Tinhmi Ngei In Thimmi Chin Miphun.

CIM Pathian Ni Caanhmannak

(September 04, 2011)

Caan Tlaitu : CIM Chungttuan

Thawngtha Chimtu : Pastor Danny Bawi Thianhlun (Chicago Chin Baptist Church, Chicago, USA)

September 04, 2011 tiang nunnak le damnak a kan petu kan Pathian a min thangtthat si ko seh. CIM chungtel vialte kan Bawipa Jesuh Khrih Min in nan kutnem kan in tlaih hna. Kan Pathian sin in a rami damnak, nunsaunak, daihnak le hnangamnak cu chungtel nan zapi te cungah a thar in tlunghram ko seh!

Pathian Bia Thiang Relnak

1 Johan 2:15-17 “Vawlei hi siseh, a chung thilri hi si hna seh, tlaihchan hna hlah u. Vawlei hi nan tlaihchan ahcun, Pathian dawtnak kha nan chungah a um lo. Vawlei ta a simi thil paohpaoh pumsa duhnak tehna, mi nih zoh an duhmi thil hna, mi nih porhlawtnak ah an hmanmi thil tehna hi Pa sinin a rami an si lo; vawlei in a rami lawngte an si dih. Vawlei le a chung i a ummi thil minung nih an duhmi hna hi an lo cuahmah cang; sihmanhsehlaw Pathian duhnak a tuahmi cu zungzal in an nung."

Thlacam Cahnak

1. Kent, Washington State, USA ah ti in apaammi Tv. Sang Cung Hnin (Kum 20 tluk mino) nih a tantakmi innchungkhar le Khrihfabu caah thlacamnak in bawm hna usih.

2. Vawlei khuaza ummi kan Chin miphun hna lungthin, thlarua, taksa ah a ngandam mi le a tthangchomi miphun kan si khawhnak lai thlacamnak ngei hna usih.

3. Atulio Malaysia ram ah a buai ngaimi thil kongah caah thlacamnak in bawm hna usih.

4. CIM rianttuannak caah Pathian sin ah thluachuahnak hal piak hna usih.

Thawngttha Chimnak

Danny Bawi Thianhlun

Tlangtar: “Tinhmi Ngei In Thimmi Chin Miphun”

Baibal Thiang Thimmi Relnak: Johan 15:16 “Nannih nih cun nan ka thim lo, keimah nih kan thim hna i a hmun ding thei kha tampi in va tlai tuah u tiah ka fial hna. Cucaah kan min in nan halmi paoh cu ka Pa nih an pek hna lai.”

Caanttha a kan serpiaktu kan biakmi Pathian a min tthangtthat siko seh. Caan tawite kan ngeihmi chungah kan tlangtar lei ah luh colh hna usih.

Kawlram, Kawlmi hna sin ah Mission Rian: Kawlram Khrihfa tuanbia zoh le chimrelnak ngeih tik ah American Baptist Foreign Mission Society nih 1813 ah an rak thlahmi Rev. Adoniram Judson kong hi chim lo le rel loin a si thiam lo. Kawlram ah Rev. Judson a rak phaknak le Khrih thawngttha a rak phuannak kum 200 a tling cang lai. A ralaimi kum July 11-14, 2013 ah cun Chicago ramkulh chung ummi Rev. Judson philh lonak caah dirhmi Judson University ah Adoniram Judson nih Kawlram ah mission rian a rak ttuannak kum 200 tlinnak (Adoniram Judson Bi-Centennial Celebration) cu sunglawi ngaiin tuah dingah timh tuahnak ngeih asi. Cucu nihin ni kan vawlei pi nih a kan theih pimi Kawlram Khrihfabu tuanbia kong a si.

Chinram, Chin Miphun hna sin ah Mission Rian: Sihmanhsehlaw, kannih Chin ram le Chin miphun sin ahcun Kawlram ah Adoniram Judson a rak phak hnu kum 86 hnu lawngah kannih Chin ram ah missionaries an rak phan. Cu caah kan Chin miphun Khrihfabu tuanbia ah philh awk a ttha lomi le kan philh khawh lomi ni cu America Baptist Churches hmangin Bawipa nih kan caah US ram in a rak thlah piak mi hna Rev. Arthur le Laura Carson hna an rak phak ni March 13, 1899 hi a si. Kawlram cozah nih 1966 ah ramdang in mission rianttuan a rami vialte a rak tthawl dih hna. Kum 60 chung tluk ah hin Chin ram le Chin miphun hna sin ah mission a rak ttuan ttuanmi cu minung 7 lawng an si. Sihmanhsehlaw, Bawipa nih kan Chin miphun hna lungthin ah fak piin rian a ttuan tik ah kum 60 chungah Chinram cu Khrihfa ram ah a cang.

