimilam caan chung ahhin, Pathian nih Jesus kha a kal tak. Hi suimilam Pathum chung hi Vawlei sualnak thilrit kha Jesuh nih Pathian bawmhnak tel lo in a phorh a herh lio caan a si. Zultu an zaam dih. A chungkhat le a hawi le vialte an dai dih. Mipi cu a ral ah an cang dih cang. Cuhnu ah Pathian nih a kal tak hawi. Cutikah Jesuh cu “Bawipa, Bawipa, ziah na ka kal tak?” tiah a tap. Mathai 27:46. Suimilam pathum chung muihnak a tlun kar; Bawipa nih suimilam pathum chungte a kaltak kar hmanh ah- Kan biak mi, Pathian fapa, Pathian sining a ngeimi Jesuh hmanh nih- Pathian umpi nak Haal in a tap. Jesuh bantuk in, minung kan nunnak nih a herhbik mi cu Pathian a si ko. Kan duhzong ah duh lo zong ah, Minung paoh nih Pathian, thlarau kan Haal dih.

Kan Nunnak nih a ngeih mi Haalnak hna hi zeitin dah Diriamh ter kan timh.

I zohchunhding:

David cu Siangpahrang a si ko bu ah a nunnak ah a Haal bikmi cu Pathian a si. Cu nih cun thluachuah a hmuh ter I minung le vawlei thilri nih pekkhawh lo mi, Pathian sin in a ra mi hnangamnak aco. Samaria nu: A thlarau haal nak kha a fiang ve lo I vawlei sining in diriamh nak a kawl. A donghnak ah Jesuh kha a thinlung inn ka a onh tik ah Zungzal nunnak ti cu Bawipa nih a pek. Vawlei nuamhnak in diriamhter a timhmi a thlarau haalnak cu Jesuh kha a nunnak ah tluninn a onh tikah a ruahnak nih a phak lo mi Nun diriamhnak kha a co I lawmhnak in a khat. Ahmuhmi lawmhnak cu dai tein a thutpi kho ti lo I a phuan. Jesuh hmahnih a nunnak ah Pathian kha a Haal I a tap.

Kan nunnak nih Haalnak a ngeih mi kong kan ruat bal maw? Zei Ti dah kan dinh? A di a riam maw?

Samaria nu nun nih a langhter micu; Kan nunnak Thlarau nih Haal mi a ngeih ti kha asi. Kan thlarau Haalnak hi Diriamhter dingah a palhmi lam in kan kawl nak nih kan nunnak a thah khawh. Vawlei thilri in kan thlarau diriamhter kan timh ahcun kan nunnak kan sung lai. Jesuh lawnglawng hi Nunnak thlarau diriamh terkhotu le Nunnak Ti Nung taktak cu asi. Amah sin a kal mi cu an ti a hal ti lai lo.

Paul Harvey nih, Eskimo nih Cenghnia a tlaihning a chim. Eskimo ni Blade a har taktak mi kha sathi a thuh I a ro ter. A thuh than a roter tthan. Cuticun Blade kha sathi nih a khuh dih tiang a tuah I, ramlak ah a va chiah. Cenghnia nih cun a rim cun a kawl I Sathi thuhmi Blade cu a liah. A liah deuhdeuh a thawt chin, a thlah siang ti lo. A dongh nak ah, Blade nih a mah a lei kha a aah tiang zong ah, a mah thi lila nih khan a thawt chinchin i zaan khuadei a ngol siang ti lo i hurha lak ah khuasih in a thi beh a ti.

Nihin Minung tampi kan si ve. Kan thlarau Haalnak hi thihnak a kan phakpi tu dingmi lam in kan kawl. USA ah Nu le Va tampi ngeihnak in a kawl mi tam a si cang. Rumnak , Ritngatnak, tbk. Aphunphun in kawl cio asi. Kan kawl deuhdeuh kan thlah siang lo chin a dongnak ah kan nunnak thattu a si tiang zong ah kan thlah siang ti tawn lo I kan I thih pi beh tawn. Vawlei thil tlaihchan tuknak nih thlarau diriamhnak a chuahpi lo lawng si lo in kan nunnak thlarau zong a thah khawh.

4. Kum Hleihnih chung thichuak Nu kong hi Mark. 5: 25-29 ah kan hmuh.

Hinu hi Kum 12 chung a thi a chuakcang, Doctor thiammi tam pi he aa thlop. A ngeihmi vialte a zuardih I aa zohkhenh nain thatlei panh lo in a zual chinchin. Jesuh kong a theih tikah mipi lak ah Jesuh cu a hnu in, a puan ki tongh awk ah a dawi. A timi cu, “Apuan ki te ka tongh khawh ahcun ka dam lai,” ati. A zumh bang in vawlei fimthiamnak le chaw va nih a damhkhawh ti lo mi, fihnung a si cang mi a thisen zawtnak cun, Jesuh a ton taktak tik ah damnak ahmu.

Biadonghnak

Kan nunnak ah diriam kholo in a ummi kan thlarau hi Nunnak Ti taktak asimi Jesuh panhin a mah kan tongh lo ahcun Vawlei suingun chawva dih tiang hmanh I thlop usilaw kan thlarau a dam kho hlei lai lo. Zeicatiah Thlarau Nunnak damnak cu Jesuh sin lawng in hmuhkhawh a si. Nihin Laimi Zumtu tampi zong kan Nunnak a ummi Haalnak Diriamh ter dingah Vawlei thil in kan I zuam ve theu. Kan hmuh lai lo lawng si lo in kan Nunnak thlarau thattu ah an cang te lai. Jesuh panh a herh.

Hi kan lungput le thil sining hi Jesuh nih a fian tuk caah, John 7: 37-39; “Puai donghnak ni kha a biapi bik hi a si. Cu ni ahcun Jesuh cu a dir I aw thangpi in , A ti a haal mi paoh cu ka sin ah ra u law, ra ding u. Cathiang nih, ‘keimah a ka zummi paoh cu a lung chung in tiva nung an puut lai’ tiah a ti bantuk khan, a si lai, tiah a ti. Jesuh nih a chim duh mi cu thiangthlarau kong kha a si. Jesuh nih kan Nun ah a di a riam kho lo mi Haalnak chung in Nunnak Ti puut luanter a duh. Cucu amah sin ah kal in kan din lawngah kan hmuhkhawh lai. Isaiah 44: 3, Pathian kha kan nunnih a Haal ahcun kan nunnak ah Pathian thlarau ti thiang tawih kan si lai. Pathian kan kawl ahcun Pathian nih kan cung ah a thlarau cu a kan tawih lai.

Kan Nunnak chungah Pathian nih a chiah mi Haalnak hi, kan nunnak thah duh ah siloin a mah sin phakter a kan duh ca tu ah a si deuh. Kan chungah a ummi Haalnak hi Vawlei thil in diriamhter timhnak nih kan thlarau a thahkhawh caah Vawlei thil in siloin Jesuh, Nunnak Thlarau Ti Nung panh nak in diriamh ter I zuam hna usih. Jesuh pekmi ti a dingmi paohcu an ti a haal ti lai lo.