Minung Thawnnak Si Loin Thlarau Tu In

CIM Zarhpi Ni Caan Hmannak (January 23, 2011)

Bawi Khrih ah zumtu nu le pa hna,

Pathian dawtnak, velngeihnak le daihnak cu nan dihlak cung ah hmun tthan ko seh. Dawtnak in a kan zohkhenh zungzal tu kan Pa Pathian min ka thangtthat.

Psalm 116:15 “A mi pakhatkhat an thih tikah Bawipa caah zeitluk In dah a fah.”

(“Precious in the sight of the Lord Is the death of His saints.”)

Nihin can hmanning cu kan miphun dihlak in upatnak sangbik kan pek cio mi le zumhnak lei zong ah Pa kan i neihmi kan Pastor le hruaitu ttha, Rev. Dr. Sang Awr nih Vuleicung nunnak in a kan dinh taak nak sian lo nak ah, April 27, 2008 lio i thawngttha bia a rak chim mi kan i hrawm tthan hna lai. Cun, thiangthlarau bawmhnak in tuarin khawhnak an hmuhnak lai, a taan tak mi chungkhar Pi Mah Cin le a fale le a tule hna caah thlacamnak in bawm cio hna u sih.

Thawngtthabia kan i hrawm hna hlan ah, a tanglei hi, CIM hruaitu tthenkhat hna nih sianlo nak bia an chim mi an si.

“Laimi kan tuanbia ah hruaitu ttha bik pakhat, dawtnak le zawnruahnak he a kan ku-riit cio tu, Nu hmei ngakttah hna nih an bochan mi, Lungthiang tein velngeihnak he khua a khang lengmang tu, Khrihfabu caah tukhal ttha le Innchungkhar caah Pa ttha, sahlawhrualchan le mising zong nih bochan mi, miphun dang zong nih an dawt i an ttihzah upat mi, Bawi Khrih zultu ttha, kan in sianglo hringhran” Ngun Thawng Lian, Japan

Lungthin nih a ruah cia ko bu ah mual na kan liamtak cu ngeih chiat loin um awk a tha lo. Mah duh bang hei si kho sehlaw, ka ca cawn ka lim in nangmah he iton i bia zongza iruah tak ka duh hringhran. Na hmurka ton manh loin na liam ruangmang cu ka sia a herh tuk hringhrang. Atu cu, liam cia caan, na dam lio, i na hmurka le bia holh lawng kha hnathlam ah an cuang cang lai. Nangmah he naih tein rian a tuan mi kan ca ah na kan liamtak cu sia a herh khun. Na dam lio i lam na ka hmuhsak mi, ruahnak le thazang na ka pek mi kha philh awk an tha lo. Ka cungah zumhnak na ka ngeih i nangmah he anaih tein MIT ah riantuan ti dingin na ka sawm kha ka philh lo. Laimi Khrihfabu thithruainak le hmailei thanchonak ca i na saduhthah le siaherh bia na ka ruah mi vialte kha ka lungchung ah an caam ko rih. Na dam lio i bia siaherh na ka ruahmi le saduh na ka thah piakmi kha ka lungchung ah ka chiah hna lai i philh loin ka cinken camcin hna lai. Kan in siang lo ee ti zong ah zei san a tlai ti lo. Na kan liamtak ruangmang ai cang. Dam tein vung ikal ai ko kun. Pa Hlei, St. Paul, USA