Kan minung hawi hna nih philhmi Chin miphun Bawipa nih a kan thim. Kan theih cio bantukin 1948 hlan ahcun Chinram cu atulio Kawlram (Burma ram) chungah aa rak tel rih lo i zalonnak he mah tein aa ukmi ram a rak si. Mah lio caan zohtik ah, kanmah Kawlram chungin tlang cungmi cheukhat hna sin ah le kan pawngkam ram hna sin ahcun thawngttha bia chim le phuan a rak si cang nain kannih Chin miphun hna sin ahcun dawtnak lungthin he timh ciammam le nunnak pek in a rak kan rat hnawhmi an rak umlo. Khat lei in kan chim a siahcun kan pawngkam ummi kan minung hawi hna hmanh nih theihmi le siaherhmi miphun kan rak silo.

Cubantuk in, kan pawngkam ummi kan minung hawi hna hmanh nih theih lomi le siaherh lomi miphun cu Bawipa nih cun a rak kan philh lo. Bawipa nih Chin miphun cu a rak kan philh lo lengah siaherhnak le dawtnak a kan ngeih caah vawlei khattalei ral ummi vunrang hna kha kanmah caah a rak kan thlah piak hna. Bawipa nih siaherhnak le dawtnak tak he thimmi miphun kan sinak fiang tein a langhter. 1813 i Kawlram ah a rak phanmi Rev. Adoniram Jodson rianttuannak kha Chin miphun nih ihrawm ve te ko hna seh tihin loin kanmah Chin miphun ca hrimhrim ah Bawipa nih Rev. Carson te nupa cu 1899 ah kan Chinram te ah a rak kan thlah piak hna. Cu nih a langhtermi cu Chin miphun cu Bawipa nih sapesial in siaherhmi le thimmi miphun kan si nak kha a langhter. Johan 15:16 chungah “Nannih nih cun nan ka thim lo, keimah nih kan thim hna …” tiah a ti. Bawipa min thangtthat si ko seh! Chin miphun nih Amah Pathian thim ding hmanh kan rak theih hlan ah Amah nih a rak kan thim cang tinak a si.

Bawipa nih thluachuahnak (Chawva le Fimnak Degree chim duhmi a si) menmen pek duh ruah ah maw Chin Miphun hi ram dang ah a kan phak ter hnga? Hi biahalnak hi ramthumnak phan mi kan Chin miphun nih kan ifian cikcek lo asi ahcun ramdang kan phak mihi thluachuahnak siloin tlau nak tu a si lai. Atu hmanh ah ramdang nun le sining kan dawinak ah Chin miphun tampi cu kan tlau cuahmah cang. Hmun tampi ahcun nu le pa le Khrihfabu hmanh nih kan hringcia kan fa le nunzia ko hmanh hi a celh in kan celh ti hna lo ti a si.

Aluanciami kum 15 kum 20 lio ah khan cun US ram hna cu Rev. Dr. Van Bik te le Rev. Dr. Steven Hre Kio te hna kanpa le bantuk lawng nih phak khawhmi ram ah rak ruah a si. Atu ah cun, kan rat ning cu idang hmanhsehlaw, Pathian zangfahnak thawngin tangli awng lo le a mizei poah zong nih kan rak phan kho cio cang hna. Chin miphun zong atu ahcun vawlei khuaza kip ah kan phan i miphun dang hna lak zongah khua kan sa cang. Vawleicung ram vialte dengmang tluk ah Chin miphun kan phan i kan um cang. Rian kan ttuan, ca kan cawng, khua kan sa cang. USA ram hna ahcun ramtthen (State) hi 50 a um i keimah theihtawk cun Chin miphun nih khua kan saknak hi ramtthen (State) 42 nak tlawm lo ah kan um cang. Kan dirhmun sining zoh tik ah anmah ram dang mi hna he inn le lo, ngeih le chiah lei in zoh ahcun anmah bantuk tein khua kan sa kho i kan sia zong a rem ngai. Hihi khat lei in cun Pathian thluachuah pakhat cu a si ve ko tiah ruah a si.