Mual na kan liam tak cu ngeih a chia i zaang a raam tuk ko e. Mitampi bantuk in kei zong nih "ka pa" tiah siarem ten kan auh khawhmi le zei kong zong siarem ten ka rak in ruah khawhmi ka pa can na si. A ka hringtu ka pa nih "Phunkhat kan si, ka u a si i ka pa tiah nan auh lai" tiah theihternak a rak kan tuah caah pehtleihnak tha he aa dawmi inchungkhar kan si lawng si lo in ka cungah zumhnak na ngei i rian zong na ka khinh ngam, thla na ka cam piak tawn i thazaang peknak bia tha tha na rak ka ruah. Lai Khrihfa Catialtu Phu (LKCP) ah i tel ve ding in na ka sawm i "nu ka si tiin naa dup hrimhrim lai lo, Lai nusal tha si naa zuam lai" tiah biaro na ka vuih tak. Na kan chiah takmi rian pehzulh kan rak i zuam lai ka pa. "Nang cu na ti a hal in na rawl a tam ti lai lo; ni nih an linh ti lai lo i thlanhri puak in zeihmanh nih an umter ti lai lo. Zeicahtiah bawithudan laifang i a ummi Tuufa kha na tukhal a si lai i nunnak tiput cerhkam ah an kal pi lai. Cun Pathian nih na mitthli vialte kha an hnawhpiak dih lai." (Biathlam 7:16-17) A kan dawbiktu kan Pa Pathian taang cungah dai ten rak i din chung kun mu. Dawtnak le Upatnak he, A Ngun, Germany

Minung nih kan duhlomi pumsa thihnak cu hrial khawh a silo bantukin a tu ah hi vawlei in na kan kaltak taktak tik ah cun na sianhringhran lomi innchungkhar, na dawtmi na Khrihfabu le na miphun hawi hna cu kan ngaih a chia hringhran ko. Pu Siang Hu Thang (Tleicia) ruakhumh topinak lio i biaruahnak na rak kan ngeihmi kha ka lungah a caam peng. “A nungmi poah cu a thi ding kan si tiah ka ni theih ko bu ah le zumtu caah pumsa thihnak kan tonni cu vanram ah zungzal nunnak hram kan thawk ni a si ti kan i theih ko bu ah kan dawtmi hna nih a kan thih taak taktak cu tuar a har i lungsak awk zongah a fawi lo mu..” tiah na rak ti. Cu na rak chimmi bantuk tein a tu ah cun retheih/ harsatnak, damlonak, ngaihchiatnak le mitthli umtilonak vanram ah zungzal nunnak hram na thawk cang ti kan theih ve ko bu ah sian lo tuk bu le siaherh cukmak in na tantakmi na chungkhar, na miphun hawi hna nih cun kan rak tuar tuk hringhran ve. Voi khat thawngttha na rak chimmi kan rak ngeih ve. Cu lio i Chin mino hna caah tiin na rak chimmi bia cu “Lai mi kan tthancho khawh lonak ding caah dawnkhan tubik thil cu lungpuam zawtnak le thathut zawtnak a si tiah na rak ti.” Cu na rak chimmi roling bia cu nihin ni tiang kan nunnak ah a caam peng. Mual na kan liamtak ni cu kan Chin miphun caah kan sunghzatlak ni bantuk sihmanhsehlaw na nun lio i miphun le Pathian caah zumhawktlak le lungsau toidor in rianttuannak na rak ngeihmi hna nih na kaltakmi na miphun sin ah hmualngai in bia a rak chim peng rih ko lai. Na kaltakmi na fale hna nih na keneh zulh in miphun le Pathian caah rianttuan kan rak izuam lai. Upatnak he, Danny Bawi Thianhlun, Chicago, USA

Ka pa Sang Pui pa, Na riantuan mi le na nunnak ah Bawipa saltha sinak nun na ngei.Na keneh rotha tampi laimi ca lawng si lo in kawlram Khrihfa kan zaapi caah na kan chiah tak. Cawnpiak nak leiin fa le tampi na kan ngeih. Kan caah na nunnak hi lam hmuh sak tu a si. Nun man na ngei i na nun a thlum, naa hmang i Bawipa zong nih an hman ve.Leidai tang ah liam cang ko hmanh law na nun nih a tial tak mi na tuanbia cu a thi kho lai lo. Zawtfah, harsat, tuarnak, thihnak le thennak a um ti lonak Vanram ah rak kan dong te mu ka pa. Biak Tha Hnem

Hmanthlak hi, tu le fa le he an i thlak mi asi.