Khat lei in ruahnak a rak um ve mi thil pakhat cu, Bawipa nih Chin miphun hi vawlei he aa pehtlaimi thluachuahnak pek a kan duh ruangah ramdang ah a rak kan phak ter tiah ruah a siahcun, Bawipa hi Chinram ah tah hi vawlei thluachuahnak a kan pe kho lo maw? timi biahalnak hi hal awk tlak ngaingai a si. Mi cheu khat kan Chin miphun unau hna cu ramdang zong an chuak ve lo nain vawleicung sui le ngun, chaw le va tampi an ngeih ve ko ttung. Cu caah Bawipa nih Chin miphun ramdang a kan phak termi hi thluachuahnak pek a kan duh ruang lawngah a si hrimhrim lo timi hi a fiang. Zeica’h dah a kan thim i kan phutawk lo thluachuahnak a kan pek tiah ruah hrimhrim kan hau.

Tinhmi ngei in thimmi Chin miphun kan si. Ram dang kan phakmi hi Bawipa thluachuah a si. Lei thluachuah le fimthiamnak kan ngeihmi hna zong hi Bawipa thawngin a si. Acunglei biahalnak kan ngeihmi cu Johan thawngttha nih fiang tein a kan chimh. Johan 15:16 “Nannih nih cun nan ka thim lo, keimah nih kan thim hna i a hmun ding thei kha tampi in va tlai tuah u tiah kan fial hna....” Bawipa nih timhmi ngei in Chin miphun a kan thimnak sullam cu a hmun dingmi thei kha tampi in va tlai ding caah a kan thim i thluachuahnak a kan pek. A hmun dingmi thil cu zeidah a si kun tiah biahalnak aum kho men. Zumti tampi nih kan theihmi cu Pathian Bia cu zungzal in a hmuh ti tiang hi a si. Sihmanhseh, Bawipa Pathian nih cun a hmun mi rian, a hmun mi theitlai tampi va tlai uh a kan ti fawn. Vawlei cungah hin zeidah a hmun kun kan ti hnga? 1 Johan 2:15-17 kha zoh tik ah Pathian bia lengah vawlei cungah a hmun dingmi thil pakhat a um rih cucu zeidah a si tiah cun “Vawlei le a chung i a ummi thil minung nih an duhmi hna hi an lo cuahmah cang; sihmanhsehlaw Pathian duhnak a tuahmi cu zungzal in an nung” tiah a ti. A cheu khat mirang Baibal ah cun “a zungzal in an hmun” tiah a leh. A chim duhmi cu minung hi Bawipa a theih i a zumh ahcun zungzal in a nung i zungzal in a hmun tinak a si.

Cucaah Pathian nih Chin miphun hna a kan thim i vawlei kili ah a kan phak ter lawng siloin thluachuahnak tampi a kan peknak sullam cu kan phaknak hmun poah ah a zungzal in a hmun mi rian le theipar tampi tlai hna seh tiah ka kan duh caah a si. 1899 hlan ah a mui mi ram Chin ram cu minung 7 lawng hmangin Bawipa nih a ceu ter i Khrihfa ram ah a cang. Nihin nanglei kei zong nunnak thap in a rak kan rat hnawh tu hna ram (North America) ah Chin miphun thong 20 renglo a rak kan phak ter tthan. Kan rak phak tik ah Khrihfa ram tiah kan rak ruahmi USA le Canada ram hna ahcun Khrih muisam hmuh a har tuk cang. Cu caah North America le Chin miphun nih kan lamhnak vawlei ram kip hna a ceu tthan nak ding caah Bawipa nih Chin miphun hi hman a kan duh ko tiah alang.

Sullam ngei loin Bawipa nih miphun a thim bal lo i sullam ngei loin Bawipa nih thluachuahnak zong a pe bal fawn hna lo.Sullam ngei le tinhmi ngei in rian a ttuanmi Pathian a si. Cu asi caah kannih Chin miphun zong hi Bawipa nih sullam ngei in thimmi miphun kan sinak le tinhmi rian ttuan dingin thluachuahnak pekmi kan si hi Chin miphun nih philh hrimhrim hna hlah usih. Sullam ngei le tinhmi ngei in thimmi miphun, Chin miphun, nih Bawipa a kan thim hnawh channak le thluachuahnak a kan pek hnawh channak sullam kan philh i a kan fialmi rian (Mission) kan ttuan lo ahcun

Bawipa ngaih nih a kan hrawh lai tihi phan a um ngaingai.

Bawipa nih kan zapi caah thluachuahnak kan pek piak ko seh!

Khrih ah,

Danny Bawi Thianhlun