Minung Thawnnak Si Loin Thlarau Tu In

(Not by Might but by Spirit)

Baibal Caangthim: Vancung mi nih cun Zerubbabel kha hi bia Bawipa sinin a rami hi va chimh awk a ka fial. Na tei ko lai, sihmanhsehlaw ralkap thawnnak in a si lai lo, nangmah thawnnak zong in a si lai lo, ka thlarau tu in a si lai. (Zekhariah 4:6)

Biahmaithi: Chin Intenet Ministry ah phungchim nan ka thiah tikah kaa lawm ngai. Khatlei in dam lo ruangah Singapore siizungah treatment ka laak lio a si i khua ka ruat kho tuk lo. Cun computer hram ah ka thut khawh deuh lo caah ka ka in ka auh hna i ka fale kha ka tialter hna. Bia umkal ning zong duh bantukin a multlor kho lo. Careltu nih a ruah zia nan ka thiam naklai zaangfah kan nawl hmasa hna.

Baibal Caangthim Tuanbia Tawi: Kum 1999 ah England ah kum zabu 21 chung phungchim ning cawn ah thla thum ka va kai i an kan cawnpiakmi pakhat cu phungchim ding Baibal caang nan i thim tikah kha Baibal thawhkehnak le nan chim duhchannak kha nan fianter hmasa lai tiah an kan chimh. Cucaah Zechariah 4:6 kaa thimmi Baibal caang hi a tawinak in ka hun fianter ta lai.

Zekhariah hi Berekhiah fapa a si i BC 520-518 karlak ah Israelmi Babilon sal an taannak a dongh leiah Pathian bia a phuangtu Profet a si. Sairas siangpahrang nawl peknak in Babilon ram in an rak kir hnuah Jerusalem biakinn an sak thannak le Jeruhsalem khuapi an ser thannak he pehtlai in Pathian bia in ralrinnak a petu profet a si. Zekhariah cu Jerusalem le Judah ram serthannak kong lawng si loin Mesiah pennak a rat lainak kong a chimtu a si fawn. Profet minthang ngaimi cu a si lo nain a chimmi bia nih Israel hruaitu kha ralrinnak a pek hna i rian nganpi an lim khawhnak a si.

Israel mi cu kum 70 reng lo Babilon ram ah sal an taan hnuah Sairas siangpahrang thinlung chungah Pathian nih rian a tuan i “nan ram ah nan kir kho cang” tiah luatnak a pek hna. (2 Chan 36:22-23, Ezra 1:1-4). Sal a taangmi Isarel miphun cu Zerubbabel, Joshua le Nehimiah nih an hruai hna. Sairas siangpahrang thinlung chungah Pathian thlarau rian`tuannak thawngin Israelmi phun zawnruahnak he an ram ah kirnak nawl lawng si loin Isarelmi nih an sunsak tuk mi Jerusalem biakinn pi sak thannak le Jerusalem khuapi remhthannak zong kha nawl a pek hna. Cun Babilon ralkap nih Jerusalem an rak laak lioah an i kalpi mi biakinn chung thilri vialte zong i phorh than dih dingin nawl a pek thiamthiam hna.

Jerusalem biakinn pi sak thannak dingah Jerubabel kha tuanvo an pek i Jerusalem kulhnak vampang remh dingah Nehimiah kha tuanvo an khinh. Harnak tam pi le dotu ral tampi a um nain Pathian pekmi tuanvo a si caah thlacamnak he biatak tein an tuan.

Profet Zekhariah sinah Pathian Bia: Pathian nih Zekhariah sinah a vancungmi kha a thlah i Zerubbabel kha va chim tiah a fial. Jerusalem biakinn sak dingmi hi rian har ngai a si bantukin minung thawnnak in siseh, ralkap thawnnak in siseh, na lim kho lai lo. Asinain Pathian thlarau thawnnak lawnglawng in na tei khawh lai tiah a ti (Not by might, not by power, but by Spirit). Pathian bochannak le zumhnak he raltha tein an tuan i biakinnpi zong an lim tikah Pathian kha an thangthat.

Minung thilti khawhnak le Pathian thawnnak: Minung nih Pathian he aa pehtlaimi rian an tuan tikah voi tampi cu minung thilti khawhnak kha an i bochan rian an tuan tawn. Pathian bochan loin rian an tuan tikah an miphun tiang ramdang mi kut tangah sal ah an tla. Tahchunhnak ah chaklei Israel pennak an thawn lioah an ralkap le minung thawnnak kha an i bochan i a donghnak ah Asiria kut tangah BC 722 ah sal ah an tla. Cu bantuk thiamthiam in thlanglei Israel pennak zong minung thawnnak le thilti khawhnak kha an i bochan tuk caah Profet hna nih ralrin an pekmi hna kha zei ah an rel lo i BC 595 ah Babilon sal ah an tla thiamthiam. Minung thawnnak le Pathian thlarau riantuannak he pehtlai in Pathian thlarau thawnnak bia a pit ning kha phun 3 in a tanglei bantukin chim ka duh.

1. Bawi Jesuh Riantuannak: Khrihfa biaknak cu Bawi Jesuh thokmi a si. Amah cu Bethlehem caw inn chungah nautatnak in a rak chuakmi a si. Cu tluk in sifak ngai le ahohmanh nih zei an rel lomi dirhmun in aa thawkmi Jesuh nih vawleicung biaknak ngan bik a chuah khawh hi khuaruahhar ngai a si. Vawleicung ah thil pipa rian lianngan kan `tuan lai ti ahcun fimthiamnak, chaw le va, nawlngeihnak le thilti khawhnak ngeih a herh.

Jesuh nih riantuan aa thawk tikah mirum le tangka ngeimi ahohmanh bawmtu a ngei lo. Vawlei uknak le nawlngeihnak a ngeimi bawi le upa pakhat hmanh bawmtu a ngei fawn lo. Bu pakhat dirh tikah cun ralkap bu zong ngeih a herh, cu zong zeihmanh a ngei lo. Sihmanhsehlaw a zultu 12 a thim hna i mi nih zei an rel lomi ngunkhuai khawltu le ngatlai le cathiam lo lawngte an si. Vawileicung nun ningah hmaizah awk tlak fimthiamnak a ngeimi le nawlngeitu pakhat hmanh an i tel lo.

Jesuh cu Pathian fapa a si bantukin Pathian thlarau thawnnak le thilti khawnak kha aa bochan i Pathian nih a fialmi rian Pathian pennak vawleicung ah a tlun khawhnak le a ram kauhnak rian kha tlamtling tein a tuan khawh. Tangka thazaang aa bochan lo. Vawlei nawlngeihnak le minung thilti khawhnak kha aa bochan lo. Pathian thlarau thawnnak thawngin a zultu 12 he rian an tuan i vawlei pi kha an thlen khawh.

2. Lamkaltu Hna Riantuannak: Bawi Jesuh vailam ah an thah tikah a zultu hna cu ngaihchia le khuaruahhar in an um. Jesuh cawnpiaknak le thlarau nunnak kong hi pokpalawng bantuk ah a cang. Asinain Pathian thlarau thawnnak a rat tikah cun thazaang thar an hmu i ralthatnak in rian an tuan than. Lamkaltu cauk 1:8 chungah, “Thiangthlarau nan cung i a tlun tikah cun thawnnak in nan khat lai i Jerusalem khua le Judea ram vialte le Samaria ram ah le vawleicung khuazakip aa ka tehte nan si lai” tiah a ti hna. Pentikos ni ah thiang Thlarau a tlung i Lamkaltu hna nih thawnnak an hmuh. Jesuh a thih hnuah ralchia ngai in kakip ah an i thek dih nain thiang Thlarau an cungah a tlun tikah cun thawnnak in an khat i raltha tein Pathian bia kha an chim. Peter nih Jesuh Khrih cu ‘Khamhtu Messiah a si i Amah a zummi kip nih zungzal nunnak an hmuh lai’ timi khamhnak thawngtha kong kha a chimh hna i nikhat ah minung 3,000 nih Jesuh kha an zumh i tipil an in. Hi thil a can khawhnak cu minung thawnnak fimnak le thilti khawhnak si loin thlarau riantuannak thawngin a si. Vawileicung Bawi Jesuh nih “Vawlei khuazakip ah va kal ulaw thawngtha va chim hna uh” a ti bantukin khuazakip ah an kal i Jesuh Khrih caah thih ngamh in tehte an khan tikah mi tampi nih Jesuh Khrih cu Pathian fapa misual khamhtu a sinak kha an lung a fiang. Hi santlai lomi Lamkaltu hna riantuannak thawngin Pathian thlarau nih a um pi hna i vawilei khuazakip ah thawngtha a karh i vawlei pumpi a cul dih khawhnak a si.

3. Laimi Khrihfa kan sinak: A cunglei ah kan langhter bantukin Jesuh Khrih lamkaltu hna riantuannak kha ramkip a phan i zumtu hna nih ramkip ah thawngthabia chimtu an thlah hna i vawlei khuazakip an phan. Kawlram ah Judson siangbawi le a hawile an phan i kan Lairam zong Amerika in siangbawite an rak phan ve. Jesuh Khrih khamhnak thawngtha an cawnpiak hna i kha chan lio Laimi hruaitu upa le ramuk bawi hna nih an rak doh. Sihmanhsehlaw Laimi lakah mi nih zei an rel lomi sifak, ngaktah le sal hna nih Jesuh Khrih khamhnak thawngtha cu an cohlan. Minung thawnnak si loin Pathian thlarau riantuanak ruangah duhsah tein mi thinlung chungah thlennak a um i nihin ah cun Laimi dihlak ti awkin Khrihfa kan si cang hna. Hi riantuannak kan zoh tikah minung thilti khawhnak le nawlngeihnak tel loin Pathian nih thiang Thlarau thawngin lungthlennak le zumhnak hram fehnak kha an hmuh khawh, ti kha fiang tein kan hmuh khawh. Jesuh Khrih ceunak kan hmuh tikah thlarau lei lawng si loin a lamkip in kan mit a dei i fimthiam le chawva kawlnak le cinthlaknak lei zongah a kan thanchoter. Jesuh Khrih khamhnak cu kan minung nunning dihlak huap in a kan thantertu a si.

Biatlangkawmnak: Profet Zekhariah nih Jerubbabel sinah minung thawnnak le ralkap thawnnak si loin Pathian thlarau riantuannak thawng lawngin Jerusalem biakinn pi nan sakthan khawh lai. Cun Jerusalem khua zong nan remh khawh lai tiah a rak chimmi kha Jerubbabel le a hawile nih thlacamnak le an zulh i rian lianngan an lim khawh ti kha kan hmuh. Nihin Khrihfami kan nunnak hrimhrim ah a hmaanmi a si. Cucaah Khrihfabu chung rian kan tuan tikah minung thilti khawhnak bochan tuk in rian kan tuan sual ahcun chuahsualnak le hlawhtlin lonak, thangchiat mualphonak he tawn khawh a si. Hmun tampi ah thennak le buainak a chuahnak hi kan minung sinak tam tuk aa tel tikah a si bik tawn. Pumpak kan nunnak ah siseh, a bu in kan nunnak ah siseh Pathian kha kan i bochan i zumhnak he kan kal ahcun teinak kan hmuh hrimhrim lai. Pathian thluachuahnak nan cungah cio ah um ko seh, Amen.